HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 5

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 42 1957 ancak medeniyetin sâha-i nizâmla ısʻâd etdiği vesâit-i terakkî ve servet ile kâbil olabileceğini isbât edegelmişlerdir. Binâenaleyh memleketimizde sıtma mücâdelesine mahsûs seferberlik iʻlân etmek ve zafer ka- zanmak için evvel emirde halkın seviye-i irfânını yükseltmek, mücâdeleyi sevk ve idâre edecek anâ- sır ve güzîdeleri yetiştirmek ve bilhâssa harbin îcâb etdireceği servet ü sâmâna sâhib olmak iktizâ etdiği anlaşılıyor. Medeniyetin aksâ-yı tekâmülüne kadar çıkan hükûmet ve milletler senelerce çalıştıkları hâlde sıtmalı menâtıkdaki tahrîbâtın önüne ancak geçebilmişler ve bazen de âfetin bi-tamâmihâ imhâsına muvaffak olamayarak kısmen izâle edebilmişlerdir. Ez-ân cümle Amerika'da [232] senelerden beri gâyet ciddî taʻkîb edilen sıtma mücâdelesine rağmen Mississippi mecrâsı, Bahr-ı Muhît-i Kebîr sâhili, Connecticut, Teksas vâdîsi el-yevm sıtma ile bulaşık olduğu gibi İtalya'nın cenûb aksâmı, İngiliz ve Fransızların Afrika'daki müstemlekâtında el-yevm mücâdelede devâm edilmek mecbûriyeti mevcûd- dur. Vâsiʻ ülkemizin dört bir tarafının derece derece sıtma ile bulaşık olduğunu göz önüne getirerek ve hayâl ve hissiyâta hiçbir vakit kapılmayarak sıtma mücâdelesinde muvaffak olabilmek için evvel emirde plazmodi ve dalak endeksinin muhtelif menâtıkda taharrî ve tesbîtini ve baʻdehû işin derece-i ehemmiyetine göre mücâdeleyi ibtidâ en mübrem ve muhtâc yerlerde teʼsîsini zarûrî görmekdeyiz. Binâenaleyh mücâdelenin evvel emirde bataklık nevâhîden maʻdûd olan ve Anadolu'yu başdan başa katʻ eden büyük nehirler mecrâsına isâbet eden aksâmda yapılmasını bir program hâlinde tesbît etmek ve ondan sonra büdcenin vüsʻ ve kifâyeti derecesinde tatbîkâta başlamak mecbûriyetinde bu- lunuyoruz. Bir de mıntıkadaki nüfûsun kesâfeti, halkın müstahsil olup olmadığı, sıtmadan muztarib olanla- rın nisbeti nazar-i dikkate alınarak mücâdelenin tercîhen o kısma tahsîsi de oldukça ehemmiyetli bir mesʼele hâlindedir. Şu hâlde bütün bu nukât nazar-ı tedkîke alınarak mücâdeleyi ber-vech-i âtî beş mıntıkada teʼsî- se şitâbân olmalıyız: 1-Adalar Denizi'ne dökülen Büyük-Küçük Menderes ve Gediz nehirlerini ihtivâ eden vâsiʻ mıntıka (Aydın) 2-Akdeniz'e dökülen Seyhan-Ceyhan nehirleri arasındaki ova (Adana) 3-Karadeniz'e dökülen Yeşil-Kızılırmak nehirlerini ihtivâ eden mıntıka (Canik) 4-Karadeniz'e dökülen Sakarya nehri mecrâsı (Kocaeli) 5-Basra Körfezi'ne dökülen Dicle-Fırat mecrâsının kısm-ı şimâlîsi (Elcezire) Bundan başka her mücâdele mıntıkasında yapılacak başlıca esâsâtı da ber-vech-i âtî telhîs ede- biliriz: a-Mıntıkada sâkin umûm efrâd-ı milletin sıra ile kanları muʻâyene olunarak plazmodi görülen- ler tecrîd olunacak. Bu keyfiyet dalak muʻâyenesi ile de tahkîm edilecekdir. b-Mazbût künye defterinde mukayyed plazmodili eşhâs sonuna kadar tedâvî edilecek. c-Mıntıkada mevcûd nehir, ırmak, dere gibi akan suların taşmaması, batıklık yapmaması için tedâbîr-i hendesiye yapılacak.