HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 9

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 76 3829 Memleketimizin Cenevre Mukâvelenâmesi'nden istifâde husûsunda gösterdiği ihmâl ve gaflet Cenevre Beynelmilel Salîb-i Ahmer Merkez-i Umûmîsi Reîsi Gustave Moynier'nin nazar-ı teessürü- nü celb etdi. Mûmâileyh alâkadârânı îkâz için Cemʻiyet-i Tıbbiye aʻzâsından dostu Doktor Peştemalcı Efen- di'ye husûsî bir mektûbla mürâcaʻatda bulundu. Osmanlı Hilâl-i Ahmeri'nin teʼsîs ve ihyâsında mühim bir âmil olan bu târîhî vesîkanın terce- mesini aşağıya derc ediyoruz: "-…Riyâsetiyle müftehir olduğum Beynelmilel Mecrûhîn-i Askeriye Muʻâvenet Komitesi, mevzûʻ-ı iştigâli olan emr-i hayrın Türkiye'de teessüs ede- memesinden dolayı memâlik-i sâire muʻâvenet cemʻiyetle- rinin Osmanlı mecrûhînine yardım edemediklerine cidden teessüf eder. Bundan evvel İstanbul'da dahi Cenevre Mukâ- velenâmesi ahkâmına tevfîkan bir muʻâvenet-i mecrûhîn cemʻiyeti teşkîl edilmişdi. Fakat kâtib-i umûmîsi Doktor Abdullah Bey'in vefâtından beri bu cemʻiyetin ne olduğunu haber alamadık. Ahvâl-i hâzırada mecrûhînin menâfiʻini yed-i ih- timâm ve muhâfazaya alacak ve kendisine tevdîʻ olunacak teberruʻâtın hüsn-i sûretle sarf u istiʻmâlini teʼmîn edebile- cek bir cemʻiyetin teşekkül etmesinde Türkiye'nin pek bü- yük bir menfaʻati olduğunu zannediyoruz. İstanbul'da böyle bir cemʻiyet mevcûd ise ve biz de memâlik-i sâirede bulunan cemʻiyetlere bu bâbda resmen iʻtâ-yı maʻlûmât edecek olur isek, bütün mecrûhîn-i Osma- niye hakkında pek ziyâde [136] fâidesi olacağı muhtemeldir. Karadağ ile Sırbıstan'da bu misillü cemʻiyetler icrâ-yı faʻâliyet etmekdedirler. Biz bî-taraflığımız hasebiyle herhangi millete mensûb olursa olsun, bütün harb felâketzedelerinin teskîn-i âlâm u ıztırâbâtına sarf-ı mesâʻî etmekde isek de Türkiye ordula- rındaki mecrûhînin vesâit-i mevcûdemizden müstefîd olamadığını görmekle pek müteessiriz. Maʻlûmûnuzdur ki, Bâbıâli Cenevre Mukâvelenâmesi'ni kabûl ve imzâ etdi ve taʻahhüdâtı mû- cebince düşmandan ele geçecek yaralıları da kendi mecrûhları gibi tedâvîye mecbûrdur. Ancak askerlerinin bu esâsâta riʻâyet etmesi için îcâb eden tedâbîr ittihâz edildi mi? Burası me- chûlümüzdür. Türkiye dahi muʻâmele-i mütekâbilede bulunmak şartıyla Cenevre Mukâvelenâmesi'ni imzâ eden Sırbistan ile Karadağ'ın ahkâm-ı mukâvelenâmeye riʻâyet edecekleri katʻiyen mukarrerdir. Îzâhât-ı mesrûdeden de müstebân olacağı üzere iki şeyin işʻârını lütuf ve himmetinizden bek- liyorum: Evvelâ, Osmanlı Mecrûhîn-i Askeriyesine Muʻâvenet Cemʻiyeti'nin bugünkü derece-i hayâti- yeti hakkında Marko Paşa'dan veya diğer ricâl-i Osmaniye'den ahz-ı maʻlûmât ediniz. Bu cemʻiyet îfâ-yı vazîfe edecek hâlde ise bizim ile teʼsîs-i münâsebât etmesi lüzûmunu dermeyân ediniz. Osmanlı Hilâl-i Ahmeri'nin ihyâsında şâyân-ı takdîr hizmetleri görülen meşhûr Gustave Moynier Gustave Moynier, Premier président de la Croix-Rouge Internationele