HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 6

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 56 2709 fevkalâde ilerlemiş devirlerinde hastaya mümeyyiz vasfı vermek sûretiyle veya cevf-i sadr ve batnı bi'l-acele açmak sûretiyle meydâna çıkarlar. Garbî Avrupa ve Amerika'da bu âfetin önüne geçmek, yapdığı zararları azaltmak ve künh ü mâhiyetini keşfetmek sûretiyle mütemâdî mesâʻî ve tedkîkât yapılmakdadır. Hemen birçok memleket ve şehirlerde sırf kanser ve kanserlilere mahsûs hastahânesine, istasyon ve koğuşlar teʼsîs edilerek mütehassıs etıbbâ ve heyʼet-i sıhhiyeler bu husûsa vakf-ı nefs ediyorlar. Bir tarafdan hayvânât tecrü- beleriyle oldukça mühim tecârüb ve keşfiyât yapılmakdadır. Bilhâssa yaşı kırkı mütecâviz olup sinn-i şeyhûhete dâhil olanlarda görülen ve kansere maʻtûf olması ihtimâli olan bütün avârız-ı bedeniye bu müessesâta mürâcaʻat etmekde ve kendilerini arîz u amîk tedkîk ve müşâhedeye terk etmekdedirler. Son zamânlarda kanser mücâdele müessesâtına mürâcaʻat edenlerin yekûnu pek mühim bir mikdâra bâliğ olmuşdur. Bu mikdârın mühim bir kısmı tabîb-i müdâvîler tarafından gönderilen vekâ- yiʻdir. Bu müessesâta mülhak veya tamâmen müstakil olmak üzere Amerika'da Meccânî Kanser Teşhîs Komisyonları açılmışdır. Buraya herhangi tarafdan usûl-i mahsûsasına tevfîkan gönderilen marazî parçalar pek az zamânda tedkîkât-ı fenniye ve hurdebîneye maʻrûz kalarak netîceleri sürʻatle bildirilmekdedir. Bu gibi müessesât ve teşkîlâta mürâcaʻat eden binlerce vekâyiʻden bereket versin ancak yüzde 5-10 kadar müsbet vekâyiʻ zuhûr etmekdedir. Maʻamâfîh halkın ufak tefek avârızdan dolayı bu müessesâta hemen mürâcaʻatları mücâdelede zaferi teʼmîn edecek esbâbın biri diye telâkkî olunmakdadır. Kanser mücâdelesine mahsûs müessesâta âid rekordlarda ber-vech-i âtî tedkîkât ve mülâhazât mevcûddur: 1-İctimâʻî tahkîk varakası (Hastanın âilesi, sıfatı ilh.) 2-İbtidâî muʻâyene varakası 3-Laboratuvar muʻâyene varakası 4-Diğer muʻâyenât varakası 5-Müteʻâkib muʻâyenât varakası 6-Röntgen muʻâyene varakası 7-Cerrâhî müdâvât varakası 8-Radyum tedâvî varakası 9-Röntgen tedâvî varakasıdır. Kanser ne kadar erken teşhîs edilirse hastanın kurtulması ol kadar vâriddir. Bilhâssa cild üze- rinde zuhûra gelen dudak, burun, kemik, et gibi aksâm-ı beden üzerinde görünen, ukadât-ı [388] lenfâviyeyi istîlâ eden seretânlar ilk zamânlarda yapılacak katʻî teşhîsler ile radyum ve röntgen te- dâvîsine maʻrûz kalırlar ise tedâvî olurlar. Miʻde, bağırsak kanserlerinin pek çokları erken yapılan cezrî ameliyâtlar ile tedâvî edilmişlerdir. Rahim, mebyaz gibi dâhil-i batn-ı aʻzâdaki kanserler fennin ihtirâʻâtından olan röntgen tedâvî-i amîkî ve radyum ile pek güzel tedâvî olunmakdadırlar. Bugün röntgen şuʻâʻının ve radyumun kanserlerin tedâvîsinde yapdığı netâyic hayret edilecek mertebeye vâsıl olmuşdur. Fakat maʻatteessüf bedende tek ve mühim vezâif-i fizyolojisi olan karaciğer, dalak ve beyin gibi aʻzâda olan kanserlere bugün fen hiçbir sûretle çâresâz olamamakdadır.