HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 5

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 44 2091 İsviçre Salîb-i Ahmeri İsviçre Salîb-i Ahmeri küûl istiʻmâline karşı mücâdeleye fiʻlen iştirâk etmek arzusunu ızhâr etdiğinden İsviçre İçki Mücâdele Cemʻiyeti'ne aʻzâ kaydedilmişdir. [329] MUKTEBESÂT "-Bir Senede Çıldıranlar ve Çılgınlıkların Envâʻı İstanbul'da bir sene zarfında 688 kişi çıldırdı. Delirenler arasında en çok kimler var? Memleketde tarz-ı hayât güçleştikçe, maʻîşet daraldıkça ve işsizlik çoğaldıkça tabîʻî o nisbetde de ferdlerin ve âilelerin düşünceleri, buhrân ve gâile artıyor. Bunun netîcesi midir, yoksa herhangi diğer bir sebebden midir nedir, son seneler zarfında emrâz-ı akliye ve asabiye hastalıkları da şâyân-ı dikkat bir şekilde tezâyüd ediyor. emrâz-ı akliye ve asabiye hastahânesine yalnız [1]339 [1923] senesi zarfında 688 kişi girmiş ve [1]338 [1922] senesinden devredilenlerle hastaların mikdârı 1.034'e bâliğ olmuşdur. Hastahâneye yatmayanlar, evlerinde tedâvî edilenler yâhûd hiç doktora mürâcaʻat etme- yenler bu yekûne dâhil değildir. Bunların mikdârı mechûldür. [1]339'da [1923] hastahâneye girenlerin 409'u müslümân, 37'si İsevî erkek, 25'i İsevî kadın, 7'si Musevî erkek, 9'u kadın olmak üzere 453 erkek, 235 kadındır. Bunlardan ancak 276'sı erkek müslümân, 125'i kadın müslümân, 44 İsevî erkek, 21 İsevî kadın, 56 Musevî erkek, 5 Musevî kadın olmak üzere 326 erkek, 151 kadın yani 477 kişi tedâvî edilebilerek hastahâneden çıkmış ve 577 kişi yine hastahânede kalmışdır. İçlerinden 57'si erkek, 32'si kadın olmak üzere 89 kişi de vefât etmişdir. [1]339 [1923] senesi zarfında hastalık bir sene evveline nazaran mütezâyid bir hâl almışdır. Alâim-i cinnet ızhâr edenler en çok yirmi ile kırk yaş arasındadırlar. En çok hangi meslek erbâbının alâim-i cinnet ızhâr etdiği de ayrıca şâyân-ı tedkîkdir. Hastahânece tanzîm olunan istatisti[k]lere na- zaran mecânîn birinci derecede, işsizler ve sonra sırasıyla rençberler, zâbitler, ticâretle meşgûl olan- lar, meʼmûrlar, amele, muhtelif sanʻatkârlar ve muʻallimler, muharrirlerden terekküb etmekdedir. Bir sene zarfında iki muharrir delirmişdir. Tabîblerle, daʻvâ vekîlleri arasında da cinnet getirenler vardır. Bir sene zarfında hastahâneye deli olarak 7 tabîb girmişdir. Hastahâneye giren delilerin yüzde 44,5'u cinnet-i maniyâ-i inhitâtiyeye ve bunun eşkâli arasın- da da yüzde otuz iʻtibârıyla maniyâya musâbdırlar. Bundan sonra erken bunama, sarʻa, felc-i umûmî, ansefalit letarjik, hâdd-i paranoya, teşevvüş-i aklî, belâhet, fedâmet, dâü'l-haşîş, dâü'l-küûl ilh. gel- mekdedir. Bilhâssa erken bunama diğer bütün hastalıkların yekûnünden fazladır. Deliler arasında frengililer de hâiz-i ehemmiyet bir yekûn tutmaktadırlar. Frenginin teʼsîriyle çıldıran ve bir sene zarfında hastahâneye girenlerin mikdârı 49'u erkek, 12'si kadın olmak üzere 61 ki- şidir. Şu iʻtibârla frengi erkeklerde 100'de 11, kadınlarda 5 nisbetinde cinnetin tekevvünü husûsunda başlı başına bir sebeb teşkîl etmişdir. Tecennün edenlerde ikinci derecede içkinin teʼsîri vardır. Has- tahâneye yatan ve felc-i umûmî-i müterakkî denilen mühlik ve fecîʻ derde mübtelâ olanlar da nazar-ı dikkati celb edecek bir kemiyet arz etmekdedirler. Mecânînden erkeklerde yüzde 7, kadınlarda yüzde 2,5 nisbetinde felc-i umûmî vakʻası görül- müşdür. Erkekler sanʻatları ve meslekleri iʻtibârıyla bilhâssa meʼmûr, zâbit ve polislerdir ki, bunların ekserîsi de evlidirler.