HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 6

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 54 2641 mekdedir. Sık sık tekerrür eden imtihânların beden neşv ü nemâsı üzerindeki tahrîbkâr teʼsîri katʻî olarak isbât edilmişdir. Şu hâlde gençlerin yevmî gıdâlarını tanzîm ederken, işlerini de o sûretle tertîb etmekliğimiz îcâb ediyor. Mütemâdî ve muttarid bir mübâdele, taʻcîl ve tenemmüvden ibâret olan hayâtın idâmesi, vücû- dun muhtâc olduğu tâkati (energie) teʼmîn için hâricden alacağımız mevâdd-ı muğdiye ne olmalıdır? Hıfzıssıhha nokta-i nazarından gıdâyı Charles Richet şöyle taʻrîf eder: "-Uzviyetin kuvve-i zindece olan sarfiyâtını telâfî, termîm ve tenemmüve hizmet eden mevâddı tedârük eylemek kasdıyla bedene idhâl olunan mevâdda ağdiye taʻbîr olunur". İşte bu mevâddın bir kısmı karbonu hâvî, diğer bir kısmı ise karbonsuzdur. Karbon yani vücûda yakacak kömürü veren gıdâların bir kısmı azotlu ve bir kısmı ise azotsuzdur. Azotsuzlar yağlar ve nişastalar, azotlular şibh-i zülâlli ve şibh-i zülâlsiz azotlu mâddelerdir. Bu kimyevî tasnîfdir. Hıfzıssıhhaca mevâdd-ı gıdâiye is- ter hayvânî, ister nebâtî olsun mevâdd-ı şibh-i zülâliye, mâiyet-ı karbon ve şühûmu hâvî mâddelerdir. Uzviyetimize dâhil olan bu mâddeler tahallül ederse bize lâzım olan kuvvet ve kudreti verirler. Bu gıdâların vücûdumuzda husûle getirdiği kudret, kalori ile hesâb edilir. Meselâ, bedenimize dâhil olan bir gram ekmeğin ihtivâ etdiği albüminin kalorisi 3,75; yağının kalorisi 8,35; mâiyet-i karbonunki 4,10'dur. Bu sûretle etin, sütün ilh. bütün gıdâların bir gramının verdiği kalori hesâb edilmişdir. Bir insâ- nın yaşamak için ne mikdâr kaloriye ihtiyâc olduğu tesbît edilmiş, vasatî olarak çalışan bir ada- mın kilosu başına 48 kaloriden ibâret olduğu anlaşılmışdır. Meselâ yetmiş kilo bir şahsın şiddetli mesâʻî esnâsında sarf etdiği kalori mikdârının 3.362 kalori olduğu tesbît edilmişdir. Arnau'ya göre bir insân[ın] albümin, mâiyet-i karbon ve yağdan mürekkeb bir gıdâya ihtiyâcı vardır. Her gün işbu anâsır-ı gıdâiyeyi ihtivâ eden mâddeleri yemek sûretiyle bir kâhil yevmî gıdâsını teʼmîn etmek mec- bûriyetindedir. Fakat asl-ı esâs yevmî matlûb olan kaloriyi almakdır, iştihâ ile yenilen ekmek bile sırasında en esâslı bir gıdâdır. Halk Gazetesi Doktor Fahreddin Kerim _______________ Güneş Banyoları Nasıl Yapılmalıdır? Kimler İstifâde Edebilir? – Leysin'de Nasıl Yapılır? – Davos'da Nasıl? – Herkese Fâideli midir? Ara sıra gazete sütûnlarında güneş banyolarının fâidesinden bahsedilerek zaʻîf olanlara, has- talara, müteverrimlere gelişi güzel güneş banyoları tavsiye olunuyor. Bu tavsiyede bulunan [334] makâle muharrirlerinin hüsn-i niyetlerinden şübhe edilemez. Fakat bunun için yalnız hüsn-i niyet kâfi değildir. Güneş banyoları zannedildiği kadar basît ve tehlikesiz değildir. Böyle makâlelerle tavsiyede bulunmak fâide yerine zarar ve hattâ felâket tevlîd edebilir. İsviçre sanatoryumlarında verem hastalarına güneş banyoları yapdırılırmış. Evet, ama birçok kuyûd ve şürût tahtında, usûl-i fennîsi dâiresinde ve doktorun tavsiye ve nezâreti altında. Yoksa İsviç- re'de böyle tedâvî ederlermiş diye gazetenin birinde bir makâleyi okuyan bir verem hastası ciğerinde- ki lezyonlar, kavernlerle berâber güneş banyosu yapmağa kalkışırsa, bunun netîcesinden mütevellid