HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 4

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 41 1879 Amerika ahâlîsi, Salîb-i Ahmer faʻâliyet ve mesâʻîsi için 100 milyon dolardan fazla bir meblağ verdi. Bu, bir başlangıç oldu. Zîrâ harbin devâm etmesi üzerine ne bu mikdâr aʻzâ ve ne de verilen bu azîm meblağ kâfi görüldü. Diğer cihetden, Cemâhîr-i Müttefika-i Amerika gibi bir hıtta-i cesîmede tekmîl Salîb-i Ahmer müessesâtını bir merkezden idâre etmek mümkün olamayacağı da derpîş edildiğinden hemen adem-i merkeziyet sisteminin kabûl ve tatbîkine geçildi ve merkez-i umûmî teşkîlâtı esâs ittihâz edilerek memleket on üç dâireye tefrîk olundu. Bu on üç dâirenin her birinde konferansçılar için birer büro teşkîl olunarak bunların aralarında cereyân edecek muhâberât ve münâsebât için Washington merkez-i umûmîsi vâsıta vazîfesini îfâ etdi. Tertîb edilecek konferanslarda îrâd-ı nutuk etmek üzere vâlî, hâkim, aʻyân aʻzâsı, [177] dârül- fünûn emîni, tâbiʻ, muharrir, âlem-i ticâret erkânı ve hattâ reîsicumhûr ile reîsicumhûr vekîli gibi fazl ü irfânları ve mezâyâ-yı şahsiyeleri ile tanınmış beş yüzden fazla ricâl ve nisvânın muzâhereti teʼmîn ve Salîb-i Ahmer Cemʻiyeti'nin ihzâr etdiği risâleler ve matbûʻ mevzûʻlarla hutabâ ve nâtıka-perdâzâ- nın mesâʻîsi teshîl edildi. 1917 ve 1918 senelerinde aʻzânın mikdârını muhâfaza ve tezyîd etmek gâyesine maʻtûf olan bu himmet ve mesâʻî mesʻûd netîceler verdi. Mütâreke'yi müteʻâkib Salîb-i Ahmer programı tamâmen değişdiği hâlde konferanslar kemâ fi's-sâbık devâm etdi. Harb, her tarafda tahrîbâtının âsârını göstermiş ve fakat birçok hakâyıkı da ortaya koymuş idi. İhtilâf-ı müsellahın devâm etdiği müddet zarfında hâsıl olan hasârâtın taʻmîrâtını Salîb-i Ahmer kendi vezâifi meyânına idhâl etdi. Memleketin sıhhat-i umûmiyesine tekmîl Amerika'nın atf-ı ehemmiyet etmesi lâzım gelen bir mesʼele olduğunu harb herkese anlatmış idi. Binâenaleyh, bir binâ inşâ eder gibi sıhhat-i umûmiyenin teʼsîs ve ihyâsı ve hastalığa mâniʻ olacak tedâbîrin ihzâr ve ittihâzı, memleketde hastahâneler inşâsı ve hasta tedâvîsi kadar mühim addedildi. Ancak Amerika'da da diğer memleketlerde olduğu gibi bir kasım kitle-i halkın bu dünyâda çekilen hastalıkları ve azâb u ıztırâbları beşeriyeti teʼdîb ve rûhları hayât-ı ebediyeye mazhar etmek için min tarafillah taslît edildiği hakkındaki fikir ve kanâʻati ruhbân ile meʼmûrîn-i sâire-i rûhâniye takviye ve idâme eylemekde olduklarından bu dalâlet-i fikriyeye karşı Amerika Salîb-i Ahmer Kon- ferans Heyʼeti lâ-yenkatıʻ mücâdele ve mücâhede mecbûriyetinde idi. Bu mücâhedeye mevzûʻ şu oldu: Hastalık kâbil-i ictinâb bir şeydir. Vefeyât büyük bir nisbetde tenzîl edilebilir. Ömr-i beşerin uzatılması kâbildir. Emrâz u eskâmın ekserîsi nâ-tamâm bir medeniyet netîcesidir. Büyût ve mesâkin, elbise, gıdâ, iʻtiyâd, cehâlet, bî-kaydî, gaflet ve her günkü adem-i nezâfet, tekmîl ıztırâbât-ı mâddiye ve cismâniyemizin menşeʼ ve menbaʻıdır. Bunların Cenâb-ı Hakk'ın muhabbet ve gazabıyla hiçbir münâsebeti yokdur. Konferansçılar, Amerika Salîb-i Ahmeri'nin aklâm ve şuʻabâtında akdedilen ictimâʻlara mü- dâvemetle peydâ-yı rüsûh ve mümârese etdikden sonra ruhbân meclislerinden amele mitinglerine varıncaya kadar herhangi bir heyʼet-i müctemiʻa huzûrunda îrâd-ı nutuk edebilirlerdi. Washington