HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 5

2202 Dördüncü Sene 23 Zilhicce sene 1343 / 15 Temmuz sene 1341 (1925) Numara 47 Makâlât ve İʻlânât, Mecmûʻa Müdüriyeti'ne Gönderilmelidir. TÜRKİYE HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻASI Derc Edilmeyen Evrâk ve Makâlât İʻâde Edilmez. Her Ayın On Beşinde Neşrolunur. Senelik abonesi bir liradır. Merciʻi: Yerebatan Câddesi'nde Hilâl-i Ahmer Merkezi. Telefon: İstanbul 1783 Mündericât: İctimâʻî Hıfzıssıhha – Hilâl-i Ahmer Cemʻiyeti'nin Sıhhî-i İctimâʻî Hizmeti – Hilâl-i Ahmer Havâdisi – Salîb-i Ahmerler Havâdisi – Gençlik Salîb-i Ahmeri – Muktebesât – Semt Teşkîlâtı – Fransızca Kısmı – İngilizce Kısmı İCTİMÂʻÎ HIFZISSIHHA -22- Bit Derdi Anadolu'nun ictimâʻî kusûrları arasında zâhiren zararsız, ehemmiyetsiz gibi görünen ve fakat hakîkatde pek mühim ve günün birinde büyük bir tehlike teşkîl edebilecek bir derdi de "bit"dir. Fi'l-hakîka asırlar, senelerden beri tabîʻat ve iʻtiyâd hükmüne geçen ve tamâmen zararsız telâk- kî edilen bu insân tufeylinin ne mühim bir âfet olduğu Harb-i Umûmî fâciʻasında meydâna çıkmış oldu. Kafkas cebhesinde tahaşşüd eden ordunun kısm-ı küllîsi harbe girmeden bu haşerenin nakline vâsıta olduğu lekeli hummâ ve hummâ-yı râciʻadan erimiş oldu. Binlerce genç, tüvânâ asker, yüzlerce tabîb ve hastabakıcı bulaşık bir bitin bir defacık sokmasıyla mertebe-i şehâdete vâsıl oldular. Gerek muhâceret ve gerekse nakliyât-ı askeriye dolayısıyla âfet şark cebhesindeki bi'l-cümle kasâbât ve köylere kadar sirâyet etdi. Genç ihtiyâr, kadın erkek bi'l-umûm halkı en umulmayacak şekilde sardı, kırdı ve geçirdi. Yüz binlerce telefât verdi. Harbden müdhiş bir âfet hükmüne girdi. Bereket versin, cebhenin askerî ve mülkî sıhhî idâresi kuvvetli azimkâr ellere, hassâs kafalara geçerek ne pahâsına olursa olsun ve ne gibi fedâkârlık îcâb ederse etsin, disiplin tahtında bit mücâdelesi tatbîk ve taʻkîb edilerek bu müdhiş salgın 1-2 ay gibi kısa bir müddet zarfında olduğu yere gömülmüş oldu. Bu se- bebledir ki, bit derdini memleketimizin sıhhî ve ictimâʻî nokta-i nazarından en mühim bir hastalığı telâkkî ediyor ve asırlardan beri Türk'ün kanını emen bu tufeyle karşı mücâdelenin pek yakında teʼsîs ve tatbîkini temennî ediyoruz. Bit, Anadolu'da temizliğe riʻâyet etmeyen her sınıf halk ve âilelerde pek ziyâde münteşirdir. Vilâyât-ı şarkiyeye gidildikçe bitli halkın nisbeti fazlalaşır. Basît ve ibtidâî hayât geçirenler, çadır hayâtı [398] yaşayanlarda kesretle vâkiʻdir. Fakr u zarû- ret ve sefâletde pûyân olanlarda, temizliğe riʻâyet etmeyenlerde pek çabuk intişâr eder. Hattâ gurbete