HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 7

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 64 3126 Her bir annenin sağılıp numûne ittihâz edilen sütü muhtelif zamânlarda bi'l-kimyâ tahlîl oluna- rak yağ, kazein gibi mevâdd-ı gıdâiyeden hadd-i muʻayyen ve nizâmîde olduğu aranılmakla berâber süt derûnundaki mikrobların cins ve adedini de tesbît etmek ihmâl olunamaz. Bundan başka sütanne, emzikdeki çocuğunu da hiçbir vakit ihmâl etmeyecek ve binâenaleyh yavrusunun süt hakkını tamâmen alıp almadığını tedkîk için de asgarî iki haftada bir vezin olunarak rekord tutulacakdır. Şâyed çocuk vezn-i nizâmîye erişemiyor ise annenin süt ticâretine nihâyet veri- lecekdir. Bu nevʻ sütanneler günün muʻayyen sâʻatlerinde husûsî müessesât-ı sıhhiyeye muntazaman mürâcaʻat edip nörslerin nezâreti altında sütlerini bizzât sağacaklardır. Bunlar ya kendilerine taʻlîm edilen sûretde bizzât kendi memelerini sağmak sûretiyle veyâhûd elektrikli müteharrik tahliye cihâ- zı ile müessesenin nörsleri tarafından yapılır. Maʻamâfîh ale'l-ekser annelerin kendilerini sağmaları tercîh etdikleri görülüyor. Her iki sûretde de süt gâyet temiz ve muʻakkam sûretde ihzâr ve tedârük olunur. Sağmal vâlideler gerek evlerinde ve gerek süt alınırken aʻzamî sûretde temizliğe riʻâyet edecek- lerdir. Ellerini, göğüslerini fennin îcâbâtı olarak muntazam ve muʻayyen şekilde muhâfaza edecek- lerdir. Sağılan süt evvelâ küçük fincân kadar alüminyumdan maʻmûl kaplara sağılmakda ve bunlar doldukça mikdârı muʻayyen ve dereceli muʻakkam ve ekseriyâ bir litrelik şişelere dökülerek cemʻ olunmakdadır. Sağmal kullanılan malzemenin hepsi gâyet dikkatli bir sûretde ve yüksek derece-i harâretde taʻkîm olunmakdadırlar. Şişelere muhtelif vâlidelerden toplanan sütler hemen buzluk derûnuna konularak üzerinde sağı- lan annenin ismi ve tamâmen künyesini hâvî etiket vazʻ edilerek çiğ muhâfaza olunur. Sütanne herhangi bir sebeble müesseseye gelemiyor ise her gün husûsî kap ve takımlar hânesi- ne gönderilerek sağılan süt hemen buz derûnunda müesseseye iʻâde olunur. Bu sûretle toplanan sütler müessesede behemahâl Pasteur usûlü taʻkîme tâbiʻ tutulmakda olduğu gibi ara sıra gerek bakteri ve gerek havâss-ı kimyeviyesi nokta-i nazarından dakîk muʻâyenâta tâbiʻdir. Sütü bol ve tamâmen sıhhat ü âfiyetde olan vâlidelerden yevmî sağılan sütün mikdârı ale'l-ekser [123] bir, bir buçuk litreye, pek nâdir olarak da iki litreye bâliğ olmakdadır. Sütnineliğin bu şekli yüzünden hâl-i hâzırda ve âlem-i ticâretde "insân sütü" nâmıyla ve tamâ- men bebekleri tağdiyeye mahsûs bir nevʻ husûsî ticâret meydâna çıkmı[ş]dır. Bu sütün kıymet-i gıdâiye ve devâiyesi hiç şübhesiz vaktinden evvel doğmuş çocuklar için pek yüksekdir. Yeni dünyâda her gün beyâz ve siyâh annelerden alınarak ihzâr edilmiş insân sütleri taleb ve arzu edilen mikdârlara tevâfuk etmek üzere muʻayyen müesseselerde emre hâzır bulundurulmak- dadır. Bu sütlerde annelerin huyu, rengi, haseb ü nesebi hiçbir sûretle mevzûʻ-ı bahis olmayıp ancak sıhhat ü âfiyet ve sütün terkîb ve kıymet-i gıdâiyesi aranılmakdadır. Maʻamâfîh insân sütünün piyasadaki kıymeti diğer nevʻ sütlerden 15-20 misli ziyâde olması dola- yısıyla müstehlikleri en ziyâde zengin nesillerin olacağı bedîhîdir. Bununla berâber îcâb etdiği takdîrde fakîr evlâd ve nesillere belediye ve muʻâvenet-i ictimâʻiye dâireleri muʻâvenet etmekdedirler. İnsân sütü ticâretinin tabîʻî ve kolay şekli birçok vâlideleri bu şekil sütnineliğe cezb edegel- mekdedir. Bu husûsda hemen her gün müessesâta yüzlerce mürâcaʻat vâkiʻ ve âdetâ müsâbaka hü- küm-fermâ olmakdadır. Fi'l-hakîka Ermeni milletinden bir vâlidenin 3 sene zarfında kendi memesin-