HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 9

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 76 3832 Devletlerin birçoğu her ne kadar esâsen bu tebeddülü kabûl etmiş iseler de Cenevre Mukâve- lenâmesi'nin kısmen taʻdîli demek olan bu mühim nokta için yeni bir iʼtilâf husûlünü ileri sürüyor- lardı. Bilhâssa Almanya Hükûmeti, salîb-i ahmer yerine hilâl-i ahmerin ikâmesini ancak o zamânki Rus muhârebesine münhasır kalmak ve taraf-ı muhâribin rızâsı lâhık olmak şartıyla kabûle tarafdâr bulunuyordu. Rusya dahi Osmanlı orduları tarafından salîb-i ahmere karşı aynı muʻâmele-i bî-tarafî îfâ edil- mek şartıyla hilâl-i ahmer alâmetinin bu harbe mahsûs olarak kabûlü zımnında tarafeyn kumandanla- rının uzlaşmalarını teklîf etmiş idi 3 . Hâlbuki Rusya'nın Bern sefîri buna da iʻtirâz etmekde idi. Hilâl-i ahmeri resmî sancak veyâhûd resmî sancağı hilâl-i ahmer makâmında küşâd etmek ihtimâlden baʻîd olmadığı iʻtirâzıyla bî-taraflık alâmeti ittihâz olunacak hilâl-i ahmer bayrağı yanında uzun mesâfeden fark ve teşhîs edilebilecek başka bir işâretin bulunmasını teklîf ediyor ve Rusya'nın ancak bu şartla hilâl-i ahmer alâmetini kabûl edeceğini bildiriyordu. [139] Bu esnâda Rus Ordusu Başkumandanı Grandük Nikola bir emr-i yevmî ile Türkiye'nin salîb-i ahmere riʻâyet etmesi şartıyla Rusya'nın da hilâl-i ahmere riʻâyet edeceği vaʻdinde bulundu. Aynı târîhde Bâbıâli'den Osmanlı Başkumandanı Mehmed Ali Paşa'ya çekilen bir telgrafda Türk ordularınca Rus teʼsîsât-ı sıhhiyesi üzerindeki salîb-i ahmer bî-taraflık alâmeti olmak üzere kabûl olunmasını teʼmîn etdi. *** Gerek dâhilî gerek hâricî olan bu muhâberâtın devâm etdiği müddet zarfında teşkîlât komisyo- nu da mesâʻîsini ikmâl etmiş bulunduğundan nizâmnâme-i esâsînin dokuzuncu maddesine tevfîkan 14 Nisan 1877 târîhinde umûm aʻzâ-yı müessise bir ictimâʻ-ı umûmîye daʻvet edildi. Marko Paşa'nın riyâset etdiği bu ictimâʻda cemʻiyet resmen tanındığı gibi Hilâl-i Ahmer Mer- kez Komitesi nâmını alan heyʼet-i merkeziye de intihâb olundu. *** Bu vechile Hükûmet-i Osmaniye'nin on üç sene evvel imzâ etdiği Cenevre Mukâvelenâmesi ahkâmına tevfîkan mecrûhîn ve zuʻafâ-yı askeriyeye muʻâvenetle mükellef olan resmî ve umûmî muʻâvenet cemʻiyeti teessüs edebilmişdi. 19 Nisan 1877 târîhinde Osmanlı Hilâl-i Ahmer Cemʻiyeti Merkez-i Umûmîsi unvânını alan bu ilk heyʼet birinci celsesini Beşiktaş Sarâyı'nın Paşa Dâiresi'nde akdetdi. İlk heyʼet-i merkeziyeyi teşkîl eden zevât şunlardır: * Reîs: Meclis-i Umûr-ı Sıhhiye Reîs-i Sânîsi Doktor Hacı Arif Bey * Reîs Vekîli: Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhâne müderrislerinden Doktor Sarèll * Reîs Vekîli: Şûrâ-yı Devlet aʻzâsından Noryan Efendi * Hazînedâr: Osmanlı Bankası Müdür-i Umûmîsi Mösyö Foster * Kâtib-i Umûmî: Hâriciye Nezâreti Umûr-ı Siyâsiye Müdürü Feridun Bey * Aʻzâ: Straffort House nâm İngiliz İʻâşe Cemʻiyeti Komiseri Mösyö Barrington Kennett 3 2 Haziran 1877, Mösyö Shearer'in Safvet Paşa'ya mektûbu.