HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 9

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 79 4049 Bazı insânların bir hiç sâyesinde nasıl ibkâ-yı nâm ve teʼmîn-i iştihâr etdiklerine bu vakʻa da güzel bir misâl teşkîl eder. Tütün Fransa'ya idhâl olundukdan sonra bir vakitler medâr-ı şifâ ve devâ olarak istiʻmâl edilmiş ve sonra bunu bir aksülamel taʻkîb etmişdir. Eski Osmanlı İmparatorluğu'nda tütün içenler için iʻdâma kadar giden cezâlar tertîb edildiği zamânlar olduğu gibi Fransa'da On Üçüncü Louis tütün fürûhtunu menʻ etmiş ve Papa Sekizinci Urbaine enfiye çekenler hakkında cezâ-yı dînî olarak aforoz karârnâmesini imzâlamış ve On İkinci Innocent ise bu karârnâme hükmünü tütün içenlere de teşmîl etmişdir. Bu esnâda Rusya'da tütün is- tiʻmâl edenlerin burunları kesilmişdir. 1857'de The Lancet nâm mecmûʻada açılan şiddetli bahis ve münâzaralarda bu nebâtın felc-i umûmî, hezeyân-ı mürteʻiş vesâire gibi ciddî tehlikeler tevlîd edebileceğinin iddiʻâ edilmesi üzerine birçok kimseler tütün zevkinden kendilerini mahrûm kılmışlardır. Tütün hakkında asrımız etıbbâsının efkâr ve mütâlaʻâtı nedir? suâline verilen cevâbların katʻi- yen müsbet veya menfi bir mâhiyet arz edemediğini hemen haber verebiliriz. Fi'l-hakîka insânlar aynı şerâit dâhilinde içlerine aynı mevâdd-ı kimyeviye vazʻ edildikden son- ra aynı fiʻl-i münʻakisleri hâsıl eden bir sıra tecrübe enbûbeleri gibi tasnîf edilemezler. Maʻamâfîh münâkaşa imkânını refʻ ve selb eden bazı müsbet vakʻa ve hakîkatler de yok değil- dir. Meselâ mümtâz bir fenn-i ispençiyârî âlimine göre bir yaprak sigarasının dumanında on iki, on sekiz sigara dumanının muhtevî olduğu mikdârda nikotin bulunmakdadır. Kezâ hesâb olunduğuna nazaran söndükden sonra tekrâr yakılıp içilen bir yaprak sigarası veya çubukdan belʻ edilen zehir bir kere yakılarak ale'd-devâm içilen on aded yaprak sigarasından veya on çubuk mikdârı içilen tütünden daha fazladır. Bildiğimiz sigaraların yaprak sigaralarından veya çubukla içilen tütünden daha ziyâde sıhhate îrâs-ı mazarrat etdiği hakkında bazı kimselerin zann u zehâbı doğru ise bunu her hâlde sigaranın çu- bukdan daha fazla içilmesine ve belʻ edilen sigara dumanından vücûda ziyâde mikdârda nikotin ile hamz-ı karbon idhâl olunmasına atfetmek lâzımdır. Bir sigara dumanı % bir nisbetinde hamz-ı karbonu hâvîdir. Hâlbuki sürʻatle içilen bir Havana sigarasında bu mikdâr yüzde sekize kadar çıkabilir. Sigaranın başlıca teʼsîrâtı hamz-ı karbona ve ihtirâkdan mütehassıl mevâdda âid olduğu hâlde yaprak sigarasını hâvî olduğu nikotin ile icrâ-yı teʼsîr eder. Sıhhatleri nâmına ihtiyât ve basîrete hürmetkâr olan tütün merâklıları yaprak sigara veya çu- buğu bir kere söndükden sonra tekrâr yakmamalı, pipolarının temizliğine dikkat etmeli ve çubuk ve sigaralarını sonuna kadar içmemelidirler. Tütüne isnâd olunan teşevvüşât ve emrâz listesi mûcib-i endîşe ve dâʻî-i ıztırâb olacak derecede uzundur. [319] İfrât derecede tütün istiʻmâli kuvve-i bâsırayı ciddî sûretde müteessir kılacağı gibi sağır- lığı ve kulak çınlamasını da daʻvet eder. Tütünün kalbe olan teʼsîri heyecân şeklinde tezâhür eder. Maʻamâfîh hunnak-ı sadr ve baygın- lık da getirir.