HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 6

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 54 2644 lerden başka birçok da poliklinikleri vardır. Ecnebî hastahânelerine mülhak poliklinikler ayrıca bir yekûn irâʼe eylemekdedir. Ecnebî hastahânelerinden en başlıcaları şunlardır: Beyoğlu'nda İtalyan, Amerikan, İngiliz, Fransız hastahâneleriyle Saint George Hastahânesi'dir. Bütün bu ecnebî müessesâta karşı İstanbul'daki Türk müessesât-ı sıhhiyesi her hâlde memnûniyeti bâʻis bir yekûn irâʼe etmemekdedir. Hastahânelerimizin başlıcaları Etfâl, Cerrâhpaşa, Haseki, Beyoğlu Zükûr hastahâneleri ile As- kerî ve Gülhane, Gümüşsuyu ve Haydarpaşa hastahâneleridir. Vâkıʻâ hastahâneler nokta-i nazarından müessesât-ı milliyenin ecnebî müessesât-ı sıhhiyesine mikdâr iʻtibârıyla daha fâik olduğu anlaşıl- makda ise de dispanserlerde bu husûs büsbütün başka bir manzara arz etmekdedir. Ecnebîlerin adedi yirmiyi geçen dispanserlerine karşı bizim ancak beş dispanserimiz mevcûd- dur. Bu husûsda kendisinden îzâhât almak üzere mürâcaʻat etdiğimiz sâhib-i salâhiyet bir zât bize âtîdeki maʻlûmâtı vermişdir: "-Fi'l-hakîka İstanbul'daki ecnebî dispanserleri bizimkilerden çokdur. Ecnebîler kapitülasyon- lardan evvel İstanbul'da birçok yerlerde dispanserler açmışlardı. Mütâreke'de bu müessesâtı çoğaltdı- lar. Mütâreke'den sonra artık teessüs etmiş olan bu müessesâtı kapatmakdansa devâm-ı faʻâliyetleri- nin daha hayırlı olacağını anladıklarından kemâkân işlerini idâre etdiler. İstanbul'da mevcûd ecnebî hastahâne, klinik ve dispanserlerin memlekete ne derece müfîd ol- dukları katʻî bir lisânla mütâlaʻa edilemez. Bu husûs hakkında uzun uzun tedkîkât yapmak lâzımdır. Yalnız şu kadar var ki, herhangi bir ecnebî ve gayr-i müslim kendisini bir ecnebî müessese-i sıhhiyesinde tedâvî etdirmeği tercîh eylemekdedir. Bu husûs elde edilen istatistiklerden anlaşılmışdır. Türk hastahânelerine devâm eden hastaların yüzde doksan, [337] hattâ doksan beşi Türk'dür. Ecnebî hastahânelerinde ise Türklere ancak zenginler arasında tesâdüf olunmakdadır. Ecnebî hastahâne ve kliniklerinin asıl müşterîleri Hıristiyanlardır. Yalnız burada nazar-ı iʻtibâra alınacak diğer bir nokta mevcûddur. Ecnebî hastahânelerin hepsi aynı zamânda bir ticâret merkezidir. Herhangi bir hastahânede bir ay taht-ı tedâvîye alınacak bir hasta vasatî hesâbla yüz elli lira vermek mecbûriyetindedir. Bu bittabʻ çok fâhiş bir ücretdir. El-hâsıl İstanbul'da mevcûd müessesât-ı sıhhiye daha ziyâde Hıristiyanlarla zengin Türklere ancak melce olabileceği için bizce bu müessesâta daha fazla ehemmiyet vermek zâid addolunmuşdur. Akşâm Müdür-i Mesʼûl: Arif Süleyman