HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 3

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 26 981 [26] Beyin veremine mübtelâ bir çocuğun hâli Enfant souffrantd de la Menengite Tuberculeuse Verem mikrobu veremli aʻzânın hepsinde mevcûddur. Akciğer vereminde balgamda, bağırsak vereminde mevâdd-ı gâitada mebzûl mikdârda bulunur ve dâimî sûretde muhîte intişâr eder. Veremin irsen intikâl edip etmediği el-ân lâyıkıyla isbât edilememişdir. Maʻamâfîh veremli ebeveynin çocukları zaʻîf, nârîn yapılı, göğüsleri dar, cildleri ince ve soluk olarak vereme pek ziyâ- de müstaʻid bulunurlar. Verem ekseriyâ meksûbdur. Bu husûsda en mühim ocak, veremli âilelerdir. Bir evde uzun müddet yatan veremli bir hasta, efrâd-ı âile için bir tehlike teşkîl eder. Mütemâdiyen öksürüp tüküren reîs-i âilenin etrâfında pervâne gibi dolaşan çoluk ve çocuk hakîkî bir tehlikeye maʻrûzdurlar. Bu husûsda lâyıkıyla tedâbîr ittihâz edilmezse o âilenin veremli olduğu konu komşu tarafından bile taht-ı karâra alınır. Veremin sirâyeti husûsunda en mühim bir menbaʻ da inek sütüdür. Veremli ineklerin mikrobu süt sağılırken karışarak bilhâssa çocukları tehlikeye koyar. Memleketimizde bu husûsda lâyıkı vec- hile kontrol yapılmadığı için piyasaya çıkan birçok sütler mağşûş olduğu kadar verem mikroblarıyla da bulaşmış bulunuyorlar. Bu münâsebetle çocuklara verilen sütün 5-10 dakîka kaynatılmak sûretiyle taʻkîmi şart kılınmışdır. Bilhâssa fukarâ-yı etfâl için cemʻiyâtın açdığı Süt Damlası teşkîlâtının bu husûsdaki menâfiʻi şâyân-ı tezkârdır. Buralarda fakîr çocuklarının gıdâları teʼmîn edilmiş olacağı gibi muzırru's-sıhha sütlerin tehlikeleri önüne de geçilmiş olur. Memleketimizde verem memâlik-i garbiyedeki nisbetden pek fazla değildir. Bizde hemen her- kesi verem ile ithâm edecek derecede tevehhüm eden Behring bile müddeʻâsında ne derece haklıdır bilinemez. Gerçi küçük yaşımızdan iʻtibâren hakîkî hiçbir kontrole tâbiʻ olmayan sütler ile çoğumu- zun verem basillerini yutduğumuz âşikâr olduğu gibi her gün çiğ olarak yenilen ve içilen meʼkûlât ve meşrûbât ile pek çok mikrobların dâhil-i uzviyet olduğu da muhakkakdır. Bunca tedâbîre rağmen el-ân sokağa, öteye beriye tükürüp sümkürmenin önüne geçilememiş- dir. Hattâ bir kısmımız balgamın serîʻ bir zamânda kuruyup toz ve havâya karışması için lâzım gelen muʻâveneti de dirîğ etmeyerek ayakları ile birkaç defa delk ederler. Bu mülevves ve meşkûk mik- robları hâvî olan toz tabakası rüzgâr veya herhangi bir vâsıta-i nakliyenin serîʻ hatveleri ile harekete gelerek evlerimizin içerisine yiyecek, [27] içeceğin üzerlerine tavazzuʻ edecekdir. Çoğumuzun her