HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 10

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 84 4381 [577] Çocuk vefeyâtımızın binde 700-750 nisbetinde olduğunu iddiʻâ eden mehâfil ve zevâtın nokta-i nazarlarını ve hesâb u tahmînlerini neye istinâd etdirerek bu kadar hatâya düştüklerini anla- mak doğrusu müşkildir. Fi'l-hakîka dünyâda henüz ibtidâî bir devirde yaşayan ve hıfzıssıhha, tekâ- mülât ve teşkîlât-ı sıhhiyeden nasîbini almayan Asyaî, vüstâî hükûmet ve milletlerde bile yokdur. Yüksek bir istatistik şimdiye kadar kaydedilememişdir. Nerede kaldı ki, teşkîlât-ı sıhhiyesi oldukça vâsiʻ ve mütekâmil halkın sıhhat ü âfiyet üzerine verdiği ehemmiyet sene be-sene tezâyüd ve inkişâf eden, ictimâʻî hıfzıssıhha tedâbîri büdcenin imkân ve vüsʻati derecesinde derhâl tatbîk ve taʻkîb edi- len ülkemizde böyle bir fâhiş nisbet kaydedilmiş olsun. Buna mukâbil çocuk vefeyâtı nisbetinin memleketimizde binde 250'den katʻiyen fazla olama- yacağını üç sene evvel iddiʻâ eden sıhhat-i umûmiye liderinin bu iʻcâzkâr hesâb u tahmînini alkışla- mamak da gayr-ı mümkindir. Fi'l-hakîka memleketin ve milletin sıhhat ü âfiyet standardını sene be-sene yükselten ve bu husûsda yüksek vukûf ve azm ü irâdesi ile mütemâdiyen çalışan ve memleketin ictimâʻî ve sıhhî derdlerini anlayan zâtın bu iddiʻâsında ne kadar haklı olduğunu zamân isbât etmişdir. Esâsen bir ihsâiyâtçı gözü ve hükûmet adamı zihniyetiyle memleketimizdeki nisbetin hadd-i aʻzamîsi ancak bu sûretle takdîr edilebilinirdi desek, hakîkati ifâde etmiş oluruz. Anadolu'da çocuk vefeyâtının en yüksek nisbetinin sıtmalı menâtıkda olabileceğini tahmîn eden lider bu menâtıkdaki mücâdele teşkîlâtını mesâʻî-i rûz-merreleri dâhilinde bu husûsun tedkîki ile de tavzîf ve bir sene zarfındaki netâyice fevkalâde bir hassâsiyet ile intizâr etmişdi. Mayıs 1926 ibtidâsından 30 Nisan 1927 gâyesine kadar sıtma mücâdele kadrosu, reîsinden en küçük uzvuna kadar bütün köyleri, kasaba ve şehirleri ferden ferdâ dolaşarak esâmî üzerine ve Sıhhiye Vekâleti'nin tanzîm etdiği cedvellere tevfîkan istatistik toplamış oldular. Bu ihsâî netâyice Sıhhiye Vekâleti'nin olduğu kadar bütün memleketin ve efkâr-ı umûmiyenin hassâs nazarları da hiç şübhesiz maʻtûf idi. Fi'l-hakî- ka kemâl-i itmiʼnân ile söylemeliyiz ki, anket netâyici bütün memleket ve milletin lehine çıkmışdır. Buna nazaran çocuk vefeyâtı husûsunda âtîye kemâl-i emniyetle bakabiliriz. Bazı mıntıkalarda nisbet hemen Avrupa'nın mütemeddin hükûmetlerine pek yakındır. Şu hâlde nüfûs siyâseti nokta-i nazarın- dan endîşeye düşecek değil, bilakis milletimizin velûd olduğunu da düşünerek hesâb-ı katʻî ile istik- bâle emniyet ve itmiʼnân ile nigehbân olacağız. İşte bugün hayâtî ihsâiyât husûsunda yapılan anket netâyicini katʻiyet ve memnuniyet ile kayıd ve iʻlân etmek istiyoruz: 1-Aydın mıntıkasında tedkîk edilen 201 köyde bir sene zarfında 2.700 çocuk doğmuş ve bunun 305'i vefât etmişdir. Şu hâlde çocuk vefeyâtı nisbeti bu havza için binde 113 olmuş olur. 2-Adana mıntıkasında muʻâyene edilen 583 köy ve kasabada bir sene zarfında 7.517 çocuk doğmuş ve bunlardan 1.008'i vefât etmişdir. Bu mıntıka için çocuk vefeyâtı nisbeti binde 134 çıkar. [578] 3-Konya mıntıkasında nisbet oldukça yüksekdir. Burada halkın diğer iki mıntıkaya nis- betle servet ü refâhı daha az olduğu gibi education yani terbiye husûsu da muhakkak bir âmil olmak- dadır. Bu mıntıkada tedkîk edilen 135 köyde bir sene zarfında 1.628 çocuk doğmuş ve bunlardan 282'si vefât etmişlerdir. Şu hâlde çocuk vefeyâtı nisbeti binde 173 çıkar. 4-Bursa mıntıkasında ise nisbet hadd-i kusvâya vâsıl oluyor. Mecmûʻu 382'ye varan köylerde bir sene zarfında 6.228 çocuk doğmuş, 1.243 çocuk vefât etmişdir. Şu hâlde çocuk vefeyâtı nisbeti binde 199 olmuş olur.