HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 5

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 42 1954 SALÎB VE HİLÂL-İ AHMER MENŞEʼLERİ Son nüshalarımızın birine "Ben Hilâl-i Ahmer'im!" unvânlı bir hitâbe derc etmiş idik. Hitâbe: "Ben Hilâl-i Ahmer'im! Beşerin rikkat ü şefkatinden doğdum" cümlesiyle başlıyordu. Bu küçük cüm- leyi biraz aşağıda vereceğimiz îzâhâtdan da anlaşılacağı üzere Solférino sahrâlarından tulûʻ eden nûr-ı şefkate bir telmîh-i târîhî addediyoruz. Vakʻa şudur: 1859 senesi Haziran'ının yirmi beşinci günü İtalya'da seyâhat eden Cenevreli Henry Dunant bir gün evvel asrın en müdhiş, en hûnîn muhârebâtından birine sahne olan 300.000 gencin çarpışdığı sâha-i harbi ziyâret etmek merâkıyla hemen Solférino'ya hareket etdi. Vîrân ve hâk ile yeksân olan kasabaya dâhil olduğu zamân bir gün evvel, 24 Haziran'da vukûʻ bulan muhâcemât ve müdâfaʻât-ı kahramânânenin derece-i şiddet ve fart-ı dehşetini gösteren kırk bine yakın maktûl ve mecrûhun manzara-i mahûfesi karşısında bütün mevcûdiyeti sarsıldı ve ileri atdığı her hatve ile duyduğu elem ü ıztırâb bir kat daha tezâyüd ve teşeddüd etdi. Şurada, yol ortasında metrûk yığın yığın enkâz-ı beşerin, beride bir sundurma altına veya bir kilise dâhiline girebilmiş mecrûhların, ileride büyük [229] ağaçların zîr-i sâyesine ilticâ etmiş nîm mürde efrâdın ve bir yudum suya müştâkâne nazarlarıyla nigerân olan binlerce insânın âh u enîn ve feryâd-ı hazîni zâiri büsbütün meʼyûs ve muztarib kıldı. Hayırkâr olduğu kadar faʻâl olan bu zât, hemen civârda bulunan bir küçük şehre şitâbân oldu. Orada ele geçirdiği etıbbâ, erkek ve kadınlarla tekrâr Solférino'ya avdet ederek bir imdâd heyʼeti teşkîl etdi ve tedâvîye başladı. Sonra, bu küçük şehrin kiliselerini, mesâkin-i husûsiyesini, bi'l-cümle müessesât-ı umûmiyesini hastahâne, ambülans ve dispanser hâline vazʻ ederek mecrûhînin kısm-ı aʻzamını buraya nakletdirdi. Zâten meydân-ı harbdeki etıbbânın adem-i kifâyesine hastabakıcıların fikdânı da inzimâm etmiş olduğundan mevcûd eczâ ve levâzım-ı tımâriyeden bi-hakkın istifâde edilemiyordu. Bu fecâyiʻin muhâkemât-ı fikriyesine verdiği inbisâtla, Henry Dunant, harb mecrûhînine muʻâve- net vesâitinin zamân-ı sulhda ihzâr edilip edilemeye- ceğini pîş-i tedkîke aldı. İsviçre'ye avdetinde efkâr ve tasavvurâtını dostlarına açarak onları iknâʻa muvaf- fak oldu. Şefkat-i beşeriyeyi tahrîk için tasavvurâtını Avrupa hükümdârlarına da arz etmeği fâideli buldu. Maʻrûzâtı ruûs-ı mütetevvice tarafından da takdîrât-ı fevkalâde ile kabûl edildi. Dunant 1862 senesinde Bir Solférino Hâtıra- sı nâmıyla bir eser neşretdi. Müellif rûh-ı giryânına cereyân verdiği sahîfeleri öyle bir lisân-ı teheyyüc ve sûzişle tasvîr etdi ki, beşeriyet-i müşfika bu kor- kunç hakîkat karşısında titredi ve kitâb tekmîl Avrupa lisânlarına terceme edildi. Dunant, hastabakıcılığa vâkıf, mutîʻ ve muʻal- Salîb-i Ahmer'in bânî-i aʻzamı Henry Dunant Henry Dunant, fondateur et promoteur de la Croissant-Rouge