HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 6

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 51 2512 mahrûm olanlar da çokdur. Hâlbuki erbâb-ı meşâgıl için istihmâm-ı yevmîye riʻâyetle teʼmîn-i kuvvet etmek elbette daha fâide-bahşdır. Hele ılık bir banyodan sonra süzgeçli bir vâsıta ile biraz soğuk su dökünmek pek fâidelidir. Âni ve şiddetli soğuk su banyoları asabîlerle artritiklere yaramaz ve zâten soğuk suyu o kadar suîstiʻmâl etmeğe gelmez. Banyodan sonra serince bir kese veya kendirden maʻmûl seyrek örgülü bir şerit ile kuruca veya ispirtosu çok bir lavanta veya kolonya suyuna batırılmış bir fanila ile vücûdu delk etmek ve bundan sonra on dakîka kadar da vücûdu yumuşatacak ve ciğerleri tevsîʻ edecek harekât-ı bedeniye icrâ etmek ve şu sonraki mümârese-i bedeniyenin teʼmîn ve tehyiʻe edeceği tâzegî ve iştihâ ile tatlı bir kahvaltıdan sonra meşâgıl-i yevmiyeye başlamak en hakîkî maʻnâsıyla zevk-fermâ bir ömürdür. Her yemekden evvel elleri güzelce sabunlamak ve hattâ tırnakları kemâl-i iʻtinâ ile fırçalamak ve çocuklara bu iʻtiyâdı daha küçükden taʻlîm ve telkîn etmek ehemm ü elzemdir. Şu küçücük te- dâbîrin tatbîkindeki tesâmüh yüzünden bazı âfât-ı maraziye husûle geldiği derkâr ve bu bâbda isâbet ve emniyet ise bir bakteriyolojistin en müdhiş mikrobların kültürlerini iʻmâl ve en korkunç maraz tohumlarıyla iştigâlden sonra muzâdd-ı taʻaffün bir mahlûl ile yıkanarak kemâl-i emn ü râhatla ye- meğini yemeğe müsâraʻat etmesiyle sâbit ve bedîdâ[r]dır. Sofradan kalkınca ağzı güzelce sabunla yıkamak ve kolonyalı bir suya daldırılmış sertçe bir fır- ça ile dişleri oğmak ve bir kere de kalevî bir diş tozu veya sâdece karbonatla oğuşdurmak pek güzel, sıhhî ve selâmet-bahş bir iʻtiyâddır. *** Gelelim iç yıkanmasına: Yedi[ği]niz yemeklerin bizi yaşatdıkları kadar biraz da kanımızı zehirlediklerini unutmaya- lım. Derûn-ı ensicemizde fiʻl-i temessülü vücûda getiren muʻâmelât-ı kimyeviye bir takım bakâyâ-i muzırra terkine sebebiyet verir ki, tamâmiyet ve selâmet-i sıhhat bunların bedenden defʻ u ıtrâhına vâbestedir. İmdi sin kemâli buldukça bi'l-mecbûriye ihtiyâr edilen hayât-ı atâletkârâne, bizi harekât-ı bedeniyeden mahrûm etmekde ve bu hâl bittabʻ betâet-i tegaddîyi istilzâm eylemekdedir. İşte bir- çok sû-i hazımlar, bağırsak zaʻfiyetleri, artritizm ve bunun tezâhürât-ı mütenevviʻası, fart-ı semâne, nıkrîs, tasallüb-i şerâyîn, karaciğer ve böbreklerle merâkiz-i asabiyedeki tagayyürât-ı vazîfeviye hep bu noksânî-i tegaddînin netâyic-i tabîʻiyesindendir. Binâenaleyh yediklerimizi tamâmıyla yakar ve mahsûl-i tegaddî olan fazalât-ı semmiyeyi tamâmıyla vücûddan dışarıya [239] atarsak aʻzâ-i bede- niyemizi vakitsiz yıpratmakdan kurtarmış oluruz. Şu muhâtara-i hayâtiyeden ictinâb ise imkânsız değildir. Çünkü güzel ve sıhhî bir tarz-ı tegaddî ile tesemmümât-ı bedeniyenin yekûnunu son derece küçültmek kâbildir. Bu maksadı teʼmîne hâdim en münâsib usûl ve tedâbîrden biri de her gün fazalât-ı gıdâiyeyi ihrâka kifâyet edecek derecede mümârese-i bedeniyede bulunmakdır. Tasallüb-i şiryânîyi daʻvet ede- bilen kuvvetli şeyleri bizden çok yapan İngilizler artritizme golf, kriket, futbol gibi şiddetli harekâta ihtiyâcı olan oyunlarla müdâfaʻa-i nefs ediyorlar. Sıhhiyûnun mazhar-ı kabûlü olan bisiklet sûistiʻmâl edilmemek şartıyla el-hak hakkı ödenmez vesâit-i sıhhiyedendir. Mâ-hasal, veremliler istisnâ edilmek üzere herkes günde bir sâʻat olsun yürü- melidir. Nitekim bir tabîb-i kâmil hâl ü sıhhatini soran dostlarına: "-Arabam beni öldürüyor" demiş ve nihâyet tasallüb-i şiryâniden ölmüşdür. Mevzûʻumuza en ziyâde münâsebet ve mülâyemeti derkâr olan tenkıye veya iç banyosu dahi başlıca sermâyesi kaynamış sudan ibâret olmakla berâber pek mühim bir silâh-ı sıhhat ü selâmetdir. Ez-ân cümle sıhhatden endîşenâk bir muharrir-i şehîr fazalât-ı bedeniyesinden kolayca kurtulmak