HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 4

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 39 1726 Fî 27 Eylül 1924 târîhinde cihet-i askeriyeden verilen bir otomobil ile sâʻat on bir râddelerinde Bordeaux Tıb Fakültesi müderrislerinden Mösyö Piqué, epey zamândan beri pilot gibi kullandığı Mösyö Gojel, Paris Hukûk Medresesi şâkirdânından Şinasi Zihni Bey ile âciziniz tayyâre karârgâhı, istasyonu olan Paris civârında Bourget'ye gitdik. Bourget'ye, bu tayyâre istasyonuna hemen bir sâʻatde vâsıl olmuş idik. Profesör Piqué tarafından istasyonda gâyet nâzikâne verilen ziyâfetden sonra sıhhiye tayyâre- lerini ziyâret etdik. Yemek esnâsında söz hemen hep tayyâre ile hasta ve yaralı nakli etrâfında dolaş- makda idi. Müderris muhârebe-i ahîrede ve bilâhare sıhhiye tayyâresiyle epey çalışmış olduğundan mülâkâtı pek ziyâde istifâde-bahş idi. İstasyonda bulunduğumuz hengâmda vakit vakit Viyana'dan, Londra'dan, hattâ Berlin'den tay- yâreler gelip yere inmekde idi. Çalan bir çanı müteʻâkiben yanımızda yemek yiyen bazı İngilizlerin tayyâreye binerek Londra'ya hareket eylediklerini gördük. Yolcuların muhtelif yerlerden gelen tayyâ- relerden bavulları ellerinde olduğu hâlde çıkmaları gâyet hoş idi. Yemekden sonra tekrâr otomobile binerek karârgâh içinde sıhhiye tayyâresinin bulunduğu han- garın önüne geldik. Âdetâ yorgun bir hâlde olan tayyâre makineci tarafından yağlanmakda idi. Nasıl olmasın? Çünkü Profesör Piqué ile pilotunu Cenevre'den, tarafından verilen konferansdan üç sâʻat sonra Paris'e getirmiş idi. Eğer zamânımız müsâʻid ve tayyâre de hâzır ve harekete âmâde olsaydı, bizi Paris üzerinde dolaşdıracak idi. Tayyâreyi gördüğümüz ve her tarafını temâşâ eylediğimiz [76] zamân profesör sıhhiye tayyâ- reciliğine dâir âdetâ bir konferans verdi. Gerek bu konferans esnâsında hâtırımda kalan maʻlûmâtdan gerek bilâhare sıhhiye tayyâreciliği hakkında tetebbuʻâtımdan bi'l-istifâde Hilâl-i Ahmer Cemʻiyeti risâlesi için âtîde münderic makâleyi yazarak sıhhiye-i askeriyemizin ve hele Sıhhiye Vekâleti'mizin nazar-ı dikkatini celb etmek istedim. Müderris Mösyö Piqué'ye nezâketinden dolayı burada ne kadar teşekkür etsem, ondan ziyâde vahîm sûretde hastalanan ve yaralananların naklinde bugün kullanılan sıhhiye tayyârelerini ziyâreti- me delâlet eden Beynelmilel Salîb-i Ahmer Komitesi'nin ve bâ-husûs erkânından olan Mösyö Sch- lemmer'in ismini hürmetle yâd etmek mecbûriyet-i vicdâniyesindeyim. *** Bu makâlede evvel emirde sıhhiye-i askeriyece tayyârelerden edilen istifâdeden bahsi Hilâl-i Ahmer nokta-i nazarından daha münâsib görüyorum. Bugün sıhhiye-i askeriye, sıhhiye tayyârelerinden yalnız harb zamânında yaralı ve hasta, tabîb ve hastabakıcı naklinde, edviye ve edevât-ı tımâriye sevkinde değil, sulh hengâmında da istifâde ediyor. Her memleketde kıtaʻâtın muhtelif yerlerde dağınık bir hâlde bulunduğu, her yerde sıhhiye teşkîlâtının muntazam ve her hastahânenin terakkiyât-ı hâzıraya muvafık olamayacağı, her tarafa muktedir operatör ve tabîb taʻyîn edilemeyeceği nazar-ı dikkate alındığı hâlde sulh zamânında âni bir vekâyiʻ ve ahvâlde sıhhiye-i askeriyece tayyâre istiʻmâli hem terakkiyât-ı fenniyeye muvafık hem de teşkîlâtça büyük bir iktisâd teʼmîn edileceği cihetle büdce kavânînine mutâbıkdır. Çünkü cihet-i askeriye her yerde muntazam hastahâne teʼsîs ve teşkîline kalkamaz. Zâten böyle bir tasavvur da hemen muhâldir.