HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 9

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 81 4175 1859 senesi Haziran'ının yirmi beşinci günü İtalya'nın havâlî-i şimâlîsinde seyâhat eden Du- nant, bir gün evvel asrın en müdhiş, en kanlı muhârebâtından birine sahne olan Solférino'yu 1 ziyâret etmek üzere hemen bulunduğu şehri terk etdi. Solférino kasabasına dâhil olduğu zamân kırk bine yakın maktûl ve mecruhun gerçekden insânı müstağrak-ı hüzün eden manzara-i elîmesi bütün mevcûdiyetini sarsdı. Tedâvî ve ihtimâmdan mah- rûm bu binlerce mecrûhun âh u enîni Dunant'ı büsbütün meʼyûs ve müteellim etdi. Hemen civârdaki küçük şehre koşarak ele geçirdiği etıbbâ, kadın ve erkeklerle tekrâr Solférino'ya döndü. Tâm dört gün dört gece çalışdı, mecrûhların yaralarını sardı. Bunların kısm-ı mühimmini kiliselere, emâkin-i umûmiyeye ve husûsî meskenlere nakletdirdi. Solférino'da mevcûd etıbbânın adem-i kifâyesine hastaba- kıcıların fikdânı da munzam olduğundan eczâ-yı tıbbiye ve levâ- zım-ı tımâriyeden hakkıyla istifâde edilememişdi. Solférino fâciʻasının Dunant'da yapdığı teʼsîr pek büyük idi. Dunant, Solférino'dan aldığı ders-i ibret ile harb mecrûhînine muʻâvenet vesâitinin zamân-ı sulhda ihzâr edilip edilemeyeceği- ni derpîş ediyordu. İsviçre'ye avdetinde bu fikrini dostlarına aça- rak onları iknâʻa muvaffak oldu. 1862'de Bir Solférino Hâtırası 'nı neşretdi. Müellif eserinde vekâyiʻi tekmîl çıplaklığı ile ve fakat müheyyic bir lisânla tas- vîr etdi. [419] Harb meydânlarında kazanılan zaferlerin hakîkat-i hâlde âh u enînden, gözyaşlarından, mahrûmiyetlerden, elîm ız- tırâblardan başka bir şey olmadığını teşhîr etdi. Beşeriyet-i müş- fika bu korkunç hakîkat karşısında titredi. Dunant, hastabakıcılığa vâkıf, mutî ve muʻallim gönüllüle- rin muhârebât-ı müstakbelede pek büyük hizmetler îfâ edebilece- ği fikrini neşretdi ve beynelmilel mâhiyetde teşekkül edecek bu heyʼetler vâsıtasıyla mecrûhîn-i askeriyenin şân u şehâmet meydânlarında mazhar-ı himâye olmasını teʼmîn edecek bazı desâtîr-i esâsiye vazʻı temennîsinde bulundu. Fi'l-hakîka Bir Solférino Hâtırası 'nın neşri intizâr olunan teʼsîri her tarafda gösterdi. Evvel emirde İsviçre Menâfiʻ-i Umûmiye Cemʻiyeti, Dunant'a muʻâvenet vaʻd etdi. Reîsi Gustave Moynier, Bir Solférino Hâtırası 'ndan mülhem olarak 1863 târîhinde inʻikâd edecek olan celsenin rûznâmesine "muhârib ordulara bir gönüllü hastabakıcı heyʼetinin ilâvesi" tarzında bir mâdde ilâvesini Henry Du- nant'a havâle etdi. Bundan mâʻadâ, İsviçre Ordu Reîsi Dufour'un riyâseti altında bir komisyon teşkîl etdi. Komisyon bir mukâvele projesiyle 1 Eylül 1863 târîhli tahrîrât-ı umûmiyede Mösyö Dunant'ın fikirlerinin nazariyât sâhasından fiʻliyât sâhasına intikâl edebilmesi için muhtelif memleketlerin ricâl ve efâzılından ve devletler mümessillerinden müteşekkil olmak üzere bir konferans akdi ricâ edili- yordu. Bu esnâda Henry Dunant yapdığı muhtelif seyâhatlerle Prusya kralını, Üçüncü Napolyon'u, Avusturya Sarâyı'nı, Saksonya kralını ve daha bazı devlet reîslerini ve ricâl-i mühimmeyi ziyâret etdi. Nihâyet 1863 Teşrîn-i Evvel ve 1864 Cenevre Konferansları toplandı ve bütün âlem-i medeniyet için 1 24 Haziran 1859 târîhinde Avusturyalılarla Fransızlar arasında cereyân eden bu muhârebede İmparator François Joseph Avusturya ordularına ve Üçüncü Napolyon Fransız kuvâ-yı askeriyesine kumanda ediyordu. Solférino Muhârebesi'nde Avusturyalıların zâyiʻâtı 22.000, Fransızların 17.000'dir. 1864'de alınmış resminden Henry Dunant En 1864