HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 5

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 48 2310 Memleket hâricindeki yardımları arasında Kırım açlarıyla İran'da Türbe-i Haydarî zelzelesi musâblarına yapdığı yardımları zikredebiliriz. 6-Nizâmnâme-i esâsînin taʻdîl veya yeniden tanzîmi Yeniden tanzîm olunan lâyiha meclis-i âlînize takdîm edilerek müzâkere ve taʻdîlen kabûl olun- muşdur. Binâenaleyh encümeniniz kesb-i katʻiyet etmiş olan bu mesʼele hakkında söz söylemeği salâhiyeti fevkinde addeder. [68] 7-Topkapı Sarâyı civârındaki anbârların Hilâl-i Ahmer'e terki için teşebbüsde bulunulması Bu teşebbüs muvaffakiyetle netîcelenmiş ve tahliyenin tesrîʻi cevâbı alınarak orada mahfûz eşyâ Çırağan anbârına nakledilmeğe başlanmış ve şimdiye kadar bir kısm-ı mühimmi nakledilmişdir. 8-Teftîş mesʼelesi hakkındaki mütâlaʻâtın nazar-ı iʻtibâra alınması Raporda bu mütâlaʻâtın neden ibâret olduğu zikredilmeyerek nizâmnâme-i esâsî ile meşgûl encümene havâle ve mezkûr encümen tarafından taʻdîl ve tanzîm esnâsında geçen meclis-i umûmînin gösterdiği arzu dâiresinde mâddesi tesbît edildiği beyân olunmakdadır. Mesʼeleyi vâzıhan anlamak için geçen meclis-i umûmîde bu husûsda cereyân eden müzâkerât hakkında maʻlûmât aldığımız ve verilen idâre raporunu okuduğumuz komisyon gibi bundan evvelki merkez-i umûmî raporunda münderic olan Mülkiye Müfettişi Emin Bey'in teftîş lâyihasının buna mü- teʻallik mütâlaʻâtını da tedkîk etdik. Fikrimizce mesʼele bir nizâmnâme mesʼelesi olmakdan ziyâde bir tatbîkât mesʼelesidir. Eski nizâmnâme-i esâsîde müfettişin bilfiʻl idâre işlerinde bulunacağı yazılı olmadığı gibi nizâmnâme-i dâhilîdeki mâdde-i mahsûsasında da müfettişin vazîfesi teftîşe inhisâr edeceği sarâhatle zikredilmişdir. Binâenaleyh geçen meclis-i umûmînin tenkîd ve muʻâhazesini celb edecek icrâât olmuşsa bu, nizâmnâme ahkâmına riʻâyet edilmemekden tevellüd etmişdir. Bir kere bu noktayı tesbît etdikden sona sâha-i tedkîkimiz olan seneler muʻâmelâtına ircâʻ-ı nazar etdik ve gördük ki, geçen meclis-i umûmînin inʻikâdını ve bu husûsdaki temâyülüne ıttılâʻı mü- teʻâkib bu usûl ıslâh ve müfettişin vazîfesi nizâmnâmedeki hudûd dâiresine ircâʻ edilerek mübâyaʻât ve sarfiyât idâre heyʼeti karârlarıyla yapılmağa başlanmış ve bu karâra müsteniden verilen bordro mûcebince anbârca idhâlât ve ihrâcât icrâsı vazîfesi anbâr müdür-i mesʼûlüne tevdîʻ edilmişdir. Mübâdele İşleri Lozan Sulhü'nde takarrür eden ahâlî mübâdelesi esâsının hükûmetimize büyük bir vazîfe tahmîl etdiği ve yüz binlerce Türk'ün güç şerâit ve kısa bir müddet dâhilinde memlekete nakillerinin muʻaz- zam bir iş olduğu âşikârdır. Hilâl-i Ahmer'in bu işde kudret ve kâbiliyeti nisbetinde yardım etmesi esâsen vezâifi cümlesinden olduğunu nazar-ı iʻtibâra alan merkez-i umûmî hükûmete mürâcaʻatla arz-ı hizmet ve alâkadâr vekâletlerle müzâkere ederek raporda münderic birinci ve ikinci mesâʻî programını tesbît etmiş ve işe başlamışdır. İngiliz metrûkâtını satın almış olmanın bu faʻâliyetin mik- yâsını tevsîʻ husûsunda pek fâideli bir âmil olduğu zikre şâyândır. Cemʻiyetin bu mübâdele işinde derʻuhde ve îfâ etdiği vazîfe-i muʻâvenet hakkında raporda verilen icmâlî maʻlûmât ve bilhâssa erkâm bizim bir şey ilâve etmemize lüzûm ve ihtiyâc bırakmayacak kadar belîğdir. Bu kadar muʻazzam bir işde bazı küçük şikâyetlere meydân verecek şeylerin hudûsu tabîʻî olmakla berâber biz bu husûsda kulağımıza çalınan ehemmiyetsiz mesâili bile tedkîk etmekden çekinmedik. Bu sûretle bize haber verilen şeylerden: