HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 1

Osmanlı Hilâl-i Ahmer Mecmû ‘ ası Sayı 1 19 söyledim. Mösyö Gehri, son derece yardım etdiği hâlde karârı değişdirmeğe muvaffak olamadım. General, esnân dâhilinde addolunarak alıkonulacak olan erkeklerin bir kere de tahkîk heyʼeti tara- fından teftîş ve bu sûretle yapılan haksızlıkların bir dereceye kadar taʻmîr edileceğini beyân ve beni teʼmîn etdi. İrkâb ameliyesine sâʻat on birde başlanıldı. Yunan fırkası erkân-ı harbiye reîsi, Gemlik liman reîsi ve merkez kumandanı hâzır idiler. Gemlik'de muhâcirlerin ekseriyetini Orhangazi, Pazar köyü ve Bahçecik kıtâlinden kurtulabilenler teşkîl etmekde idi. Bu bîçârelerin hâlleri perîşân olup hemen çırçıplak idiler. Eşyâ nâmına bir yatakdan [14] başka hiçbir şeyleri yok idi. Bütün hayvânları Yunan ordusu tarafından zabtolunmuş idi. Muhâcirlerin irkâbına başlanır başlanmaz, gençlerin Yunan zâbitleri tarafından ayrılarak sün- güler ile muhât bir mıntıkaya toplatdırılması, o zamâna kadar hiçbir şeyden haberi olmayan zavallı kadınlar üzerinde pek elîm bir teʼsîr yapdı. Her taraf kalbleri paralayıcı hınçkırıklar, bükâlar ile in- lemeğe başladı. Erkeği süngülü mahalle sevk olunan her âile, vapura binip binmemekde tereddüde başladı. Herkes: ‘-Erkeklerimizi kesmeğe götürüyorlar' diye bağırıyor ve ağlıyordu. Her ne kadar kendilerine bu tefrîkin muvakkat olduğunu ve ayrılanın bir kere tahkîk heyʼeti tarafından teftîş edileceğini söyledim ise de teessürlerini izâleye muvaffak olamadım. Bu fecîʻ hâl karşısında hepimiz ağladık. Sâʻat tâm on ikide iʼtilâf tahkîk heyʼeti berây-ı teftîş iskeleye geldi. Zevcleri, oğulları, birâ- derleri ayrılmış olan kadınlar, tekrâr feryâd u figâna ve General Franks'e yalvarmağa başladılar. Bu hâllerden pek ziyâde müteessir olduğu anlaşılan general, pek asabî bir hâl ile ayrılanların teftîşine koyuldu. Teftîş netîcesinde otuzdan fazla erkeğin vapura binmesine müsâʻade olundu. O sırada is- kelede bulunan Gemlik Belediye Tabîbi Mehmed Muzaffer Bey'e, generalin tavsiyesiyle vapurdaki ilâclardan ve imdâd sandıklarından birini verdim. Gemlik'den sonra Kumla'ya uğrayarak oradan da yeni muhâcir aldık. Bu sûretle Kumla ve Gemlik muhâcirlerinin adedi zîrdeki cedvelde gösterilmişdir. Kumla Postası Birinci Sefer İnebolu Postası 820 muhâcir İkinci Sefer " 300 muhâcir Üçüncü Sefer " 250 muhâcir 1.370 Gemlik Postası Galata vapuruyla 250 Gayret vapuruyla 300 Gelibolu vapuruyla 650 1.200" *** Ali Macid Bey'inYalova seyâhatine âid olan üçüncü raporundan âtîdeki parçaları iktibâs ediyoruz: