HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 2

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 25 945 [2] Dahâme-i tıhâle yani dalak şişmesi hastalığına mübtelâ olan Rumeli muhâcir çocuklarının perîşân hâllerini gösterir fecîʻ levha. Bu resim, Hilâl-i Ahmer Yedinci Adana Heyʼeti tarafından Antalya'da alınmışdır. Groupe représentant des enfants dʼémigrés de Roumélie qui sont venus chercher asile à Adalia. Les pauvres petits souffrent dʼhipertrophie de la rate Anadolu'da sırf sıtma yüzünden harâb u türâb olan birçok köy ve kasaba olduğu târîhî kuyûdât ile anlaşılıyor. Fi'l-hakîka İzmit, İznik ve Adapazarı civârında, Menderes vâdîsinde bu yüzden nâm u nişânı kalmayan bir hayli köy olduğunu nesl-i hâzır bile muʻterifdir. Her sene sıtma yüzünden gâib etdiğimiz nüfûsun derecesi tüyleri ürpertecek mâhiyetdedir. Bunu ifâde edecek hakîkî istatistikler maʻatteessüf el-ân yapılamamışdır. Hilâl-i Ahmer'in son defa Anadolu'da açmış olduğu dispanser kuyûdâtında, mürâcaʻat eden hastagânın yüzde 70-80'inde sıtma teşhîsi konulmuş ve bunların yüzde 50-60'ında da oldukça bü- yük dalak bulunmuşdur. Maʻamâfîh bu erkâm bir şehir veya kasabanın hakîkî endeksi olamaz. Bu husûsda Anadolu'nun son muhârebelerde geçirmiş olduğu seyl-i muhâcereti de nazar-ı dikkate al- mak lâzımdır. Çünkü sıtma, en münteşir olan Karadeniz sâhilinde bile yüzde 40-45'i geçmemekdedir. Memleketimizde şimdilik yalnız dalaklılarda yapılacak nisbet sıtma hakkında en emîn bir hatve gibi telâkkî edilebilir. Sıtma, halkımızda hâsıl etdiği bir iʻtiyâd [3] ile artık bir hastalık bile addedilmemekdedir. Bir- çok yerlerde halk yaz, sonbahâr mevsiminde sıtma nevbetlerini beklerler. Nevbetsiz geçen eyyâm ve nevbet geçirmeyen eşhâs hakkında tereddüd ve taʻaccübler ızhâr edilir.