HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 7

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 64 3142 menkûlâtın ehl-i hibre maʻrifetiyle taʻyîn olunan kıymeti, taksîmi lâzım gelen meblağı teşkîl edecekdir. Mültezim işbu makbûzâtdan mevcûd olduğu takdîrde evvelen henüz imhâ edilmemiş olan ser- mâye-i sâbit mikdârını, sâniyen sinîn-i sâbıkadan mütedâhil fâiz-i muhassaslar mecmûʻunu tahsîl ve istîfâ edecekdir. Mütebâkîsi mültezim için bir ilâve-i temettuʻ olduğundan her sene için müsâvî faz- la-i temettuʻât ilâvelerinden mütevellid add u iʻtibâr olunarak bâlâdaki on altıncı mâdde mûcebince taksîm edilecekdir. Mâdde 18- Mültezim her seneye âid sermâye-i mevzûʻun ve fazla-i temettuʻâtın taʻyîni için lâzım gelen hesâbâtı ertesi sene Mayıs ibtidâsından evvel hükûmete iʻtâya mecbûrdur. Mültezim her hesâbın iʻtâsından iʻtibâren bir ay zarfında işbu hesâb mûcebince hükûmet hissesi olarak tahakkuk eden mebâliği teʼdiye edecekdir. İşbu hisse, temettuʻâtın taksîm edileceği seneye âid kâr u zarar hesâbına geçirilecekdir. Teehhur vukûʻunda güzerân olan eyyâm için yüzde dokuz fâiz-i nizâmî yürütülücekdir. Maʻdenin ferâğı hâlinde mefrûğun leh bâlâdaki on altıncı mâdde mûcebince hükûmetle amele ve müstahdemîne âid mebâliğ için hükûmete karşı kefîl ü zâmin olacakdır. Mâdde 19- Bâlâdaki on dört ve on yedinci mâddeler ahkâmına tevfikan iʻtâ edilen hesâbâtın tedkîk-i sıhhati zımnında hükûmet maʻden mühendisinin lüzûm göreceği gerek maʻden suyuna gerek maʻden suyunun satışına âid bi'l-cümle vesâik ve kuyûd-ı muhâsebeyi ibrâz etmeğe mültezim mec- bûrdur. İşbu teftîş-i muhâsebe muʻâmelesi maʻden mühendis veya sâir maʻâdin meʼmûrları ve has- be'l-ihtisâs taʻyîn olunacak mâliye meʼmûrları tarafından icrâ olunacakdır. Mâdde 20- Maʻâdin îcâr edildiği takdîrde temettuʻâtın bâlâdaki on üçüncü mâddede beyân olu- nan nisbetleri dâiresinde hükûmetle taksîmi şerâiti maʻdenin îcâr ve istîcârına meʼzûniyet verildiği esnâda tanzîm olunacak şartnâme-i mahsûsda taʻyîn olunacakdır. Mâdde 21- Hükûmetin maʻdenlerden hâsıl olacak temettuʻâta iştirâkini teʼmînen husûsî bir ver- gi tarhı hakkında ileride ahkâm-ı kânûniye vazʻ olunduğu hâlde mültezimin işbu şartnâme ahkâmına tevfikan hisse-i temettuʻ olarak hükûmete vermeği taʻahhüd eylediği mebâliğ mezkûr vergi nisbetin- de tenkîs olunacakdır. [138] Mâdde 22- Mültezimin bâlâdaki on iki ve yirmi birinci mâddeler mûcebince iʻtâ edece- ği hesâbât Ticâret Vekâletince intihâb olunacak maʻâdin mühendisleriyle Mâliye Vekâletince taʻyîn olunacak iki mâliye müfettişinden mürekkeb bir encümen-i mahsûs tarafından lede't-tedkîk Ticâret Vekâletince tesbît olunacakdır. Encümen, mezkûr hesâbâtın mültezim tarafından iʻtâsı târîhinden iʻti- bâren sekiz ay zarfında ol bâbdaki lâyihasını tanzîm ve iʻtâ eyleyecekdir. Mâdde 23- Mültezimin on ikinci mâdde mûcebince vereceği mebâliğ Hazîne-i Mâliye'ye âid olacakdır. Dördüncü Fasıl İmtiyâzın Şerâit-i Husûsiyesi Maʻden suyunun zurûfu üzerine suyun ismi ve Sıhhiye Vekâleti'nin tahlîl raporu sûretini ve su- yun fiyâtını mübeyyin birer yafta ilsâk edilmek mecbûriyeti olduğundan zurûfu buna muhâlif olarak