HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 4

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 40 1799 1917 senesinde yapılan ve yatmış vazʻiyetde iki mecrûh taşıyan ilk sıhhiye tayyâresi Premier avion sanitaire construit en 1917 et destiné au transport de deux blessés Memleket dâhilinde bulunup da vazîfe cihetiyle âilesinden uzak düşen herhangi biri defaten ağır sûretde hastalanır, ziyâde yaralanır, müdhiş bir kazâ geçirir ise en evvel düşünülecek tedbîr, bu zâtın âilesi nezdine hemen naklidir. Lâkin evvelce de arz eylediğim üzere bu gibi vekâyiʻde ibtidâ düşünülecek şey marîzin, kazâzedenin hiç sarsılmaksızın kemâl-i mülâyemet ve sürʻatle naklidir. Günlerce yarası açılmaksızın bırakılan ve nihâyet kangrenleşmiş bir hastanın naklinden ne istifâde olunur? Kangrenleşen aʻzânın katʻı ile o şahsın tahlîs-i hayâtı değil mi? Bugün arzu etdiğimiz şey, yaralıyı hemen nakil ile müdâvât-ı lâzımede bulunarak yarayı kangren gibi vahîm ihtilâtâtdan vikâye ve aʻzâyı muhâfaza eylemekdir. Sıhhiye tayyâre teşkîlâtının en büyük hizmeti, vekâyiʻ-i münferideden ziyâde âfât-ı umûmi- ye ve mesâib-i ictimâʻiyededir. Hidemât-ı husûsiye ve münferidede teʼmîn-i sürʻat cihetiyle sıhhiye tayyâre teşkîlâtından ne derece istifâde olunacağını evvelce arz etmiş idim. Hidemât-ı umûmiyeye gelince; tayyârelerden bu bâbda edilen istifâde pek azîmdir. Dâhilî bir iğtişâş vukûʻunda, ictimâʻî bir hâdise zuhûrunda yâhûd husûsî bir ihtiyâc hâlinde tekmîl askerî tayyâreleri havâlanır ve serîʻ ve aynı zamânda şedîd bir tedbîr alarak iğtişâşı izâle ve sükûneti teʼmîn eyler ve bunun gibi zelzele, tuğyân, kaht u galâ vesâir ictimâʻî bir musîbet zamânında sârî ve müstevlî bir hastalık zuhûrunda derʻakab sıhhiye tayyâreleriyle imdâd ve muʻâvenetde bulun- mak kâbildir. Levâzım ve eşyâ-yı imdâdiyenin, edviye ve edevât-ı tımâriyenin, mevâdd-ı gıdâiyenin en serîʻ vesâit-i nakliyeden olan tayyârelerle sevk u îsâli pek mümkündür. Bir düşmana karşı defaten müteʻaddid tayyâreler havâlanıp keşfiyâtda ve bombardımanda bulunduğu gibi belâyâ-yı ictimâʻi- yenin zuhûrunda da sıhhiye tayyâreleri ile bu yolda hareket ederek esbâbın izâlesine çalışılmalıdır. Zelzele gibi bir âfet zuhûrunda [125] tayyâreler sâyesinde mecrûhların nakil ve tahliyesiyle berâber her imdâd ve muʻâvenetin kemâl-i sürʻat ve sühûlet ile icrâsı mümkündür.