HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 3

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 32 1317 Malarya vukûʻâtı Şimâlî Rusya'da sekiz ve Moskova'nın havâlî-i sınâʻiyesinde üç ve Cenûbî Volga kısmında dört, Sibirya'da ise üç misli tezâyüd etmişdir. Kuyûdât-ı ihsâiyenin nâ-tamâm olmasına binâen hakîkate takarrüb etmek için erkâm-ı sâbıkayı iki buçuk defa daha tezyîd etmek îcâb eder. 1923 senesi zarfında Rusya'da malaryaya musâb olanların adedi on ile on iki milyon arasında tahmîn edilmekdedir. Malaryadan vefât eden çocuklar % 15 ile yüzde otuz ve bazı menâtıkda yüzde seksendir. Maraz bir tarafdan tevsîʻ-i dâire-i sirâyet etdiği gibi diğer tarafdan tehlikesini de teşdîd etmekde ve birçok ihtilâtâta sebeb olan Tropik[y]a nevʻine pek sık tesâdüf olunmakdadır. Sanâyiʻ, zirâʻat ve nakliyât umûru bundan pek müteessirdir. Malaryadan gâib edilen eyyâm-ı mesâʻî, yüz milyon gün kadar tahmîn edilmekdedir. _______________ Sıhhiye Tayyâreleri Zelzele, tuğyân, harîk-ı hâil ve emsâli âfât-ı umûmiye ve mesâib-i müdhişeden birinin vukûʻun- da etıbbâ, levâzım-ı müdâvâiye ve tımâriye ile mevâdd-ı gıdâiyenin sürʻat-i mümkine ile sevk u îsâlini teʼmîn zımnında en serîʻ vâsıta-i nakliye olan tayyârelerden istifâde edilmek çâreleri tâ 1921 senesinden beri düşünülen mesâil-i mühimmeden biridir. Bilhâssa menâʻat-i mevkiʻiyesi yapılacak muʻâveneti işkâl eden mahaller için birçok memle- ketler sıhhiye tayyârelerine mürâcaʻata mecbûr oldukları görülmekdedir. Fransa Havâî Seyr u Seyâhat Cemʻiyeti'nin ahîren Paris'de inʻikâd eden bir ictimâʻında sıhhiye tayyâreleri [268] mesʼelesi mevzûʻ-ı müzâkere edildiği esnâda meclisin en sâhib-i salâhiyet aʻzâsı sıhhiye tayyârelerinin vakt-i muhâsamâtda olduğu gibi zamân-ı sulhda dahi hidemât-ı müfîde îfâ edebilecek bir şekle ifrâğı fikrini musırran müdâfaʻa etmişlerdi. Fi'l-hakîka Fas ile şarkda şimdiye kadar yapılan tecârüb iyi netîceler vermiş ve bu mahallerde tayyârelerle müteʻaddid defa mecrûh ve hastalar tahliye olunmuş ve tahliye ameliyâtı bir kazâya sebeb olmak şöyle dursun, bilakis nakliyâtdaki sürʻat sâyesinde muʻâmele-i cerrahiye zamânında teʼmîn edilmiş olduğundan birçok hayât-ı beşer bir mevt-i muhakkakdan kurtarılmışdır. Sulh zamânında sıhhiye tayyârelerinin derʻuhde etdiği vezâif yalnız mecrûh ve hastaların tah- liyesine münhasır kalmayarak mübrem ve zarûrî ilk imdâd ve muʻâveneti bir zamân-ı kalîl zarfında îcâb eden mevâkiʻe îsâle de nâmzed bulunmakdadır. Nitekim geçen seneki zelzelelerde icrâ edilen tecrübeler bunu teʼyîd etmekdedir. İmdâd ve muʻâvenet vesâitinin ikmâl-i nevâkısı ile meşgûl bulunan millî Salîb-i Ahmer Cemʻi- yetleri sıhhiye tayyârelerinin gösterdiği kâbiliyet-i tatbîkiyeyi tedkîkden bir an hâlî kalmamakdadır- lar. Ez-cümle İsveç Salîb-i Ahmeri ahâlîsi seyrek olan Şimâlî İsveç ile tuğyân-ı miyâhın birçok aylar mürûr u ubûra mâniʻ ve gayr-ı müsâʻid olduğu Norrland havâlîsine mahsûs tayyâreler sipâriş etmiş ve Siyam Salîb-i Ahmer İdâresi ise vesâit-i münâkalesi nâdir ve müşkil olan dağlık aksâma sevk etdiği imdâd ve muʻâvenet heyʼetleri için hayli zamândan beri ambülans tayyâreleri istihdâm etmekdedir. Tayyâreler müdhiş bir âlet-i harb oldukdan sonra son günlerde beşeriyet-i muztaribenin en müş- fik ve insânî vesâit-i muʻâveneti olması şâyân-ı takdîr bir terakkîdir. _______________