HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 6

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 59 2871 nakdiyenin bankaya hesâb-ı cârî sûretiyle tevdîʻ edildiği ve altın mevcûdunun aynen daha bir müddet muhâfaza edilmesine merkez-i umûmîce karâr verilmiş olduğu görülmüşdür. Hilâl-i Ahmer'in 1341 (1925) Senesi Bilançosuna Âid Tedkîk Komisyonu Îzâhatnâmesi Hilâl-i Ahmer'in 31 Kânûn-ı Evvel 1341 (1925) târîhine kadar olan devre-i hesâbiyeye âid bi- lançosu komisyonumuzda tedkîk ve mütâlaʻa olundu. 1-Cemʻiyetin kasa ve ihtiyât kasası mevcûdu olarak 3.423 lira evrâk-ı nakdiye altın ve meskûkât-ı sâire mevcûddur. Kuyûdât ile mevcûd arasında altın cinsinden yüz otuz kuruşluk bir nok- sân görülmekle esbâbı tedkîk ve bu bâbda muhâsebece verilen kanâʻat-bahş îzâhâtda noksân-ı vâkıʻın Osmanlı lirasının 108, İngiliz lirasının 110 ve diğer meskûkâtın kesirli tedâvülünden mütevellid akçe farkından ileri geldiği anlaşılmış ve her senenin vezne kaydından sene-i âtiyeye nakletdirilmesi gibi bir külfet ve teşevvüşü mûcib olan işbu mikdârın mahsûbunu şâyân-ı temennî görmekdeyiz. Osmanlı Bankası'nın İstanbul şuʻbesindeki cemʻiyet kasasında 1.125.470.62,5 lira mevcûd olup muhtelif meskûkâtdan ibâret olan işbu mikdâr ber-mûceb-i karâr yeni heyʼet-i idâre tarafından mahallinde taʻdâd ve tesellüm edileceği vâkiʻ-i îzâhâtdan anlaşılmışdır. 2-Osmanlı Bankası hesâb-ı cârîsi. Cemʻiyetin Osmanlı Bankası'nda meskûkât-ı muhtelife üze- rinden bilançoda erkâm ve mikdârı muharrer % 2,5 fâizli hesâb-ı cârîsi mevcûd olduğu gibi gerek Osmanlı ve gerek diğer millî ve ecnebî bankalarla da % 4 fâizli hesâb-ı cârî ve % 6-7 fâizli vaʻdeli depo hesâbâtı mevcûddur. Yalnız İş Bankası'nın Ankara merkezi hesâb-ı cârîsinde ve bilanço üzerin- de görülmekde olan 14.735 lira bankanın hulâsa-i hesâbiye cedveline nazaran 6.943 kuruş noksânıyla mevzûʻ bulunmakdadır. Yapılan tedkîkâta nazaran banka ile yapılan bir mukâvelede fâiz mikdârı % 4 olarak tesbît edilmişken bankanın cemʻiyete göndermiş olduğu hulâsa-i hesâbiye cedvelinde % 2 fâiz gösterilmiş ve muhâsebece bu mikdâr kabûl edilmeyerek mahsûbu bundan dolayı icrâ edilmeye- rek bilançoda noksân gösterilmişdir. Maʻa-hâzâ 7 Nisan [1]926 târîhli banka tezkeresinde mukâvele ahkâmına riʻâyet edileceği teʼmîn edilerek dokuz yüz yirmi altı senesi fâiz mikdârı tahakkuk etdiril- mişdir. 3-Bank Federal de Genève'de mahfûz 2.661 frank gösteriliyorsa da yapılan tedkîkâtda bu mik- dârın 3.223 frank olması îcâb ediyor. Aradaki 622 franklık noksân [1]330-[1]335 [1914-1919] sene- leri zarfında milyonlara bâliğ olan Osmanlı üserâsı havâlâtından dolayı banka ile muhâsebe arasın- da hâdis olan ihtilâf, İsviçre postahânelerinin eski senelere âid evrâk ve muʻâmelâtı imhâ etmesine binâen bir netîceye iktirân etdirilememişdir. Binâenaleyh tesbîtdeki bu imkânsızlık nazar-ı dikkate alınarak heyʼet-i umûmiyece mahsûbunun kabûlü şâyân-ı temennîdir. Bununla berâber Hilâl-i Ahmer, İsviçre frangına nazaran bütün bu muʻâmelâtda kambiyo farkı olarak elli bin liraya yakın bir kazanç teʼmîn etmişdir. 4-Rusya'daki üserâya sarf edilmek üzere bu mıntıkadaki üserâ vazʻiyetini teftîşe meʼmûr [523] edilen Yusuf Akçura Bey nâmına bî-taraf bir hükûmet olmasına mebnî İskandinavya Bankası'nda açılan hesâb-ı cârînin bakıyyesi olarak 4.153,72 kron nisbetinde 187,91 kuruş kalmış olduğu anlaşıl- mışdır. Hilâl-i Ahmer bu parayı merkeze celb etmek için 14 Mayıs [1]926 târîhinde mektûbla ve aynı zamânda Stockholm Mümessili Mukbil Bey de şifâhen bankaya mürâcaʻatda bulunarak bu paranın İstanbul'a iʻâdesini taleb etmiş, bunun üzerine banka 1 Şubat [1]338 târîhinde parayı merkeze gön- dermişdir. Fakat bu para merkeze Mukbil Bey nâmına gelmiş ve yeni bir iʻâne add ü telâkkî olunarak