HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 6

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 52 2547 Bu husûsdaki tedkîkâtdan istihsâl edilen netâyice nazaran Cumartesi en tehlikeli bir gün olmak üzere kaydediliyor. Çünkü îkâʻ edilen cerâimin yüzde 17,8'i yevm-i mezkûrda vukûʻa geldiği ve maʻamâfîh bazı merâkiz-i sınâʻiyede amele haftalığının yevm-i teʼdiyesi olan Cuma günü dahi en mahûf bir gün olduğu sâbit olmuşdur. Bilakis müskirât beyʻ ve fürûhtunun bazı tahdîdâta tâbiʻ tutul- duğu Pazar gününe isâbet eden cerâimin mikdârı ise pek az görülmekdedir. Fakat köyler, şehirler gibi olmayıp meyhânelerden evvelce tedârük edilen müskirât evlerde de içildiğinden cerâim mikdârı Pazar günleri için ikinci dereceyi işgâl etmekdedir. Bazı zevât irtikâb edilmiş birçok cürüm ve cinâyetlerin esbâb-ı irsiye veya muhîtin sû-i teʼsî- riyle hâr u zelîl kalmış mütereddîler tarafından îkâʻ edildiğine nazar-ı dikkati celb etmek isterler. Hâlbuki bu gibi mütereddîlerin vukûʻa getirdikleri cerâimin esbâb u avâmilini îş ü nûş âlemlerine atfetmeyerek şerâit-i irsiyenin veya etrâb u ekâribin taht-ı teʼsîrinde görmek pek muğfeldir. Fi'l-hakî- ka mütereddîler top barutuna teşbîh edilebilirler. Binâenaleyh o baruta âteş verecek kıvılcımdan ne kadar hazer edilirse o nisbetde fâide teʼmîn edilmiş olur. Hâlbuki bu gibiler arasında birçok kimselere tesâdüf edilir ki, küûl onların hayâtlarını teşvîş ve tesmîm etmemiş olsa o bîçârelerin ömürleri ne kadar âsûde geçer! *** Çocuklarından bir veya fazlasını müessesât-ı hayriyeye tevdîʻ etmiş âilelerde dâü'l-küûlün sık sık vukûʻa gelmesini dahi nazar-ı tedkîkden geçiren sâlifü'z-zikr İsveç İktisâd-ı İctimâʻî Vekâleti'nin 1912 senesinden 1917 senesine kadar 6.913 âileyi ve mazhar-ı himâye ve muʻâvenet olmuş 8.691 ço- cuğu şâmil olmak üzere icrâ etdiği tedkîkât netîcesinde işbu 6.913 âilenin efrâdı arasında yüzde 16,9 yani 1.171 ayyâş bulunduğu ve bunlar tarafından müessesât-ı hayriyeye 1.784 çocuk tevdîʻ edilmiş olduğu tezâhür ediyor. Tedkîkâtını buna müşâbih diğer esâsât üzerinde taʻkîb eden İsveç İktisâd-ı İctimâʻî Vekâleti'nin tanzîm etdiği cedâvil-i ihsâiye, çocuklarını terk eden peder ve vâlidelerde ve cürm ü cinâyetle meʼlûf âilelerde çocuklarına lâyıkıyla terbiye veren âilelerden dört-beş defa dâü'l-küûlün fazla olduğunu da kaydetmekdedir. İçkinin bu teʼsîr-i menhûsuna âid işbu takdîr ve tahmîn her hâlde hakîkatin pek dûnunda kalacağı şübhesizdir. [259] Gerçi küûlün müskirât olarak menʻ-i istiʻmâli içki âmillerini ve alâkadâr-ı tüccârı ızrâr ve hürriyet-i şahsiyeyi takayyüd etmesi dolayısıyla birçok kimselerin adem-i hoşnûdîsini celb ü daʻvet eder ise de bu mahzûrların erkâma müstenid yukarıda zikrolunan fenâlıklara nisbeten ehemmiyeti hiçdir. *** Dâü'l-küûl münâsebetiyle cihân-ı nisvânın muʻazzam bir ictimâʻından da bahsetmek istiyoruz: Dünyânın elli iki muhtelif memleketinin nisvân-ı maʻrûfesi içkiye karşı kanâʻatlerini ızhâr et- mek ve her biri memleketinde ibrâz etdiği mesâʻîye ve bu mesâʻî ve gayretden mütehassıl netâyice dâir îzâhât vermek üzere geçen Haziran'[ın] on dokuzundan yirmi beşine kadar İskoçya'nın makarr-ı idâresi olan Edinburgh şehrini muʻazzam bir ictimâʻa merkez ittihâz etmişlerdi. Beyâz Kurdela Cemiyeti yâhûd İçki Aleyhdârı Cihân Hıristiyan Kadınlar Birliği nâm u unvâ-