HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 4

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 40 1801 Bu teşkîlât ile imdâd ve muʻâvenet husûsunda her tarafa sürʻatle yetişmek, hasta olanları muʻay- yen gün ve sâʻatde muʻâyene eylemek üzere yekdiğerine yakın köy ve kasabaları dolaşmak, kemâl-i şiddetle sıtma ve frengi ve verem mücâdelesine girişmek mümkündür. Bir maraz-ı sârî veya müstevlî zuhûrunda tayyâre ile hemen teftîşât-ı tıbbiyede bulunulabilir ki, böyle bir tedbîr memleketin sıhhat-i umûmiyesi nokta-i nazarından çok nâfiʻdir. Bir cinâyet vukûʻunda tabîb-i adlînin mahall-i vakʻaya serîʻan vürûdu ve çok zamân geçmeksi- zin muʻâyene-i tıbbiye-i adliye ve feth-i meyyit icrâsı ne kadar mühimdir! *** Memleketimizde sıhhiye tayyâre teşkîlâtından istifâde eylemek için evvel emirde tayyâre tedâ- rükü mesʼelesi, baʻdehû idâre teşkîlâtı ve en sonra tayyârelerin kemâl-i emniyetle sevk ve tevcîhi için îcâb eden tedâbîrin ittihâzı nazar-ı dikkate alınmak lâzımdır. Bugün Avrupa'da bazı memleketlerde gerçi sıhhiye tayyâreleri inşâsına ve umûr-ı sıhhiyede bu nevʻ tayyârelerin istiʻmâline başlanmış ise de daha birçok yerlerde eslihasından tecrîd olunan harb tayyâreleri kullanılıyor. Sıhhiye tayyârelerinden en ziyâde edilecek istifâde zelzele ve tuğyân-ı miyâh gibi âfât-ı kev- niyede emrâz-ı sâriye ve müstevliyenin serîʻan teşhîsi ile müdâfaʻa-i sıhhiyenin teʼmîninde sıtma ve frengi gibi memleketin esâs-ı hayâtına taʻalluk eden ilel ü emrâza karşı mücâdelede, ve'l-hâsıl vâsiʻ imdâd ve muʻâvenetdedir ki, bu gibi ahvâle karşı ittihâz-ı tedâbîrde Sıhhiye Vekâleti kadar Müdâfaʻa-i Milliye, Dâhiliye, Nâfiʻa ve Zirâʻat, hattâ Adliye, ve'l-hâsıl tekmîl şuʻabât-ı hükûmet vazîfedârdır. Bu sebebden, ilk bir teşebbüs olmak üzere Müdâfaʻa-i Milliye Vekâleti terakkiyât-ı ahîre-i fen- niyeye tevfîkan daha mükemmellerini tedârük edeceği cihetle eski harb tayyârelerinden bir veya iki- sini ya tamâmen yâhûd iʻâreten Sıhhiye Vekâleti'ne iʻtâ eyler, Sıhhiye Vekâleti de bunlarla şimdiden mahdûd bir tayyâre teşkîlâtına başlar. İdârî icrâât da az mühim değildir. İbtidâ şimdilik iki-üç yerde merâkiz-i sıhhiye teʼsîsi ile bu- ralarda sıhhiye tayyâre istasyonları meydâna getirmek lâzımdır. Sıhhî merkezler, mümkünse numû- ne hastahânesi gibi idâre teşkîlâtı muntazam, tabîb ve cerrâhları muktedir müesseseler olmalıdır. Merâkiz-i sıhhiyede sıhhiye tayyâreleriyle dâimâ nakliyât ve sevkiyât olacağından ona göre sıhhiye meʼmûrları, tecrübe-dîde muktedir pilotlar, fen adamları bulunmalıdır. Sıhhiye tayyârelerinin kemâl-i emniyetle sevk ve tevcîhinde ittihâzı lâzım gelen tedâbîre gelin- ce; en evvel muʻallim ve tecrübe-dîde pilotlar teʼmîni, taht-ı muhâfazada istasyonlar yani tayyârelerin yere inmesine mahsûs parklar teʼsîsi ve taʻkîb edecekleri turuk-ı havâiyeye mukâbil seyr u hareketde rehber olmak üzere yere, toprağa kazıklar rekzi ve bu sûretle işâretler vazʻıdır. Tayyârecilikde, bu havâ gemiciliğinde emîn limanlar, her vakit hâzır u nâzır bekçilere mevdûʻ dâimî parklar kadar ârızî istasyonların vücûd ve teʼsîsi lâzımdır. Ârızî istasyonlar süfün-i havâiyenin gece ve gündüz nüzûlüne müsâʻiddir. Havâî-i ârızî bir harita yapılmalı ve burada dâimî ve ârızî istas- yonlar pilotların nazar-ı dikkatini [127] celb edecek derecede tesbît olunmalıdır. ***