HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 6

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 54 2621 AZERBAYCAN HİLÂL-İ AHMERİ'NİN NİZÂMNÂME-İ ESÂSÎSİ Sosyalist Şûrâ Cumhûriyetleri Salîb ve Hilâl-i Ahmer İttihâdı unvân-ı cedîdi ile Rusya'da geçen Ağustos'da teşekkül eden ittihâda dâir elli ikinci nüshamızda iʻtâ-yı maʻlûmât etdiğimiz sırada Rus, Ukrayna, Beyâz Rus, Ermeni, Gürcü Salîb-i Ahmer Cemʻiyetleri ile Azerbaycan Özbek Hilâl-i Ah- meri'nin işbu ittihâda dâhil olduğunu ve bunlardan her birinin kendi teşkîlât-ı dâhiliye ve faʻâliyet-i husûsiyesinde tamâmen müstakil ve serbest bulunduğunu da ilâve etmiş idik. Bu nüshamıza Azerbaycan Hilâl-i Ahmer Cemʻiyeti'nin ahîren mütâlaʻa etdiğimiz, sâde ve latîf bir Türkçe ile yazılmış nizâmnâme-i esâsîsinin bazı mevâdd-ı mühimmini, imlâ ve şîve-i ifâdeye hürmetkâr olarak derc ediyoruz. Hemşîre cemʻiyetin "Umûmî Esâslar" sernâmesi altına vazʻ etdiği "Ahkâm-ı Umûmiye" şudur: 1-Azerbaycan Hilâl-i Ahmer Cemʻiyeti 1863 senesi Cenova [Cenevre] Konferansı'nın kurduğu esâslara muvâfık teʼsîs olunmuşdur. Kendi faʻâliyetinde 1906'ncı senesi Cenova [Cenevre] Konfe- ransı'nın deniz muhârebesi usûlüne âid Beynelmilel Salîb-i Ahmer Konferansı'nın ve aynı zamânda Azerbaycan Hükûmeti'nin kânûn ve karârdâdları üzere devâm edecekdir. 2-Azerbaycan Hilâl-i Ahmer Cemʻiyeti harb, ictimâʻî ve anâsırî felâketler esnâsında insâni- yet-perverlik nâmına ve bütün sâir halkların bu gibi cemʻiyetlerle birlikde bir beyne'l-halk komite teşkîl ediyor. [316] 3-Azerbaycan Hilâl-i Ahmer Cemʻiyeti kâmilen serbest hareketde bulunan bir teşkîlât ve aynı zamânda Azerbaycan Hükûmeti'nin yardımcı bir idâresidir. Cemʻiyetin alâmet-i mahsûsasına tahsîs edilen mâddede: "Hilâl-i Ahmer Cemʻiyeti'nin nişânı (alâmet-i mahsûsası) ağ sathında kırmızı ay paradan (hilâl-i ahmerden) ibâretdir". Deniliyor ki, bizim muʻaddel nizâmnâme-i esâsîmizde "beyâz zemîn üzerine karşıdan bakarken sola müteveccih kırmızı hilâldir" sûretinde taʻrîf edilmesine göre Azerbaycan Hilâl-i Ahmeri'ndeki ayın uçları müşâhidin vazʻiyetine nazaran ne tarafa teveccüh etdiği anlaşılmıyor. Hâlbuki Mısır Hilâl-i Ahmer bayrağına mevzûʻ ayın ağızları bizimkinin aksi olarak soldan sağa doğrudur. Azerbaycan Hilâl-i Ahmeri'nin üç kısım üzere tasnîf edilen aʻzâsına âid mevâd şunlardır: 18- Azerbaycan Hilâl-i Ahmer Cemʻiyeti hakîkî, fahrî ve yardımcı uzuvlardan ibâret bir cemʻi- yetdir. 19- Hadd-i bülûğa varmış olan ve hukûkdan mahrûm olmayan ister kadın ister erkekler dîn ve milliyeti nazara almayarak Hilâl-i Ahmer Cemʻiyeti'nin hakîkî uzvu olabilir. 20- Hilâl-i Ahmer Cemʻiyeti'nde hakîkî uzuv olmak bir nefer, şahıs için mümkün olan gibi hem-kârlar ittifâkları, fabrik ve zavut teşkîlâtları, kazâ idâreleri, tröstler, kooperatif teşkîlâtları, si- gorta kasaları, komiserlikler, maʻârif teşkîlâtı ve husûsî ticâret müesseseleri için dahi mümkündür. 21- Cemʻiyetin fahrî uzvu olmak isteyen şahıs, cemʻiyetin inkişâfı için pek büyük ve hayırlı, âlî bir faʻâliyet göstermekle bu nâmı kazanabilir. 22-Fahrî uzuvlar cemʻiyetin aynı mahalle âid uzuvları tarafından intihâb ediliyorlar, baş idâre tarafından tasdîk olunuyorlar.