HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 8

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 71 3565 yapmağa salâhiyetdârdır. Çünkü hilâfına bir memnûʻiyet kaydı yokdur. Bendeniz nizâmî, kânûnî, aklî bir takım imkânlar muvâcehesinde bunun esirgenmiş olmasını kabûl etmiyorum. His noktası- nı da arz etdim. Herhangi bir şuʻbe, herhangi bir merkez iʻâne toplayacakdır. Güzel, bu kendisinin vazîfesidir. Buna mukâbil diğer bir vazîfe vardır. Ne kadar para toplarsa o mıntıka dâhilinde o kadar kendi vazîfesini îfâ etmesi için salâhiyet, vüsʻat ve kudret iktisâb eder. Binâenaleyh o merkezlerden, o şuʻbelerden bu salâhiyet ve kudreti esirgemeyelim. Ta ki bu cemʻiyet lâzım gelen kudretle teşebbüs ederek vazîfesini îfâ edebilsin. Gazetelerin diğer şuʻbelere gönderilmesinde bir müşkilât var mıdır? Bunu da arz edelim ki, İstanbul bu iʻtibârla en çok kuvvetli vesâite mâlik olan bir yerdir. Herhangi bir şuʻbeye irs[â]lât yapmak isterseniz onu mutlakâ İstanbul tarîkıyla geçirmek mecbûriyetindesiniz. İstanbul da çıkan bir gazeteye diğer Hilâl-i Ahmer merkezlerine gazeteleri vaktinde yetiştir- mek için hâzır bulunmuşdur. Tabʻı sûretde hâzırlıkları vardır. İstanbul'da böyle bir gazete ki, diğer gazeteler taʻtîl etdikleri bir zamânda çıkacakdır. Diğer bâyiʻlerin ellerindeki vesâitden istifâde eder. Meselâ, Bursa'da, Eskişehir'de derhâl Hilâl-i Ahmer'i ikâme etmek için İstanbul'daki bâyiʻleri is- tihdâm etmek kâbildir. Bu bâyiʻlerin hâzırlıklarından da istifâde edilebilir ve istifâde etmek daha mümkündür. Şimdi gazetenin daha mükemmel olup olmaması mesʼelesine nakl-i kelâm edeceğim. Şahsen bir mesʼûliyetim olmakla berâber açık söyleyeyim ki, bugünkü ve bu bayram çıkan Hilâl-i Ahmer hakîkaten lâzım olduğu kadar mükemmel çıkarılmamışdır. Şahsen mesʼûliyetim şu noktadan- dır: Bu gazeteyi bu bayramda çıkaracak olan anâsırı bendeniz tavsiye etdim. Fakat şimdi hesâbını aldığım vakit görüyorum ki, yüzde kırkdan fazla iʻâde olmuşdur. Bu, belki husûsî ve istisnâî [466] ahvâl netîcesidir. Bayram günleri yağmurlu geçmişdir. Böyle bir zamânda gazetelerin elde birikmiş olması mümkündür. Fakat yüzde kırk, kırk beş iʻâde büyük bir yekûndur. Gazetenin mündericâtı pek güzel, diğer İstanbul arkadâşlarımın muâhazesini kabûl edebilirim. Hilâl-i Ahmer propagandasını yapmak nokta-i nazarından lâzım gelen anâsır elde edilememişdir. Bunu yapmak için nasıl hareket etmeli? Bunu yapmak için bayramdan lâ-ekal on beş gün evvel hâzırlığa başlamış olmak lâzım gelir. Bayram günlerinde çıkacak yazılar için muhtelif yazı yazanlara mürâcaʻat etmek lâzım gelir. Daha evvel buna hâzırlık olmadıkça bittabʻ bu mükemmeliyeti teʼmîn etmek imkânı yokdur. İşte bütün bu nukât-ı nazardan bendeniz meclis-i âlînin İstanbul murahhasları tarafından arz edilmiş olan temennîyi kabûl etmesi ricâsını tekrâr ediyorum. Bazı kız mekteblerinde hastabakıcı yetiştirilmesi hakkındaki rapora ilâve edilmiş olan fıkra hiç şübhesiz Maʻârif Vekâleti'yle alâkadârdır. Fakat arz edilmiş olan fıkra buna âid değildir. Başka ahkâmı, başka fıkarâtı vardır. Onların nazar-ı dikkate alınmasını tekrâr ricâ ediyorum". Refik Bey (Konya Mebʻûsu): "-Efendim, arkadâşımızın mütâlaʻâtını dinledim. Kendilerine bi- raz evvel heyʼet-i muhteremenin kabûl ve tasdîkine iktirân eden raporun 13'üncü sahîfesini bir defa daha okuması lüzûmunu hissediyorum. Onu hep berâber okudukdan sonra aramızda gösterdikleri nokta-i nazar farkının kalmadığını kabûl edecekler. Bendeniz demişdim ki, kabûl edilen raporla bu mesʼelenin tekrâr tedkîk ve mütâlaʻa ve bir karâra iktirânına imkân kalmamışdır, demişdim. Maʻa- hâzâ müteʻâkib mütâlaʻaları muhterem arkadâşlarımın nokta-i nazarlarını bir defa tatmîn edecek mâ- hiyetde teşcîʻ mâhiyetinde idi. Tekrâr ederim ki, gazete mesʼelesi kabûl edilen şu rapora nazaran mütâlaʻa edilemez, bir karâr alınamaz. Raporun 13'üncü sahîfesinin beşinci satırını okuyorum: 2- Hilâl-i Ahmer gazetesi, geçen meclis-i umûmîde de cereyân eden müzâkerât vechile yalnız İstanbul'da satılmayıp dört yüze bâliğ olan merkez ve şuʻbelerimizin delâletiyle memleketimizin en ücrâ köşelerine de gönderilmekdedir. Bayram günleri akşâm sabâh olmak üzere günde iki defa çıkan gazetenin beher gün için 25.000 ilâ 30.000 aded tabʻını teʼmîne muktedir matbaʻanın henüz Anka- ra'da bulunmamasından merkez-i umûmîmizce İstanbul'da neşrine mecbûriyet görülmekdedir.