HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 8

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 73 3672 Hâlbuki kanserde görülen bu tezâyüdün tevlîd etdiği endîşeler kadar otomobil kazâlarının nis- bet-i müdhişesi henüz lâyıkıyla nazar-ı dikkati celb edememişdir. Ne fecîʻ bir hâldir ki, tabâbet-i tahaffuziyenin terakkiyât-ı ahîresi sâyesinde nüfûs-ı etfâle karşı pusu kuran birçok emrâz-ı vahîmeden kurtarabildiğimiz azîz vücûdlar biraz sonra otomobil kazâları ile heder oluyor. Amerika'da 1926'da otomobil kazâlarından vefât edenlerin mikdârı 75.000 ve mecrûh ve sakat olanların 670 bindir. Bittabʻ Amerika bu tezâyüdü büyük bir endîşe ile karşılamakda ve kazâların önüne geçmek için fiʻlî tedâbîr ittihâzını derpîş etmekdedir. Otomobil kazâları hakkında şimdiye kadar yapılan tedkîkâtın hulâsasını âtîye derc ediyoruz: 1-Amerika'da mekteb çocuklarından otomobil kazâlarına uğrayanlara sıkça tesâdüf ediliyor. 1925 senesinde 21.000 otomobil kurbânlarından lâ-ekal 4.500'ü beş ile on beş yaş arasındaki çocuklar teşkîl etmekde olup buna da ekseriya küçük çocukların sokakda oynamalarına müsâʻade edilmesi ve çocuğun ancak dokuz yaşına vâsıl oldukdan sonra mürûr u ubûrdaki tehlikeye karşı nef- sini muhâfaza edecek hâl ve vazʻiyet hakkında ders alması sebeb gösterilmekdedir. 2-Yapılan tedkîkâtın diğer bir ciheti de kazâların çoğalıp azalmasında mevâsimin ne dereceye kadar dahl ü teʼsîri olduğuna hasredilmişdir ki, tedkîkâtın bu safhasından fenâ havâlarda, kar ve buz ile mestûr yollarda, karanlıkda ve yağmurlu günlerde kazâların mühim mikdârda tezâyüd etdiği ve Teşrîn-i Sânî'de [11] hadd-i gâyesine vâsıl olduğu anlaşılmışdır. 3-Kazâların en ziyâde günün hangi sâʻatinde vukûʻa geldiği nokta-i nazarından New York'da yapılan tedkîkâtda erbâb-ı mesâʻînin işden evlerine avdet ve mürûr u ubûrun kesâfet peydâ etdiği sâʻatler nazar-ı dikkati celb etmişdir. Şoförlerin en büyük kabâhati seyr u sefer usûl ve nizâmâtı- na riʻâyet etmemeleri ve yürüyenlerin de başlıca hatâları kendilerine tahsîs edilen yaya kaldırımını taʻkîb edecekleri yerde gelişi güzel yürüme, koşma ve oynamalarıdır. 4-Frenlerin bozukluğu da ekseriyâ kazâlar için mühim bir âmildir. 1924 senesinde tesâdüfen 131.248 otomobil üzerinde yapılan teftîşâtda 32.248'inin frenleri bozuk olduğu anlaşılmışdır. 5-Ehliyetsiz şoförlerin her sene sebebiyet verdikleri birçok fecîʻ kazâların önüne geçmek için şoför nâmzedlerine ehliyetnâme verilmezden evvel istitâʻat-ı bedeniye, maʻlûmât-ı ameliye ve oto- mobili idâre husûsundaki istiʻdâd ve kâbiliyet-i fıtriyileri inceden inceye tedkîk edilmelidir. Şunu da hemen ilâve edelim ki, mâhir ve fakat dikkatsiz ve gâfil bir şoför ehliyetsiz şoförden daha korkunçdur. 1924 senesinde İngiltere Nakliyât Nezâreti 138 vefâta ve 415 ağır mecrûhiyete sebebiyet veren 213 kazâyı tedkîk etdiği sırada kazâlardan üçü şoförün ehliyetsizliğinden ve 64 vefâta ve 195 mec- rûhiyete sebeb olan 92 kazânın mahzâ eser-i gaflet ve adem-i dikkatden ileri geldiği sâbit olmuşdur. Acemi şoför çok defa ihtiyâtkârâne hareket etdiğinden büyük ve ciddî kazâları seyr u sefer kavâʻîdine lâkayd kalan ve dâimâ tehlikeyi göze alan tecrübe-dîde eski şoförler yapmakdadır. Îzâhât-ı ânifeden de bir dereceye kadar sâbit olduğu üzere otomobil kazâlarından başlıca mesʼûl bizzât insânın kendisidir. Makinelerin mükemmeliyeti ve şoförün mahâreti ne derecelere vâsıl olursa olsun, bu gibi teknik kâbiliyetlerin yanı başında hukûk-ı diğer nazar-ı iʻtibâra alınmadıkça kazâlar devâm edecekdir.