HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 7

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 65 3198 muvaffakiyet kazanmış oldu. Hastalığa müstaʻid olanları bu teʻâmül, müsbet alâim ızhâr ederek mey- dâna çıkarmakda ve bu gibiler usûl-i mahsûsasına tevfîkan aşılanmakdadırlar. Difteri aşısı mikrobun zehirleriyle ihzâr olunan bir şeydir. Bunu muhtelif usûl ve şerâit tahtında hâzırlayan müesseseler gitdikçe çoğalmakdadır. Aşı toksin + anti-toksin mahlûtu veya sâdece toksoid denilen mâddeden ibâretdir. Aşı haftada bir santimetre mikʻabı olmak üzere üç defada yapılır. Bazen bir dördüncü şırınga îcâb eder. Çocuklarda aşılarda husûle gelen reaksiyon azdır. Muʻâfiyet yavaş yavaş ve bazen 8-12 haftada teessüs etmekdedir. Fakat bir defa teessüs eden muʻâfiyetin senelerce devâm etdiği bir hakî- kat olmuşdur. Aşı için kullanılan toksoid mâddesinde toksin + anti-toksinde ara sıra görülen bazı mahzûrların vâkiʻ olmadığı iddiʻâ edilmekde olduğundan son zamânlarda bu mâddenin revâcda bu- lunduğu görülüyor. Difteri mücâdelesi bilhâssa Cemâhîr-i Müttefika-i Amerika'da mühim bir keyfiyet hâlini almış- dır. Bazı hükûmet ve şehirlerde bu husûsda hattâ rekâbet vardır, denilebilir. Bir kısım şehirler açtıkları mücâdele sâyesinde: "-1930 senesinde difteriye sürʻatle galebe çalacağız ve bu hastalıkdan musâb ve kurbân verme- yeceğiz" diye şimdiden iddiʻâ etmekdedirler. Mekâtib ve müessesâtda difteri mücâdelesine âid ve bu mühlik hastalıkdan korunmanın ne ka- dar lâzım ve kolay olduğuna dâir büyük iʻlânlar, levha ve reklâmlar, gazete ve mecmûʻalarda resimli gûnâgûn grafik ve istatistikler eksik değildir. Fi'l-hakîka Amerika'da gerek iklîm îcâbı ve gerekse şehir kalabalığı yüzünden sık sık, mevsim be-mevsim difteri salgınları az görülmüyor. Bu salgınların bazıları yapılan bunca mücâdeleye rağmen devâm etmekde ve ekseriyâ da vefeyât nokta-i nazarından habîs ve mukâvim telâkkî edilmekdedir. Münevver âilelerin birçoğu ve ictimâʻî kitleler çocuklarını bir yaşına vâsıl olmadan âdetâ çiçek aşısı yapdırır gibi toksin + anti-toksin mahlûtu ile aşılatarak muʻâfiyet kazandırmakdadırlar. Bu gibi- ler âfetden korunmak için yegâne tedbîrin aşı olduğuna iʻtikâd etmişlerdir. Gün geçdikçe difteriye tutulanlara merhamet hisleri uyanacağına aşı gibi kolay bir tedbîr-i ta- haffuzîyi ihmâl etdikleri için tenkîd olunmakdadırlar. Bir tarafdan âileler küçük yaşda çocuklarını aşılatırken diğer tarafdan hükûmet ve müessesât da kindergarten çocuklarını muntazam ve muttarid bir sûretde aşılamakdadır. İlk mekteb çocukları se- nenin muʻayyen mevsiminde ve ekseriyâ mekteblerin açıldığı bir devrede Schick teʻâmülüne maʻrûz kalıp müsbet çıkanlar muntazam bir sûretde aşı yapdırmağa mecburdurlar. Bu husûsda Maʻârif ve Sıhhiye İdâreleri müştereken ibrâz-ı mesâʻî etmekde ve mekteb etıbbâsı ve heyʼet-i idâre mütemâdî kontrol etmekdedirler. Refâh-ı hâle nâil ve âile tabîblerine mâlik olmayan fakîr ve mütevassıt kitleler yapılan propa- ganda sâyesinde çocuklarını aşılatmak için belediyelerin ihdâs [173] etdiği meccânî aşı mahallerine koşmakdadırlar. Şehir ve kasâbâtda hattâ köylerde îcâb eden tarz ve mikdârda teʼsîs olunan bu gibi aşı mahallerinde halka lâzım gelen bütün teshîlât ve muʻâvenât dirîğ edilmemekdedir. Memleketimiz gerek iklîm ve gerekse nüfûsun seyrek ve dağınık tevzîʻâtı dolayısıyla bâriz difteri salgınlarına maʻrûz değilse de ara sıra ve bilhâssa büyük ve kalabalık şehirlerimizde kuşpa- lazı vukûʻâtı eksik olmamakdadır. Hattâ bazı hastalar vakt ü zamânıyla tedâvî edilemedikleri cihetle hayâtları tehlikeye girmekde, vefât etmekdedirler. Bir kısım halkımız hastalığı âdî bir boğaz râhatsız- lığı veya nezlenin boğaza inmesi gibi telâkkî etmekde ve tabîbe göstermeğe lüzûm görmeyerek kendi kendilerine tedâvî etmeğe çalışmakdadırlar. Bu gibilerinin ihmâl ve teseyyübleri bazen sevgili yavru-