HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 2

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 19 694 Tableau représentant les décombres de la florissante et belle ville de Caradja Bey, qui reçut le vaccin civilisation (!!), cʼest-àdire qui fut incendiée et détruite par lʼarmée grècque lors de sa fuite (Sep. 1922) her gün dizanteri, verem, hummâ-yı habîse gibi emrâz-ı sâriyenin taht-ı teʼsîrinde sekiz-on kurbân veriyor. Karârgâhın ale'l-usûl bir tabîbi, bir de sıhhiye çavuşu bulunuyor. Fakat bunlar bir nümâyiş-i resmîden başka bir şey değil. Hastahâneye sevk edilen bedbahtların tesemmüm netîcesi vefât etdikleri, şimdiye kadar has- tahâneye gidip iʻâde-i âfiyetle geri gelenler olmadığı ile sâbitdir. Hastahâneye gidenlerin kısm-ı aʻ- zamının üç gün sonra cenâze arabasıyla cesedleri karârgâha getirilir. Defʻ-i hâcet için beş-altı metre açıklara gitmek lâzımdır. Kör, topal, maʻlûl hiçbir ferd bundan müstesnâ değildir. Zifîrî karanlıkda şiddetli bir rüzgârla adım adım mücâdele yaparak, taşlara çarparak, hendeklere düşerek ovalara kadar giden esîrler, şiddetli bir yağmura tesâdüf ederse sırsıklam ıslandı mı artık o zavallıların ne sûretle sıhhatini muhâfaza edebileceğini tasavvur edebilirsiniz. Hattâ geçen 13 Kânûn-ı Evvel sene [13]38 [Aralık 1922] târîhinde bu kuyulara düşerek vefât eden Cafer Efendi, sivil esîr olarak Bursa'dan nefy edilmiş, alây emînliğinden mütekâʻid bir zât idi. Bundan dört ay mukaddem Pire civârında Izgara-Manga denilen tersânede çalışdırılmakda olan on kadar sivil esîr, yapılan tazyîkâta dayanamayarak Liossa Karârgâhı'na döndüler. Mezkûr karârgâha Binbaşı Lazaros, Mülâzım-ı Sânî Alekomahozas maʻiyetlerindeki on, on beş Yunan askeriyle geldiler. Ellerinde kasatura ve bazısının ellerinde bacak kalınlığında ocak odunlarıyla bu esîrleri fenâ hâlde dövdüler. Bî-hoş bir hâle geldikleri zamân, arabalarla Atina'ya sevk eylediler. Hayât ve memâtları anlaşılamadığı gibi künye-i muvazzahalarını dahi tahkîk edemedik. Yine mezkûr tersânede üserâdan Kütahyalı Mahmud oğlu → [185] Karacabey kasabasının enkâzı üstünde Yunanîler tarafından şehîd edilen merhûm Müderris Nuh Efendi Feu Muderris (tléologien) Nouh Effendi, tué par les Grècs sur les raines de la ville de Caradja Bey Mustafa, karnı ağrıması üzerine doktorlukla alâkası olmayan bir nizâmiye zâbitinin vermiş olduğu ilâc üzerine beş-altı sâʻat sonra vefât etdi. Cenâzesi iki gün ortada kaldı. Afyonkarahisarı'nın Tavşanlı nâhiyesinden Mustafa oğlu Emin, çadırında otururken karârgâhın yanındaki şoseden bârgîr ile geçen bir asker, rovelverle zavallıyı yüreğinden cerh eylemişdir. Adapazarı'ndan Hâfız Hürmet Efendi, jan- darma çavuşluğundan mütekâʻid Ahmed Çavuş, İzmit'in Çukurbağ mahallesinden Arnabud Halim