HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 9

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 78 3981 Verem mücâdelesi mütekâbilen devlet ve millet uhdesine vezâif tevzîʻ eder. Memleketin iktisâ- diyâtını tanzîm ve meccânî dispanser ve halk sanatoryumları teʼsîs, mekteblerde et tutmayan, okka çekmeyen çocuklara mahsûs prevantoryumlar küşâdı, pastörize süt tevzîʻî, ziyâretçi verem hemşîre- leri tavzîfi hükûmetin uhdesine düşen vezâifden maʻdûddur. Bu husûsda halkın ihmâl ü imhâl edecek hiçbir taʻahhüdü yokdur. Halk âfetin önüne geçmek için hükûmete her husûsda zahîr olacak ve bir sistem (edükasyon) ile mücâdelenin bütün tedâbîrini tatbîk edecekdir. Vesâit-i nakliye ve sokaklara tükürmemek, âilesindeki veremlileri hükûmete ihbâr etmek, hastalığı mevcûd ise tedâvî etdirmek ve tecrîd çârelerini aramak ilh. bu tedâbîrden sayılır. New York şehri gibi nüfûsu altı milyona karîb ve muhtelif milletlerin toplandığı bir yerde vere- min önüne geçmek için umûmî vesâit-i nakliyeye tükürenlerden beş yüz dolar alınacağı[n]a dâir her vagonun dâhiline göze çarpacak derecede birer levha asılmak mecbûriyeti hâsıl olmuşdur. Bazı şehir- lerde halkın terbiye ve rüşdü sâyesinde bu gibi şedîd ve cezerî tedâbîre lüzûm kalmamakda ve sâdece bir "Yere Tükürmeyiniz!" levhası öksürmek ve tükürmek isteyenleri teyakkuza kâfi gelmekdedir. Fi'l-vâkiʻ son zamânlarda memleke- timizde birçok şehir ve kasabalarda ve bazı müesseselerde böyle sâde bir levhanın halk üzerinde pek müessir olduğunu da görüyo- ruz. Bu husûs halkın terbiye-i ictimâʻiyesinin gün geçdikçe ne kadar yükseldiğini ve sıhhî, ictimâʻî öğüdlere ne derece dikkat ü ihtimâm etdiğini müşʻir bir keyfiyetdir. Bütün bunlardan anlaşıldığı vechile ve- rem mücâdelesi sâdece sıhhî ve tıbbî bir key- fiyet olmayıp [266] aynı zamânda ictimâʻî bir husûsdur. Veremli yuva ve ana kucaklarının vere- min sirâyetinde pek mühim bir âmil olduğu da unutulmamalıdır ve bilhâssa annesi veremli bir meme çocuğunu muhakkak anne kucağın- dan ayırıp tecrîd etmek lâzımdır. Bu gibi an- neler evde mümkün olmadığı sûretde mutlakâ bir sanatoryuma gönderilmek sûretiyle terfih edilmelidir. Sanatoryuma giren bir açık veremlinin en aşağı 3 yeni vakʻanın önüne geçmesine se- beb olduğunu iddiʻâ eden istatistikçiler ne kadar haklıdırlar! Bundan dolayı son günlerde veremliler için açılan halk sanatoryumlarının kıymet ve ehemmiyeti daha ziyâde anlaşılmakdadır. Kalabalık yaşayan fakîr âilelerde veremin en ziyâde küçük çocuk yaşında sirâyet etdiğini na- zar-ı iʻtibâra alırsak bu gibi yuvalarda doğan zaʻîf ve nahîf yavruları tevellüdleri akîbinde B.C.G. aşısı ile aşılamak husûsu da ihmâl edilmemelidir. Fi'l-hakîka son günlerde intişâr eden istatistikler bu sûretle aşılanan ve verem ile muhât olan çocuklarda vereme musâbiyet nisbetinin hiç mertebesinde tenezzül ve sükût etdiğini göstermekdedir. Verem ve çocuk vefeyâtı mücâdelelerinde ziyâretçi hastabakıcı