HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 8

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 74 3720 Hayât ve ölüm hakkında bu son senelerde muhtelif eserler neşredilmişdir 1 . Bu eserler zamânla kıymetlerini [49] gâib etmişlerdir. Son zamânlarda da neşredilen ölüm ve hayâtda büyük rol oynayan âmiller meyânında radio-activité büyük bir mevkiʻ almakdadır. Fransa'da, Almanya'da, Amerika'da bu mebâhis üzerine yazılmış muhtelif eserler neşredilmişdir 2 . Metchnikoff temâdî-i hayât için çok uğraşmışdır. Hayâtın devâmında en büyük rolü oynayan kalınbağırsaklar olduğunu iddiʻâ etmişdir. Kalınbağırsaklar dâhilinde vukûʻa gelen rükûdet dolayı- sıyla bağırsakların gışâ-yı muhâtîsi üzerinde yaşayan mikropların zehirleri kana dâhil olarak uzviyet-i hayvâniyeyi zehirlemekdedir. Buna karşı müdâfaʻada bulunmak için bu zehirleri husûle getiren mik- roplara karşı panzehir olmak üzere ekşimiş süt veya yoğurt tavsiye etmişdir. 1906 senesinde Quelques Remarques Sur Le Lait Aigri nâmı altında bir kitâb neşretmişdir. Bu târîhden iʻtibâren tefessühât-ı miʻâiye ve miʻdevî-i miʻâî mikroplara panzehir olmak üzere muhammerât-ı lebeniye tavsiye edilmekdedir. Bağırsaklarda iki cins mikrop grubu vardır. Birincisi proteolitik, ikinciler amilotikdir. Proteolitik olanlar proteus vulgaris, bacillus subtilis gibi albüminî mevâddı tahrîb eden cürsû- melerdir. Bunu iki sûretle isbât edebiliriz. Biri mevâdd-ı gâitayı muʻâyene etmekle, diğeri idrârdaki ether sulfoconjugelerin tezâyüdüyle. İkinciler amilotikdir. Bunlar müteʻayyiş bi'l-hevâ mikroplardan olduğundan müvellidü'l-mâ fahmiye ve nişâiyelerin tahallülâtıyla idâme-i hayât ederler. Hâmızî muhammerât husûle getirirler. Hâmız-ı leben gibi… Birinciler ise amonyak amin mürekkebâtı ve potomainler husûle getirirler. Mu- hammerât-ı lebeniye, muhammerât-ı protoiniyenin zıddı olduğundan proteolitik mikropların tahrî- bâtına sed çekmekdedir. Proteolitik mikroplar müvellid-i hâmız olan (leben) muhîtlerde neşv ü nemâ bulamazlar. Metchnikoff'un tesemmüm ve hâssa-i bâliğa-i hüceyrât nazariyesi kıymetini gaybetmişdir. Hayâtın devâmında bağırsakların rolü katʻî olarak isbât edilememiş ise de miʻdevî ve miʻâî teşev- vüşâtda bu tarz tedâvînin pek büyük fâideleri görülmekdedir. Metchnikoff'un biyolojide bir inkılâb yapacak kadar ibdâʻ-ı kuvveti olmadığından serd etdiği nazariyeler zamân ile tamâmıyla kıymetlerini gaybetmişlerdir. Duster, Runier?, Duberlen? hayâtiyâtı kudretiyât nokta-i nazarından mütâlaʻa etmişlerdir. Bugün en büyük bir hayvân en ibtidâî bir hayvân gibi zî-hayât bir mevcûddur. En [50] büyük hayvândan en süflî ve tek hücreli hayvânâta kadar hayâtî vetîreler aynı fizyoloji kânûnunu taʻkîb eder. Başlangıçda bir tek hücre vardır. Bu bir hücre-i asliyedir. Hayât sâhibi olan hayvânât, zî-hayât huceyre kümelerinden ibâretdir. Son senelerde mikroskobun keşfi dolayısıyla huceyreleri mütâlaʻa etmek kâbil olabilmişdir. 1 Duster, La Vie et La Mort ( Hayât ve Ölüm) , târîh-i neşri: 1909; Elie Metchnikoff'un Etudes Sur La Natur Humaine ( Tabʻ-ı Beşer Hakkında Tetebbuʻât ), Les Essais Optimiste ( Nikbînâne Tecrübeler ). 2 Henry de Vargny tarafından neşredilen Essai Sur la Mort (Ölüm Üzerine Tecrübe), La Mort et La Biologie (Ölüm ve Mebhasü'l-Hayât), aynı müellifin La Mort et le Sentiment (Ölüm ve Hisler), Wilhelm Koch'un Immortalité Chez Le Metazoain ( Metazoanlarda Bekâ ), Profesör Jennigs Vie et Mort (Ölüm ve Hayât), Herédité et Evolution ( Verâset ve Tekâmül ); Louis Bourdeau, La Problème de La Mort (Ölüm ve Mesâili); Dr. S. Icard, La Mort Récile et La Mort Apparete ( Hakîkî ve Zâhirî Ölüm ).