HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 5

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 42 1953 C-Ale'l-muʻtâd verilen kibritiyet-i kininin 2,5 misli verilmelidir. S-Küçük mikdâr kinin alarak sıtma nevbetinden tahaffuz edenlerin kanında tufeylât bulunabilir mi? C-Evet! Bu hâl bazı defa vâkiʻ olur. Fakat ne bu hâl ne de kininin kanda tufeylâtın tekâmüle mâniʻ olması keyfiyetleri henüz îzâh edilememişdir. S-Kinin almadıkları hâlde müntin sivrisinek tarafından ısırılıp kendilerinde sıtma nevbeti tezâ- hür etmeyen eşhâs var mıdır? C-Bazı eşhâs hilkaten sıtmaya muʻâfdırlar. Bu gibiler ağleb-i ihtimâl pek cüzʼîdir. Sıtmanın birçok nevbetlerini geçirenlerde mürûr-ı zamânla muʻâfiyet hâsıl oluyor. Bu muʻâfiyet cüzʼî de olsa bu gibilerin de tufeylâtın tekâmülüne ahvâl-i âdiyede maniʻ olabilmekdedir. Biz sıtmalı menâtıkda çocuklarını sıtma tutduğu hâlde ebeveyni âfiyetde olan vekâyiʻi ekseriyâ müşâhede etdik. Bu gibiler evvelce çok nevbet geçiren ve şimdi sıtmaya karşı muʻâf bulunan eşhâsdır. Maʻamâfîh bir âni kazâ, bir ârızî hastalık bu gibilerde sıtmayı tekrâr uyandırabilir. S-Sıtma nevbetleri nükseder mi? C-Evet! Tedâvî edilmemiş veya gayr-ı kâfi tedâvî edilmiş olanlarda çok kere sıtma nevbetleri- nin nüksedeceği muhakkakdır. İntân ekseriyâ bir mevsimden diğer mevsime tedâhüle kalır ve nev- betler arasında birkaç ay güzerân eder. Hattâ nüksün iki sene sonra bile olabildiği tahakkuk etmişdir. Sıtmalı menâtıkda çok kere teʻâkub eden nevbetler hiçbir vakit yeni intân sayılamaz. Kış nihâyetinde başlayıp Haziran ve Temmuz'a kadar devâm eden nevbetler hep nükslerden ibâretdir. [228] Sıtma Mücâdelesinde Yapılacak Esâsât ve Nukât-ı Nazarı İşʻâr Eden Diyagram Sıtmadan tahaffuz 1-Anofeller[i] imhâ 1-Melceʼlerini tahrîb Funda, çalılık gibi mahalleri kesip budamak 2-Yumurtlama mahallerini tahrîb a-Bataklıkları doldurmak veya drenaj yapmak b-Su birikintilerinin sathına petrol, yağ gibi mâddeler dökmek c-Anofel yavrularının düşmanı olan balıkları üretmek 2-Sıhhatde olan eşhâsı anofellere ısırtmamak 1-Meskenlerin menfez ve medhallerini tellemek 2-Sivrisineklere karşı cibinlik 3-Anofelleri intândan muhâfaza 1-Malaryaya musâb insânları intândan halâs oluncaya kadar tedâvî etmek 2-Bu gibi eşhâsı husûsî mesken ve cibinliklerde tecrîd etmek 4-İnsânları sıtmaya karşı muʻâf kılmak 1-Kinin