HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 6

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 59 2868 kullan. Yalnız el, yüzünü yıkama. Her yemekden evvel eller yıkanmalıdır. El tırnaklarını temiz tut. İkâmetgâhını temiz muhâfaza et. Ağır eşyâ gibi, toz tutan mobilya kullanmakdan hazer et. Zemîni her gün ıslâk bezler ile temizle. Açık havâ ve güneşde gez. Eğer mümkün ise pencere açık uyu. 3-Vücûdunu daha mukâvim ve kuvvetli yapmak için münâsib bedenî harekât yap. Evde sabâh akşâm beşer dakîka jimnastiğe devâm et. Vücûd-ı beşerin kuvvetini tezyîd için taʻkîb edilen sistema- tik bütün harekât-ı bedeniyeye iştirâk et. Uzun yürüyüş, av âlemleri, kürek çekme, banyo ve yüzmek fevkalâde âfiyet-bahş eder. 4-Dişlerine daha şebâbetde iken dikkat et. Vâlideler çocuklarının dişlerine ihtimâm etmelidir- ler. Sabâh akşâm eğer mümkün ise her yemekden sonra ağzını çalkala ve dişlerini temizle. Dişlerini senede hiç olmazsa iki defa diş tabîbine muʻâyene etdir. 5-İyi çiğnenmiş yemeklerin yarı yarıya hâzım olduğunu hâtırla. Hayât ve âfiyet için en mü- him şey muvâfık bir yemekdir. Tamâmen çavdar unundan yapılmış ekmek ye; hubûbâtda olan bü- tün mevâdd-ı muğdiyeyi hâvîdir. Kabuklarıyla pişen patatesler halkın ekseriyetine fâideli olmuşdur. Yemiş ve yeşillikleri fazlaca kullan. Bunlar [519] suda pişmiş ise onu da kaldırıp atma ve iç. Salata, çiğ havuç, domates, memâlik-i hârre meyveleri ve diğer çiğ yenen mevâdd-ı gıdâiyenin hepsi vücûd için pek ehemmiyetli olan vitamini hâvîdirler. Yemekde yüksek bir kıymeti olan et gıdâ husûsunda katʻiyen lüzûmlu bir mâdde değildir. Maʻamâfîh maʻkûl mikdârda yenmesine hiçbir mâniʻ yokdur. Çocuklar azar azar ve ara sıra yiyeceklerdir. Dâimâ bir çeşid yemek yemek sıhhate muzırdır. Ara sıra etsiz bir gün geçirmek hıfzıssıhha için iyi bir tarzdır. Sıhhatde bulunanlar tereyağı yerine tereddüd etmeksizin karışık olmak üzere hayvânî ve nebâtî yağlar ve margarin kullanabilirler. Bu hâlde noksân kalan vitamin, diğer vitaminden zengin olan mevâdd-ı gıdâiye ile taʻvîz edilir. Peynir kolay hazmo- lan, kalorisi çok ve pahâlı olmayan bir gıdâdır. Mevsimi geçmiş mevâdd-ı gıdâiye muzırdır. Kahve az mikdârlarda muzır değilse de çok kullanılırsa muzır olur. Kafeini çıkarılmış kahve veya arpa ve hubûbâtdan yapılan kahve gibi şeyler dahi iyidir. En iyi içki sütdür. Tahammür etmemiş üzüm ve meyve hulâsaları fevkalâde şâyân-ı tavsiyedir. 6-Meşrûbât-ı küûliyeden ictinâb et. Bira, şarâb, cider ve diğer içkilerde bulunan alkol şahsın bedenî ve rûhî tekâmülâtını sektedâr etmekle berâber hastalıklara karşı mukâvemetini de tenkîs eder. Alkol hiss-i mesʼûliyeti zaʻfa dûçâr eder. Cinâyet, kazâlar ve bilhâssa otomobil kazâları gibi birçok cürümlerin esbâbı olur. Emrâz-ı zühreviyenin intişârında da büyük bir âmildir. Alkol bilhâssa çocuk- lar ve gençlik için pek büyük tehlikedir. Kâhiller sâdece çok içmekle değil, hattâ muʻtedil mikdârlar- da da içseler sıhhat, iktisâd ve seciyelerinden gâib ederler. İspirto zürriyet hücrelerine icrâ-yı teʼsîr ederek nesl-i âtîye zaʻf târî olur. Küûle karşı mücâdele için bütün cemʻiyet ve heyʼet-i ittihâdiyeler dâü'l-küûl üzerine kitâb, risâle ve mecmûʻalar neşir ve tevzîʻ etmelidir. 7-Emrâz-ı zühreviyeden sakın. Muhâkemeli, kendini bilir eşhâs bu gibi hastalıklara tutulmaz. Bu ihtârı ihmâl etme. Emrâz-ı Zühreviyeye Karşı Mücâdele Heyʼeti her türlü maʻlûmâtı iʻtâya ve meccânî neşriyâtı tevzîʻe hâzırdır. Eğer bir hastalığa bulaşdıysan mütetabbibe değil, bir tabîbe mürâ- caʻat et. Ancak serîʻ ve usûlüne muvâfık bir tedâvî müessir olup ilerideki ciddî tehlikelerden muhâ- faza eder. Bir şahıs kendisinin bir maraz-ı zührevî ile bulaşık olduğunu bildiği hâlde diğer bir şahsa intânı naklederse müttehem ve mahkûm mevkiʻindedir. 8-Veremin sârî bir hastalık olduğunu unutma. Sirâyet başlıca veremli hastaların öksürüğüyle olur (verem mikrobu). Diğer birini tehlikeye koyacak tarzda öksürme, yerlere tükürme, bütün bal-