HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 5

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 48 2315 derecede vazîfeleri arasında olmamak iʻtibârıyla merkezden de pek güç ve az muʻâvenet gören bu müessese hâl-i hâzırıyla mevcûdiyetini idâme edemez. Çok arzu olunur ki, yeni faʻâliyete başlayan İstanbul merkezi bu işi lâyık olduğu ehemmiyetle telâkkî ederek ya bizzât yâhûd Himâye-i Etfâl gibi esâsen vazîfelerinin en mühimmi bu olan cemʻiyetlerden biri vâsıtasıyla inkişâfına hâdim olsun. Dispanserler Hilâl-i Ahmer'in İstanbul ve mülhakâtında tamâmıyla kendine âid olmak üzere iki dispanseri vardır: Fatih'de ve Üsküdar'da. Bunlardan başka Cağaloğlu Dispanseri'nde yalnız bir emrâz-ı efrenci- ye mütehassısı Hilâl-i Ahmer tarafından muvazzaf olarak bulunmakda ve fakülte heyʼet-i müderrisîni tarafından da hasta muʻâyenesi yapılmakdadır. Bu üç dispanserde iki sene zarfında altmış bini mü- tecâviz hastanın muʻâyene ve tedâvîsine ve ilâclarının meccânen iʻtâsına muvaffakiyet ve bu işlerde cidden hâzık ve muktedir etıbbâyı istihdâm şâyân-ı şükrân ise de şehrin ihtiyâcât-ı umûmiyesine nazaran bu dispanserler adedinin tezyîdini yine İstanbul merkezlerinin faʻâliyet-i müstakbelesinden bekleriz. Diğer vilâyetlerden başda İzmir olmak üzere Adana, Aydın ve Manisa merkezleri ilâcları mer- kezden gönderilmek şartıyla bu husûsda faʻâliyet ibrâz etmişlerdir. Bu pek fâideli teʼsîsâtın yalnız bu üç merkeze münhasır kalmaması matlûb ve mültezemdir. Mahallât Cemʻ-i İʻâne Heyʼetleri 1339 [1923] senesi meclis-i umûmîsine arz olunan raporda teşkîl ve bir taʻlîmâtnâme ile faʻâ- liyet tarzı tesbît olunduğu bildirilen ve ancak mezkûr sene ibtidâsında işe başladığı için mesâʻîsi netîcesinin sene-i âtiye raporunda teblîği vaʻd olunan cemʻ-i iʻâne heyʼetlerine dâir raporda mevʻûd îzâhât yokdur. Yalnız hesâb-ı katʻî cedvellerinde hâsılât-ı sâfiyeleri yekûnlarının 1339 [1923] se- nesinde 17.438 lira 25 kuruşa ve 1340 [1924] senesinde 17.973 lira [74] 8 kuruşa bâliğ olduğunu gördük. Merkez-i umûmînin 8 Ağustos 1339 [1923] târîhli celsesinde verilen îzâhâtdan bu mahalle teşkîlâtının o târîhde İstanbul mıntıkasında yirmi dokuza ve Kadıköy-Üsküdar mıntıkasında yirmiye bâliğ olduğunu öğrendik. İstihsâl etdiğimiz mütemmim maʻlûmât bu adedlerin zamânla artmak ye- rine eksildiğini göstermekdedir. Tedkîkâtımızın bizde hâsıl etdiği kanâʻat bu heyʼetlerin iyi teşkîl ve idâre olunmak şartıyla gerek asıl aʻzâ mikdârını artırarak ve âidât-ı seneviyeleri şimdi olduğu gibi se- nelerce tedâhüle bırakmayarak cemʻiyete hem aʻzâ hem para kazandırmak gerek aʻzâ-yı muʻâvine ve şehrî taʻahhüdât kaydı ve bilhâssa rozet tevzîʻâtında faʻâliyet ibrâzı sûretleriyle vâridâtı tezyîd etmek husûsunda pek fâideli olacağı merkezindedir. Yukarıda mezkûr rakamlar müddeâʻmızın isâbetini is- bât etdiği gibi 1339 [1923] senesine kadar rozet hâsılât-ı umûmiyesi her sene aʻzamî dokuz bin lirayı tecâvüz etmediği hâlde 1339'da [1923] 17.000 liraya ve 1340'da [1924] 12.550 liraya bâliğ olması da delâil-i munzammadır. Hilâl-i Ahmer şimdiye kadar istitâʻat-ı mâliyesini mütezâyid bir sûretde muhâfaza etmiş olmağı ekseriyâ hâricî ve küllî iʻânât ve teberruʻât ile son defaki İngiliz metrûkâtını yok fiyâtına satın almak gibi fevkalâde fırsatların faʻâliyetle istismârına medyûnuz. Bunu tabîʻî bir menbaʻ-ı kuvvet addetmek yanlış bir hesâbdır ve bu iʻtibârla şimdiye kadar aʻzâ-yı âmile kaydı ve âidâtın tahsîli husûsunda gösterilen müsâmaha âtî için kâbil-i tecvîz olamaz. Hilâl-i Ahmer'in en büyük kuvveti aʻzâlarının çokluğundadır. Türkiye dâhilinde bir milyon Hilâl-i Ahmer aʻzâsı mukayyed ve vazîfesini müdrik olduğu gün cemʻiyet istikbâline emîn bir nazarla bakabilir. Bir defa bu nokta-i nazar umde olarak ka-