HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 5

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 43 2002 Sıtma mücâdelesi, bu gibi eşhâsın kanları taʻkîm olununca- ya kadar bütün menfez ve medhalleri tellenmiş husûsî mesken ve tahaffuzhânelerde taht-ı tedâvî ve murakâbeye alınmasını tavsiye ve ısrâr etmekdedir. Bir mücâdele cebhesinde bâ-husûs sivrisineklerde şiddetle hüküm-fermâ ise bu cihet daha ziyâde ehemmiyet kesb edecekdir. Binâenaleyh ne kadar küçük mıntıka olur- sa olsun, bu husûsun teʼmîni müşkilâtı ile karşılaşmakdayız. Küçük bir büdce ile bir cebhenin bin- lerce sıtmalısını bu gibi mahfûz mahallerde, husûsî müessesâtda tedâvî ve taʻkîb edeceğimizi iddiʻâ edemeyiz. Bâ-husûs her bir vakʻanın lâ-ekal 2-3 ayda tedâvî ve taʻkîm edileceği de düşünülürse bu cihetin gelişi güzel tedâbîr ile teʼmîn edi- lemeyeceği âşikârdır. Mevcûd müessesât-ı sıhhiye ve hastahânelerimi- zin sıtma mücâdelesinde muʻâvenetleri aʻzamî derecede hüsn-i niyet ile ızhâr edilse de mâddeten kâfi olamayacağına zikredeceğimiz bir vakʻa şâhid olabilir. Vakʻa, sıtmalısı az, müessesât-ı sıhhiyesi çok gibi görünen İstanbul'da cereyân etdiği cihetle şâyân-ı kayıddır. Hastahâne kadrosunun tamâmen dolup taşdığı mevsim ve gün- lerde şiddetli sıtma nevbetinden muztariben bir koğuşda yatan ve kanı lâ-yuʻad tropika gametleri ile imtilâ hâlinde bulunan bir hasta usûlüne tevfîkan [260] taht-ı tedâvîye alınmış ve yeni usûller ile kanının taʻkîmi- ne gayret edilmekde idi. Nevbetlerin aksülameli geçip de hasta kendine geldiği bir gün isyân ederek iyi olduğunu, taburcu olarak para kazana- cağını ve çoluk çocuğunu geçindirmeğe çalışacağını söyledi. Fi'l-hakîka mevsimin merhamet etmeyerek fukarâ ve gurebâya hücûm etdiği günlerde bir yatak boşanmasına in- tizâren bir hastahânenin kapısı önüne ilticâ ederek âh u figân edenlere karşı kanında tropika gametleri mevcûd ve kendisinde hammâllık edecek derecede kuvvet bulan hastayı ısrârına rağmen alıkoymak da bir mesʼele-i hukûkiye ve vicdâniye teşkîl ediyordu. Sivrisineklerin başları 1 ve 2 erkek ve dişi culex 3 ve 4 erkek ve dişi anofel 5 ve 6 erkek ve dişi aedes Culex yumurtalarının su sathındaki vazʻiyeti Anofel yumurtalarının duruşu Anopheles maculipennis yumurtaları