HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 8

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 72 3611 YILDIRIM DARBESİ Yıldırımla vurulan bir adam yıldırıma ya doğrudan doğruya veyâhûd bi'l-vâsıta hedef olur. Doğrudan doğruya isâbet eden yıldırım darbesi teʼsîri iʻtibârıyla ikincisinden daha çok vahîmdir. Maʻlûm olduğu üzere yıldırım, ya bulutlarla arz arasında veyâhûd yekdiğerine yakın bulutlar arasında hâsıl olan sadme-i elektrikiyenin bir şerâresidir. İşte bu müdhiş sadme-i elektrikiye şahsa ya doğrudan doğruya veyâhûd şahsın pek yakından toprağa geçmek sûretiyle isâbet eder. Yıldırım darbesinin vücûdda hâsıl edeceği teʼsîr üç grupda cemʻ edilebilir: 1-Mevziʻî hurka yani yanmakdan hâsıl olan yara 2-Cümle-i asabiyenin sarsılması 3-Ensicenin yırtılıp yarılması Umûmiyetle bu teʼsîrâtın herhangi biri diğerlerinden daha fazla olmak üzere üçü birlikde hâsıl olur. Mevziʻî Hurka Yıldırımla vurulan kimselerin elbiselerinde kenârları kavrulmuş veya yanmış müdevver küçük deliklere tesâdüf edileceği gibi ekseriyâ elbiselerde gayr-ı muntazam yırtık veya yanıklar görülür. Hattâ vücûd üzerinde hâsıl olan yanıklar deride sıyrılma, bere (kedme) manzarası arz eder. [502] Yıldırım bazen bir uzvun veyâhûd muhtelif uzuvların cildinde bir takım hutût-ı muʻav- vice-i mahdûde tersîm eder. Bundan mâʻadâ vücûdun bazı aksâmının yanmasından kabartılar, az çok büyük kızartılar, amîk yaraların da hâsıl olduğu vâkiʻdir. Saç, sakal, bıyık ve kılların kavrulduğu ise nâdir değildir. Cümle-i Asabiyenin Tezelzülü Elektrik cereyânı yıldırımlanan şahsın yakınından geçmiş veyâhûd şahsa pek cüzʼî temâs etmiş ise muvakkat bir sersemlik, teneffüsde geçici bir usret, şiddetli bir halecân, başağrıları, adalâtın ta- kallusu, kuvve-i bâsırada teşevvüş vesâire gibi bazı aʻsâbda vukûʻa gelen felcin âsârı nümâyân olur. Bereket versin, hafîf darbelerin netâyic ve avâkıbı da hafîf olduğundan dûçâr-ı kazâ olan kim- seler hemen ve tamâmen iʻâde-i âfiyet ederler. Eğer elektriğin teʼsîrâtı daha kuvvetli ve doğrudan doğruya vukûʻ bulmuş ise şahısda derin bay- gınlıklar ve inkıtâʻ-ı nefes hâsıl edebilir. Vücûda doğrudan doğruya dâhil olan bu cereyânın şiddetine nazaran vezâif-i teneffüsiye ve kalbiyeyi idâre eden dimâğ ile merâkiz-i asabiyenin felce uğraması derhâl mevti intâc eder. Ensicenin Yırtılması Elbise gibi cild ve hattâ vücûdun ensice-i dâhiliyesi de yırtılabilir ve ekseriyâ görüldüğü üzere ya ayak tabanlarında birçok delik deşik hâsıl eder veyâhûd cereyân-ı elektrikî teʼsîriyle büyük evʻi- ye-i demeviyeden biri çatlayarak nezf netîcesinde mevti mûcib olur.