HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 1

Osmanlı Hilâl-i Ahmer Mecmû ‘ ası Sayı 6 173 Cenevre Mukâvelenâmesi'ne Taʻarruz Raporu nâmıyla müdellel bir rapor tanzîm etdirilerek Beynelmilel Salîb-i Ahmer Cemʻiyeti'ne gönderilmiş idi 1 . Beynelmilel Salîb-i Ahmer Cemʻiyeti bu defa bütün Salîb-i Ahmerlere gönderdiği 208 numaralı taʻmîm ile mevzûʻ-ı bahis tecâvüz mesʼelesinin hallini âtîdeki esbâb-ı mûcibeye istinâden müstakbel Beynelmilel Salîb-i Ahmerler Konferansı'na terk etdiğini yazıyor. Taʻmîmdeki esbâb-ı mûcibeyi ber-vech-i zîr terceme ve naklediyoruz: "-Cenevre Beynelmilel Salîb-i Ahmer Merkezi, kendisine tevdîʻ edilmiş olan vazîfe-i vekâlete tevfîkan bi'l-cümle Salîb-i Ahmer cemʻiyetlerine irsâl etdiği 15 Nisan 1921 târîhli tahrîrât-ı umûmiye ile Harb-i Umûmî esnâsında Cenevre Mukâvelenâmesi ahkâmına mugâyir dâʻî-i şikâyât bi'l-cümle vukûʻât ve hâdisâtın işʻârını taleb etmiş idi. Bazı Salîb-i Ahmerler ithâmât 2* serd etmişler ve bu ithâmâtı teʼyîden delâil ve vesâik dahi ibrâz ve irsâl eylemişlerdir. Bununla berâber bu gibi tahkîkâtın mümkinü'l-husûl ve muvâfık-ı hâl ü masla- hat olacağına karşı bazı taraflardan şedîd iʻtirâzât dermeyân ediliyor. Fi'l-hakîka 1914-1918 senesine kadar Cenevre Mukâvelenâmesi'ne mugâyir olarak îkâʻ ve irtikâb edilmiş olan bi'l-cümle efʻâl ü harekâtın cemʻ u telfîki mümkün müdür? Birçok efʻâlde şühûdun dağılmış ve hattâ ortadan gâib ve nâ-bedîd olmuş bulunduğu bir sırada derece-i kâfiyede tenvîr-i müddeʻâ edilebilir mi? Tahkîkât icrâ- sına meʼmûr [126] olacaklar, vukûʻâta târîh-i hudûsundan birkaç sene sonra vazʻ-ı yed edeceklerin- den harbin fart-ı dehşeti uzaklaşmış ve âsârı kısmen silinmiş olduğu bir zamânda fiʻlen ve mâddeten vukûʻ bulmuş şeyler hakkında sahîh bir fikir, tâm ve metîn bir kanâʻat hâsıl olabilecek midir? Komisyonun celb ve istimâʻ-ı şühûda muvaffak olduğu farz olunsa bile, bu şâhidlerin samîmi- yetleri ve bî-taraflıkları kâfi derecede taʻayyün edebilecek mi? Netîceye destres olundukdan ve vukûʻ bulan tecâvüzât isbât edildikden ve herhangi bir devletin müttehim veya mücrim olduğu anlaşıldık- dan sonra komisyon tarafından verilecek hüküm ve karârın tatbîk ve amelî kıymet ve mâhiyeti ne ola- cakdır? Tecrîm edilen devletin kendi aleyhinde sâdır olan hüküm ve karârı tanımaması ve karâra arz-ı kanâʻat ve inkıyâd eylememesi hemen muhakkak gibidir. Böyle menfi bir netîcenin gerek umûmî ve gerek Cenevre Mukâvelenâmesi'nin hâiz olduğu kıymet ve ehemmiyet nokta-i nazarından hâsıl ede- ceği teessür-i elîm hesâba idhâl edilmese bile yapılacak tahkîkâtın arzûkeş bulunduğumuz teʼsîrât-ı sulhcûyâneyi bir samîmiyet-i tâmme dâiresinde teʼmîn edeceğinden emîn olabilir miyiz? Bu yolda sâdır olacak hüküm ve karârların teʼsîriyle hakîkat-i resmiye gâlib ve muzaffer olma- dan ve beşeriyetin muhtâc olduğu sükûn ve hoşnûdî yüz göstermeden yeni başdan kinler ve husû- metler uyanacak, birçok şübhe ve sû-i zanlar taraf taraf canlanacak, buğz u nefret şiddetlenecekdir. Teklîf sâhibleri bile bu bâbda tedkîkât-ı vâsiʻa ve amîka icrâsından sonra netîce olarak -eğer aldığı- mız maʻlûmât doğru ise- teklîflerinin mehâzîrini ve icrâsındaki müşkilâtı ve bundan tevellüd edecek zararların teʼmîn edilecek menâfiʻden pek fazla olduğunu iʻtirâf ve tasdîk etmişlerdir…" _______________ Doktor Roehrich Yunan Esîrleri Hakkında Ne Diyor? Anadolu'daki Yunan üserâsını teftîşe meʼmûr olan Beynelmilel Salîb-i Ahmer Murahhası Dok- tor A. W. Roehrich'in geçenlerde Mersin tarîkıyla Anadolu'ya azîmet etdiğini yazmış idik. 1 Hilâl-i Ahmer Mecmûʻası , sene 1, numara 4. 2 Hilâl-i Ahmer dahi mûcib-i töhmet birçok vekâyiʻi hâvî müdellel bir rapor göndermiş idi. (Hilâl-i Ahmer Mecmûʻası)