HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 7

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 65 3205 köpeğin luʻâbından muhâfaza etmelidirler. Ne kendi yüzünüzü ve ne de çocuklarınızınkini köpeğin yalamasına müsâʻade etmeyiniz. Köpeklerinize tabaklarınızda yemek vermeyiniz. Şâyed bir köpeği okşamış iseniz sofraya oturmazdan evvel ellerinizi iyice yıkayınız. [179] Köpeği kucağınıza almayınız ve esnâ-yı taʻâmda onu okşamayınız. Ve'l-hâsıl bizzât hayvânı hasta etmemek için kassâb dükkânlarında, mezbahalarda kesilen ve ekseriyâ kyste bulunan sakatâtı çiğ olarak yedirmeyiniz. *** Kedi, Köpek, Bârgîr Gibi Hayvânâtı Öpmedeki Tehlike İnek ve danalar ekseriyâ veremlidirler. Bu âfet ile bulaşmış ahırlar veremin en vahîm merâkiz-i sirâyetini teşkîl ederler. Mevâşîde çok kere müşâhede edilen zâtü'l-fem-i kulâʻî (stomatite aphteuse) bilhâssa çocuklara sühûletle geçer. Bârgîrlerde tehlikeli bir hastalık olan ruʻâm, hayvândan hayvâna geçeceği gibi hayvândan insâ- na da sirâyet eder. Seyis, arabacı, bârgîr sâhibleri bilhâssa bu illete maʻrûz bulunmakdadırlar. Kediler, köpekler, kuşlarda ekseriyâ pire ve kehle bulunur. Bu tufeylât sâlifü'z-zikr hayvânlar- dan muhîtlerindeki kimselere de geçebilir. Tavuk ve güvercinlerde tavuk biti nâmını verdiğimiz tufeylî kümeslere girenlere pek musallatdır. Kedi ve köpekler bazen uyuz illetine musâb olurlar. Bârgîr, ada tavşanı ve hind domuzlarında gâyet sârî bir nevʻ cild hastalığı vardır. Papağanlar, insân için mühlik olan bir nevʻ zâtürriʼeyi sâhiblerine nakil ve sirâyetde vâsıta olurlar. Ehlî olan hayvânların hâricden aldıkları tufeylât yumurtalarını veya intânî hastalıkları emʻâ veya tüyleri vâsıtasıyla naklederler. Kedi ve köpekler girdikleri hasta odalarından alacakları mikroblarla hastalığın başkalarına sirâ- yetini teshîl edecekleri unutulmamalıdır. Hıfzıssıhha nokta-i nazarından bi'l-cümle hayvânât-ı ehliye şübheli addedilmeli ve marazı hâ- mil olanlara karşı ittihâz edilen tedâbîr bunlar hakkında da tatbîk olunmalıdır. Hayvânâtın tehlikeli tohum marazı hâmil oldukları kemâl-i ciddiyetle nazar-ı ehemmiyete alın- madıkça emrâza karşı mücâdele tertîbâtı dâimâ noksân kalacakdır. *** Bir Kitâbın Sahîfelerini Çevirmek İçin Parmaklarınızı Tükürüklemeyiniz. Hasta ve marîz olan kimselerin tükürüklerinde çok defa hastalıklarının mikrobları bulunur. Ci- ğer veremi, frengi, tifüs, bâdemciklerin şişmesi, kuşpalazı, tü[kü]rükden sirâyet eder. Çocuk hastalıklarından bir kısm-ı mühimmi de intânî mikroblarla meşbûʻ ifrâzâtla başlar. Kitâb mütâlaʻa eden bir hasta, sahîfeleri çevirmek için parmaklarını tükürükler ise elbette has- talığının mikroblarını da o sahîfelere nakleder. Hıfzıssıhha nokta-i nazarından hastanın bu fiʻl ve hareketi her sahîfe üzerine tükürmeğe muʻâ- dildir.