HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 7

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 62 3021 Bütün memâlik-i mütemeddinede halka olan muʻâvenet-i ictimâʻiye ve sıhhiyenin en bâriz ve vâsiʻ tarzı diş dispanserleri ve klinikleridir. Bunlardan bir kısmı sırf küçük çocuklara tefrîk edilmekde ve buraya mürâcaʻat eden bütün gençler diş tedâvîsine mazhar olmakdadır. Bu gibi müessesâtda halka dişin ehemmiyetini anlatmak ve diş hıfzıssıhhasını öğretmek üzere haftada muʻayyen gün ve sâʻatlerde serbest kurslar verilmekde ve îcâb eden diş fırçası ve maʻcûnları hakkında tatbîkât yapılmakda ve hattâ sinemada diş hıfzıssıhhasına âid müteʻaddid filmler gösteril- mekdedir. Sırf diş temizliği ve sıhhati husûsunda Dâire-i Sıhhiye tarafından ihzâr edilen sinema filmle- ri bütün mekteblerde bir program tahtında talebeye gösterilerek dişlere verilecek ehemmiyet telkîn edilmekdedir. Bu filmlerin teʼsîrâtından olmak üzere 5-10 yaşında çocukların dişlerini muʻâyene ve tedâvî etdirmek maksadıyla hiçbir heyecân ve halecân göstermeden dişçi sandalyesine oturmaları ve sıra beklemeleri ne kadar şâyân-ı tedkîk ve gıbtadır. Bir de mekâtibde tedrîs edilen hıfzıssıhha mebâhisinin diş temizliği kısmına ayrıca ehemmiyet [48] verilmeli ve bütün talebelerin hiç olmazsa senede iki defa dişleri muʻâyene edilmelidir. Maʻârif Hıfzıssıhha Dâiresi'nin sırf mekâtib talebesine münhasır ve talebenin adedine nisbeten açacağı bir diş dispanseri ufak nakdî bir fedâkârlık mukâbilinde pek büyük sıhhî hidemât îfâ edecek- dir. Böyle bir müessese mekâtibin birinde açılacağı gibi ayrıca bir dâirede de teʼsîs edilebilir. Bugün Maʻârif teşkîlâtında mekteb çocuğu hıfzıssıhhasının kadrosunda diş serîriyât ve dispanserleri pek nâfiʻ ve müsmir faʻâliyetde bulunmakda ve ehemmiyetli bir mevkiʻ almakdadır. Dişlere yapılacak ihtimâm bir tarafdan mekâtibde ve diğer tarafdan âile ocaklarında taʻkîb edi- lir. Her âile reîsi ve efrâdı ayrı ayrı diş fırçalarına mâlik olmalı ve bunlar eskiyince yenisi tedârük edilmelidir. Çocuklar için son zamânlarda zarîf ve küçük fırçalar meydâna çıkmışdır. Fırçalar temiz bir câm kab ve mahfazada hıfz edilmeli ve kullanıldıkdan sonra iyice yıkanmalıdır. Ağız ve diş temiz- liği dîn-i Muhammedî'nin emretdiği bir farîza olup dişleri ayrıca misvâklamak da sünnet-i şerîfdir. Ecdâdımızın temiz, parlak ve uzun ömürlü dişlere mâlik olması evlerinde ve seyâhatlerinde misvâk ile yaşamalarındandır. Ancak misvâkın ibtidâî bir tarzda olması ve kolayca taşınacak bir ha- cimde bulunmaması bu mühim hıfzıssıhha vâsıtasının mürûr-ı zamân ile ortadan gâib olmasına bâʻis olmuşdur, denilebilir. Bilhâssa diş fırçalarının ucuzluğu, kolayca tedârük edilecek ve taşınılacak ha- cimde olması az zamânda bütün dünyâya yayılmasına sebeb olmuş ve bugün bütün ev ve âilelerin lâzım-ı gayr-ı müfârık bir eşyâsı hükmüne girmişdir. Bugün hayât-ı ictimâʻiyede sıhhat için el ve yüz temizliği ne derece lâzım ise diş temizliği de hiçbir vakit ihmâl edilmeyecek mertebededir. Bilhâssa hayâtın en mühim vazîfe-i fizyolojiyesi olan hazm-ı fiʻlî ile alâkadâr oldukları düşünülürse diş hıfzıssıhhasına, yenilen ve içilen mevâd kadar ehemmiyet verilmesi îcâb edeceği tezâhür eder.