HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 9

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 77 3912 [208] 2-Yeni Keşfiyâtdan Husûle Gelecek Tehlikeler veyâhûd Nâ-kâfi Vesâit-i Himâye Zehirli gazların terkîbine dâhil olan mevâddan şimdiye kadar maʻlûm olanlardan daha fazla bir kıymet ve fâikiyet-i harbiye arz edecek mühim mikdârda yeni mevâddın keşif ve ihzâr olunabileceği zannedilemez. Harb-i Umûmî'nin bidâyetinde muhnik gazların mikdâr-ı maʻlûmu otuz iken bugün bine bâliğ olması, bu tezâyüd-i serîʻe herhangi bir eczânın keşfi icrâ-yı teʼsîr etmemişdir. Evvelki otuz muhnik gazın mâdde-i asliyesi olan hypérite ve chlorure de cyaphosgène, nogène sonraki bin muhnik gaz da mevkiʻlerini muhâfaza etmişlerdir. Mevâdd-ı infilâkiyede olduğu gibi kimyânın terakkîsinden gazlar için daha fazla bir muvaffa- kiyet istihsâl edileceğine ne ümîd ve ne de bu terakkîden havf edilmelidir. Şimdiye kadar kullanılan muharriş, muhnik, zehirli gazlar sulh zamânında sanâyiʻde istiʻmâl olunan gazlardan başka bir şey değildir. Bununla berâber vücûd-ı insânînin diğer vezâifini ihlâl ede- cek yeni mevâddın keşfedilemeyeceğini hiç kimse teʼmîn edemez. Zehirli ve muhnik gazlara karşı el-yevm istiʻmâl edilmekde olan maskelerin keşfolunacak yeni bir gaza karşı istiʻmâl edilememesi ihtimâli pek zaʻîf olmakla berâber bu gibi keşfiyâtın imkân ve ih- timâlini derpîş etmek îcâb eder ve illâ müessir bir himâye vâsıtası bulununcaya kadar ciddî ve mühim zâyiʻâta sebebiyet verilmiş olur. Bir unsur-ı taʻarruz olarak istiʻmâl olunacak bi'l-cümle maʻlûm gazlara karşı mükemmel adde- dilebilecek en iyi maskeler gözlerle ciğerleri tamâmıyla muhâfaza edecek olanlardır. Gazların temerküz etdiği mahaller muʻayyen bir hudûdu tecâvüz etdiği takdîrde bizzât maske- ler de gayr-ı müessir olurlar. Cilde fenâ hâlde teʼsîr eden hardal gazı gibi münfit yani cildi kabartıcı ve şişirici gazlara karşı maskeden başka vücûdu muhâfaza edecek ayrıca elbiseye de lüzûm vardır. Hulâsa, himâye vesâitinin günün birinde gayr-ı kâfi gelmesinden endîşe edilebilir. 3-Gazların Muhârebe Silâhı Olarak İstiʻmâlinin Menʻi Kimyevî gazlara karşı ihzâr edilmemiş ordular için bu muhârebe silâhının teʼsîri pek azîmdir. Düşmanlarının taʻarruzî ve tedâfüʻî harekât-ı harbiyesinde bu gazları istiʻmâle hâzırlanmadı- ğını bilen vicdânsız bir düşman vazʻiyetden bi'l-istifâde istediği şerâit-i sulhiyeyi muhâsımına kabûl etdirebilir. Büyük kudretde birçok mevâdd-ı infilâkiyenin muhârebe gazı hâsıl etmesine veyâhûd bunlar insânlar üzerinde aynı teʼsîri yapacak gazlar çıkarmasına mebnî muhârebe gazının menʻ-i istiʻmâli husûsunda yapılacak herhangi bir teşebbüs harb zamânında derhâl sû-i tefehhümler tevlîd edecekdir. Yani tarafeyn-i muhâsımînin daha ilk müsâdemesinden iʻtibâren bir tarafdan veya tarafeynden gaz- larla ölmüş veya mecrûh [209] olmuş insânlar görülecekdir. İşte o zamân bu gazların hakîkaten gaz olarak mı istiʻmâl edildiği yoksa yüksek kudretdeki mevâdd-ı infilâkiyenin istiʻmâli netîcesinde hâsıl olan gazların teʼsîriyle mi bu insânların yaralandığı anlaşılamayacak ve bu hâl-i meşkûkiyet muhâre- be gazlarının her türlü eşkâliyle kuvvetli bir taʻarruz icrâsına vesîle teşkîl edebilecekdir. Gerek envâʻ-ı muhtelifesi ve gerek insânlar üzerinde yapacağı teʼsîr gazların tahdîdine esâs teşkîl edemez. Yalnız yüksek kudretdeki mevâdd-ı infilâkiye için kabûl edildiği üzere şehirlere veya