HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 9

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 78 3980 -bin lirası olandan bir kuruş alınmak gibi- bir vergi taslağı ile senevî 2-3 milyon [264] dolara yakın bir vâridât teʼmîn edilmek mecbûriyeti hâsıl olmuşdur. Bundan mâʻadâ iki dünyânın hemen bütün büyük şehirlerinde senenin muʻayyen haftasında, ekseriyâ yılbaşlarına yakın millî mücâdele merkezleri husûsî renk ve şekilde veremin remzini göste- rir pullar tabʻ ve ihdâs ederek şehrin refâha nâil âilelerine derece-i servetleri nisbetinde göndermek sûretiyle mühim iʻânât ve teberruʻât cemʻine muvaffak olmakdadırlar. Bununla berâber yevmî gazete ve risâleler verem haftasında gûnâgûn makâleler yazarak grafikler resmederek bu mühim âfete karşı halkın nazar-ı dikkatini celbe uğraşırlar. İstanbul nüfûsu kadar olan Baltimore şehrinde bu kabîl usûl- ler ile 1926 senesinde 700 bin dolar verem iʻânesi toplandığını söylemek milletin bu husûsda ne kadar hassâs ve müdrik olduğunu isbât edebilir. Veremin önüne geçmek için bütün medenî dünyâda senelerden beri tatbîk edilegelen mücâdele esâsâtını gözden geçirmek ve bunlardan en lâyıkının memleketimizde taʻkîbini istemek lâzımdır. Veremden tahaffuz için başlıca iki ana yol vardır. Bunlardan biri yeniden intân olmasının önüne geçmek, diğeri de şahsî hıfzıssıhha dolayısıyla mukâvemet-i uzviyeyi tezyîd etmekdir. Hastalığın başkalarına bulaşmasını menʻ etmek üzere sanatoryumlar teʼsîsi, pastörize süt is- tiʻmâli veya tüberkülin muʻâyenesi yapılmış ineklerin sütünün satılması, halkı tenvîr ve irşâd, de- zenfeksiyon usûllerinin tatbîki, verem balgamlarının kâfi derecede tahrîbi, açık verem vakʻalarıyla temâsın menʻi (bilhâssa yapılan ihtârâta riʻâyet etmeyenlere) ve mümkün mertebe vekâyiʻin erken teşhîs edilmesi ilh. gibi tedâbîrden ibâretdir. Şahsî mukâvemeti tezyîd etmek üzere sâf havâ, bol gıdâ, güneşlenmek, huzûr ve râhat ve şahsî hıfzıssıhhanın bi'l-umûm kavâʻidinin tatbîki gibi tedâbîr şâyân-ı tavsiyedir. Bundan mâʻadâ, verem mücâdelesinde tahaffuzî dispanserler teʼsîsi, sıhhat sigortası ve hastalı- ğı ihbâr mecbûriyetinin teʼmîni, açık havâ ve açık pencere mekteblerinin küşâdı, prevantoryum, gece ve gündüz kamplarının faʻâliyete getirilmesi gibi katʻiyen ihmâl edilmeyecek husûsât da mevcûddur. Mücâdelede edükasyon mesʼelesinin teʼsîrâtı pek bârizdir. Âfetin cemʻiyet-i beşeriyeye yapdığı tah- rîbât ve nüfûs-ı umûmiyeye îkâʻ etdiği teʼsîrâtdan bâhis ve halkın anlayabileceği tarzda müteʻaddid risâleler neşretmek, yevmî cerâid ve mecmûʻalarda halka müessir olacak derecede makâleler yazmak ve grafikler tersîm etmek, meşhûr hatîb ve âlimler ders, konferanslar vermek, sinemalar göstermek, sergi açmak, miting yapmak gibi husûsât da tenvîr ve irşâd nokta-i nazarından pek müessir tedâbîrden sayılmakdadır. Mahallî bir verem mücâdelesini teʼsîs etmek için kendini bu husûsa tamâmen vakfeden bir şa- hıs, kadın veya erkek olabilir, meydâna atılmak lâzımdır. Bunu müteʻâkib yevmî gazete ve mecmûʻa- larda hastalığa, mücâdelesine dâir birkaç makâle neşredilmek îcâb eder. Bu husûsâtı câmiʻde hitâbete çıkan müftü ve hatîb efendilerin birkaç teşvîkkâr hutbeleri de takviye etmelidir. Bu zamânda mahallî bir komitenin verem sergisi küşâd etmesi işin ehemmiyete alındığını işʻâr edecekdir. Böyle bir sergi millî Verem Mücâdele Cemʻiyeti veya vilâyet meclis-i sıh- hîsinden îcâb eden malzeme ve techîzât ile techîz olunabilir ve asgarî 100-200 lira kifâyet edecekdir. [265] Bu husûsât tekmîl edildiği sûretde mahallî verem cemʻiyeti teşkîl edilmiş demekdir. Bundan sonra atılacak hatve bir doktor ve bir hastabakıcıdan müteşekkil dispanseri açmakdır. İctimâʻî mesâʻîye vâkıf bir nörs bu dispanserin muvaffakiyâtında pek mühim bir âmil olabilir. Artık yapılacak iş, münâsib bir mahalde gündüz kampını açmak ve bunu da bir gece kampı ile itmâm et- mekdir. Bunların her ikisi de mevziʻî birer sanatoryum hükmünde sayılır.