HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 7

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 66 3241 hâssa çocuklarımızın soluk benizlerini ağartacak, çarpık mafsal ve kemiklerini düzeltecek, adalâtını, vücûdunu serpdirecek, ve'l-hâsıl tabîʻî ve kavî bir bünye ihzâr edecek yegâne güneş tedâvîsidir. Güneş şuʻâʻatının yakıcı ve eritici havâssı şişmanlara da mededres olarak şekl-i hendesî-i zarâ- fetden inhirâf eden bünye ve vücûdları da bir şekl-i iʻtidâle sevk eder. Şuʻâʻât-ı şemsiyenin birçok marazî mikrobları öldürdüğü bir hakîkat olup bundan en ziyâde müteessir olan verem, kolera, dizan- teri, kızıl, kızamık ilh. gibi hastalıklarda hasta eşyâsı ve levâzım-ı beytiye birkaç sâʻat kızgın güneş ziyâsına bırakmak sûretiyle tamâmen tehlikeden ârî bir hâle getirilmiş olurlar. Bundan dolayıdır ki, son zamânlarda emrâz-ı sâriye pavyon ve koğuşlarında bu tarzdaki tabîʻî muzâdd-ı taʻaffünden pek çok istifâde edilegelmekdedir. Memleketimizde güneş banyosuna devâm edecekler ilk ve sonbahâr mevsimleriyle yazın serin günlerini tercîh etmeleri îcâb eder. Maʻamâfîh kışın bazı müstesnâ güneşli günlerini de hiçbir sûretle kaçırmamalıdır. Tedâvîye güneş şuʻâʻâtının vâsıl olduğu her yerde devâm edilebilirse de toz ve dumandan ârî, temiz, sâkin ve rüzgârsız mevkiʻlerde ve bilhâssa sâf bâğçe, bâğ ve parklarda, deniz kenârlarındaki kumsal mahaller- de yapmak muvâfık ve müreccahdır. Banyoya muntazam sûretde devâm edecekler bittabʻ başlarını gölgede, mümkün olursa serin bir mahalde saklayacaklar ve vücûdun îcâb eden mahallerini hafîf sûretde örteceklerdir. Bunu teʼmîn için karyolalara husûsî ve gâyet zarîf tenteler rabt ve istenilen şekilde gölge ihdâs edilmekdedir. Tedâvî münâsib ve râhat bir şezlong veya bir seyyâr karyolada olacağı gibi alelâde bir hasta sedye veya karyolasında da olabilir. Müdâvâta maʻrûz kalanlar[ın] muhakkak arka veya yüz üstü yatmaları îcâb eder. Bu zamânda münâsib ve eğlendirici bir roman veya resim mütâlaʻası da muvâfık olur. Hastahâne veya sanatoryumlarda güneş tedâvîsi için vâsiʻ balkon ve verandalar tahsîs edilmiş- dir. Buraya her hasta karyolası dâhilinde getirilerek veya şezlongda yatırılarak muntazam ve muttarid bir sûretde tedâvîye devâm edegelirler. Güneş tedâvîsine ilk başlayacaklar hiç şübhesiz yavaş yavaş ve kısım kısım bu tedâvîye maʻrûz [204] kalacaklardır. Yoksa şuʻâʻâtın teʼsîr-i şedîdi ile cildleri ve bünyeleri harâb olur, türlü türlü avârız ve ihtilâtât zuhûra gelir. Kanada'nın en mühim ve en müstesnâ bir sanatoryumuna tatbîk olunan aşağıya derc etdiğimiz cedveller de bu husûsda herkese bir fikir verebilir. Yeni başlayacakların asgarî taʻrifeyi tatbîk etmeleri ve bir seansdan sonra aʻzamî taʻrifeye başlamaları muvâfıkdır. Bir senenin yaz mevsiminde her defasında bir aydan aşağı olmamak ve on gün fâsıla vermek şartıyla 2-3 seans güneş banyosu almak her hâlde çok muvâfıkdır. Ancak evvelce de yazdığımız vechile böyle muntazam ve muttarid güneş tedâvîsine maʻrûz kalacaklar muhakkak bir tabîb tarafından muʻâyene ve îcâb eden tarz-ı tedâvîyi tatbîk etmeleri îcâb eder. Tedâvînin hitâmında kezâ tabîbin yapacağı bir müşâhede ve tutacağı bir rekord hasta tarafından muhakkak muhâfaza edilmelidir. Güneş tedâvîsinin bu asırda anlaşılan kıymeti yaz mevsimi imtidâdınca halkın hemen pek ço- ğunun sabâhdan akşâma denilecek kadar kumsal, deniz, nehir ve dere sâhillerinde vakit geçirmelerini mûcib olmakdadır. Fi'l-hakîka buralarda bilhâssa taʻtîl mevsimi günleri halk kalabalığından, cıvıltı- sından, cûş u hurûşundan geçilemez oluyor. Vücûdları bazen nîm üryân ve fakat ekseriyetle tamâmen çıplak denilecek derecede kızgın ve müessir güneş altında yaşayan bu halk kitlesinden şimdiye kadar müteessir olan, fenâlaşan, güneş çarpmasına uğrayan hemen de yok gibidir. Maʻamâfîh senenin birkaç müstesnâ ve kızgın gününde güneşin sadmesine uğrayacak ve hayâtı üzülecek, tehlikeye girecek birkaç kişi için binler ve milyonlarca eşhâsın istifâde edegeldiği bu kud-