HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 7

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 67 3308 Mâdde 18- [Mültezim] her seneye âid sermâye-i mevzûʻun ve fazla-i temettuʻâtın taʻyîni için lâzım gelen hesâbâtı ertesi sene Mayıs ibtidâsından evvel hükûmete iʻtâya mecbûrdur. [254] Mültezim her hesâbın iʻtâsından iʻtibâren bir ay zarfında işbu hesâb mûcebince hükûmet hissesi olarak tahakkuk eden mebâliği teʼdiye edecekdir. İşbu hisse, temettuʻâtın taksîm edileceği seneye âid kâr u zarar hesâbına geçirilecekdir. Teehhur vukûʻunda güzerân olan eyyâm için yüzde dokuz fâiz-i nizâmî yürütülücekdir. Maʻdenin ferâğı hâlinde mefrûğun leh bâlâdaki on altıncı mâdde mûcebince hükûmetle amele ve müstahdemîne âid mebâliğ için hükûmete karşı kefil ü zâmin olacakdır. Mâdde 19- Bâlâdaki on dört ve on yedinci mâddeler ahkâmına tevfikan iʻtâ edilen hesâbâtın tedkîk-i sıhhati zımnında hükûmet maʻden mühendisinin lüzûm göreceği gerek maʻden suyuna ge- rek maʻden suyunun satışına âid bi'l-cümle vesâik ve kuyûd-ı muhâsebeyi ibrâz etmeğe [mültezim] mecbûrdur. İşbu teftîş-i muhâsebe muʻâmelesi maʻden mühendisi veya sâir maʻâdin meʼmûrları ve has- be'l-ihtisâs taʻyîn olunacak mâliye meʼmûrları tarafından icrâ olunacakdır. Mâdde 20- Maʻâdin îcâr edildiği takdîrde temettuʻâtın bâlâdaki on üçüncü mâddede beyân olu- nan nisbetleri dâiresinde hükûmetle taksîmi şerâiti maʻdenin îcâr ve istîcârına meʼzûniyet verildiği esnâda tanzîm olunacak şartnâme-i mahsûsda taʻyîn olunacakdır. Mâdde 21- Hükûmetin maʻdenlerden hâsıl olacak temettuʻâta iştirâkini teʼmînen husûsî bir vergi tarhı hakkında ileride ahkâm-ı kânûniye vazʻ olunduğu takdîrde mültezimin işbu şartnâme ah- kâmına tevfikan hisse-i temettuʻ olarak hükûmete vermeği taʻahhüd eylediği mebâliğ mezkûr vergi nisbetinde tenkîs olunacakdır. Mâdde 22- Mültezimin bâlâdaki on iki ve yirmi birinci mâddeler mûcebince iʻtâ edeceği hesâbât Ticâret Vekâletince intihâb olunacak maʻâdin mühendisleriyle Mâliye Vekâletince taʻyîn olunacak iki mâliye müfettişinden mürekkeb bir encümen-i mahsûs tarafından lede't-tedkîk Ticâret Vekâletince tesbît olunacakdır. Encümen, mezkûr hesâbâtın mültezim tarafından iʻtâsı târîhinden iʻtibâren sekiz ay zarfında ol bâbdaki lâyihasını tanzîm ve iʻtâ eyleyecekdir. Mâdde 23- Mültezimin on ikinci mâdde mûcebince vereceği mebâliğ Hazîne-i Mâliye'ye âid olacakdır. Dördüncü Fasıl İmtiyâzın Şerâit-i Husûsiyesi Maʻden suyunun zurûfu üzerine suyun ismi ve Sıhhiye Vekâleti'nin tahlîl raporu sûretini ve su- yun fiyâtını mübeyyin birer yafta ilsâk edilmek mecbûriyeti olduğundan zurûfu buna muhâlif olarak görülecek maʻden suları her nerede bulunursa zabt u imhâ olunacak ve bundan dolayı sâhib-i imtiyâ- zın bir gûnâ tazmînât iddiʻâsı mesmûʻ olmayacakdır. Mâdde 24- Zikrolunan maʻden suyunda istihdâm edilecek müdür, Hilâl-i Ahmer Cemʻiyeti'nin inhâsı üzerine Ticâret Vekâletince taʻyîn ve meʼmûrîn ve müstahdemîn kadrosu kezâlik vekâlet-i müşârunileyhâca tasvîb olunmak şârtdır.