HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 6

2863 Beşinci Sene 4 Muharrem sene 1345 / 15 Temmuz 1926 Numara 59 Makâlât ve İʻlânât, Mecmûʻa Müdüriyeti'ne Gönderilmelidir. TÜRKİYE HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻASI Derc Edilmeyen Evrâk ve Makâlât İʻâde Edilmez. Her Ayın On Beşinde Neşrolunur. Senelik abonesi bir liradır. Merciʻi: Yerebatan Câddesi'nde Hilâl-i Ahmer Merkezi. Telefon: İstanbul 2653 Mündericât: İctimâʻî Hıfzıssıhha – Pireler – Âfiyet Nasıl Muhâfaza Edilir? – 1925 Devre-i Hesâbiyesine Âid Tedkîk Komisyonu Raporu – Anbâr Taʻlîmâtnâme Lâyihası – Hilâl-i Ahmer Cemʻiyetleri Havâdisi – İʻânât – Fransızca Kısmı – İngilizce Kısmı İCTİMÂʻÎ HIFZISSIHHA -32- Sıhhat-i Âmme Nokta-i Nazarından Süt Beşeriyet inek, koyun ve keçi gibi hayvânât yavrularının hakkı ve gıdâsı olan sütün kıymet-i gıdâiyesini anladıkdan ve bu beyâz kaymaklı ve şekerli mâyiʻin lezzetini tatdıkdan sonra sıhhat-i umûmiye nokta-i nazarından süt pek mühim bir mâdde hükmüne geçmişdir. Süt, memeli bi'l-umûm hayvânâtın gebe kaldıkları andan iʻtibâren faʻâliyete başlayan bir guddenin ifrâz ve mahsûlüdür. Bu gudde hamlin sonlarına doğru faʻâliyetini tezyîd ederek rahm-i mâderden hayât-ı hâricîye çıkacak yavruyu tamâmen besleyecek bir kudret-i ifrâziyeye mâlik olur. Fi'l-hakîka hâlis süt, derûnunda tereyağı, kazein, albümin gibi pek mugaddî ecsâmı hâvîdir. Bundan mâʻadâ son zamânlarda pek ziyâde ehemmiyet kesb eden vitamin cihetiyle de zengindir. Hâvî olduğu vitaminin bilhâssa neşv ü nemâ hâlindeki çocuk ve gençlere olan lüzûmu sütü birinci sınıf bir mâdde-i gıdâiye meyânına idhâl etmişdir. Bundan dolayıdır ki, neşv ü nemâ ve tegaddîde, kemiklerin büyümesi ve sertleşmesinde süt pek mühim bir âmil sayılır. Bir kısım gençlerin eğri ba- caklı, dar havsalalı, mukavvis amûd-ı fıkarîli, el-hâsıl raşitik olmalarına sebeb çocukluklarında almış oldukları sütün kemmiyet ve keyfiyet nokta-i nazarından fikdân-ı kifâyeti sebeb olmuşdur denilebilir. Bundan mâʻadâ birçok genç veremlilerin vücûduna giren menhûs mikrob çocuklarında içmiş bulundukları meşkûk sütler ile fürceyâb-ı dühûl olduğu ve vücûdunun bir noktasında gizli ve mahsûr kalarak günün birinde bünyeyi zaʻfa sevk edecek herhangi bir sebeb ile uyanarak fecîʻ rolünü sahnede oynadığı artık tahakkuk etmiş bulunuyor. [514] Fennen temiz olmayan meşkûk bir sütü içmek sûretiyle insânlara geçen hastalıkların en mühimmi veremdir. Bundan mâʻadâ bulaşık sütler ile kuşpalazı, kızıl, tifo gibi intânî ve sârî hastalık- lar da meydâna çıkar. Hattâ süt çok kere malta hummâsı, hunnâk, âfet hummâsı gibi hastalıkların da