HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 9

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 79 4050 Derece-i ifrâtda tütün içenlerde sefâlet ve harâbiyet miʻde ve turuk-ı teneffüsiye-i âliye nezlesi görülür ve zikretdiğimiz bu fenâlıklara daha birçok esâmî ilâve edilebilir. Ancak saydığımız teşevvüşât tütütün iʻtidâl derecesinde içilmesinden değil, istiʻmâlinin de- rece-i ifrâta vardırılmasından ileri gelir. Bundan mâʻadâ, her şahsın kâbiliyet-i teessürü de nazar-ı dikkate alınmalıdır. Tütünün zekâya olan teʼsîri muhrib ve endîşe-bahşdır. Amerika'da iki bin Tıb Fakültesi üzerin- de yapılan tecrübelerden tütünün bilhâssa hiss-i tahayyül, hiss-i idrâk ve intibâʻa icrâ-yı teʼsîr etmek sûretiyle melekât-ı akliyeyi yüzde ondan yirmi üçe kadar tenkîs etdiği isbât edilmişdir. Eğer iddiʻâ edildiği üzere tütün içme iʻtiyâdı umûmiyetle çalışma kâbiliyetini tenkîs, hâfızayı tahrîb ve uykuya sû-i teʼsîr icrâ ediyorsa tütün aleyhindeki esbâb-ı şikâyet ve ithâm daha ziyâde kesb-i kuvvet ve şiddet etmiş olur. Ancak doğruyu söylemek lâzım gelirse tütünde de kendine mahsûs bazı evsâf, bazı zevkler mevcûddur. Evvelâ, fevkalâde bir müsekkindir. Sonra asabî insânlar üzerine füsûnkâr bir teʼsîri vardır. Mü- sekkin ve münevvim olması iʻtibârıyla da bir dereceye kadar meşrûbât-ı küûliye istiʻmâline meydân vermez. Geçen asrın ilk nısf-ı evvelinde tütün İngiltere'de rağbetden düşmüş ve enfiye modası geçmiş idi. Tütün içmek esâfil-i nâsa mahsûs âdî bir iʻtiyâd telâkkî edilirdi. Harb-i Umûmî esnâsında ve Harb-i Umûmî'den sonra her memleketde nisvânın bir kısm-ı mü- himmi tütün istiʻmâlini iʻtiyâd etdiler. Bu iʻtiyâd el-yevm devâm edip gidiyor. GEBE KADINLARAYARDIM –Hilâl-i Ahmer Hemşîrelerine– (76 ve 77 numaralı nüshalarımızdan mâbaʻd) Banyo Yapmak: Eğer su kesesi (kîse-i aminus) yırtılmış ise kadına umûmî bir banyo yaptırmak câiz olamaz. Bunu yalnız ılık su ile mevziʻî tathîrâta hasretmelidir. Bu muhtasar temizlik eğer kadın gebeliği esnâsında kendisine temiz bakmamış ise umûmî bir sabunlanma şeklinde temizliğinden ev- vel yapılacağı unutulmamalıdır. Bu temizlenme esnâsında soğuk almasını bertaraf için kullanılacak suyun 18-20 derecede olması lâzımdır. Kadının saçları da toplanarak iki örgü yapılır. Bilhâssa bu pek ehemmiyetlidir. Zîrâ müteʻâkib günlerde saç taranacak diye kadına zahmet vermemelidir. 15-Yatağın Hâzırlanması Şilte üzerine baş yasdığı hizâsına gelinceye kadar bir muşamba sermek îcâb eder. Şâyed mu- şamba yoksa kalın gazete kâğıdları da yatağı kirlenmekden muhâfaza için maksada kâfi gelebilir. Muşambanın altına ve üstüne çarşaf serilir. [320] Yatak öyle bir şekilde yapılacakdır ki, kadın doğur-