HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 9

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 76 3847 cebhesinin Klikya mıntıkasında faʻâliyetde bulunan bir imdâd-ı sıhhî heyʼeti tarafından da seyyâr dispanserler teʼsîs edilmişdir. İkinci İnönü Harbi'ne kadar bu teşkîlâtla îfâ-yı vazîfe eden Hilâl-i Ahmer heyʼetleri ordu teş- kîlât-ı sıhhiyesinin ikmâlinden sonra daha esâslı [153] bir sûretde hizmet etmek üzere merkezlerde ağır mecrûhîn hastahâneleri teʼsîs ve küşâd etmek sûretiyle faʻâliyetlerine devâm etmişlerdir. Mecrûhîn Hastahâneleri Yunanîlerin Anadolu istîlâsı esnâsında cereyân eden Birinci, İkinci İnönü, Sakarya büyük meydân muhârebeleri ile Türk ordularının katʻî muzafferiyetini teʼmîn eden Büyük Afyonkarahisar muhârebâtının mecrûhlarıyla marzâ-yı askeriyenin emr-i tedâvîleri için cihet-i askeriyenin mevcûd hastahânelerinden başka masârıf-ı teʼsîsiyesi ve idâre ve iʻâşeleri Hilâl-i Ahmer'e âid olmak üzere Burdur ve Dinar, Eskişehir, Kırşehir, Ankara, Isparta, Konya, Balıkesir, Eşme, Geyve, Adapazarı hastahâneleri ve Kırşehir Nekâhethânesi küşâd edilmişdir. Mecrûhîn Sevkiyâtı Mecrûh ve hasta efrâd-ı askeriyenin sevkiyâtında Hilâl-i Ahmer'e müterettib vazîfe, vesâit-i nakliye tedârüküne inhisâr etmiş olduğu için bu maksadla İstanbul'dan müceddeden mübâyaʻa edilen 22 aded hasta nakliye otomobili Ankara'ya îsâl ve bunlardan 16'sı sıhhiye-i askeriye emrine tahsîs edilmişdir. 1919 târîhinden iʻtibâren bu otomobillerin bi'l-cümle yedek malzemesi cemʻiyetimiz tarafından tedârük ve iʻtâ edilmiş ve şoförlerin muhassesâtı da Hilâl-i Ahmerce tesviye olunmuşdur. Muhârebâtın en müşkil zamânlarında ordu sıhhiyesine pek müfîd hizmet îfâ eden bu otomobil- ler bilâhare sıhhiye-i askeriyeye ihdâ olunmuşdur. Çayhâne ve Mecrûhîn İstasyonları İnönü Harbi esnâsında Eskişehir İstasyonu'nda teʼsîs ve bilâhare Sakarya Harbi dolayısıyla Poladlı ve Mallı köyüne nakledilen Eskişehir çayhâne ve mecrûhîn istasyonuyla Konya, Yenice, Çay, Ulukışla, Ilgın ve Ereğli'de birer çayhâne açılmışdır. Cemʻiyetimiz pek mühim bir tecrübe devresi addetdiği Harb-i Umûmî esnâsında muhtelif harb sâhalarında ve menzil noktalarında teʼsîs eylediği çayhânelerinin kışın bütün şedâidine maʻrûz kalan mecrûh ve hasta askerlerin teʼmîn-i istirâhati husûsunda îfâ eylediği çok kıymetli hizmetleri nazar-ı iʻtibâra aldığı için bu harbde de aynı sâhadaki teşkîlâta lâzım olduğu kadar vüsʻat vermişdir. Bu çayhâne ve mecrûhîn istasyonları muhârebâtın devâm etdiği uzun müddet zarfında faʻâli- yetde bulundurulmuş ve vasatî yevmiye 2.890 asker ve mecrûha çay ve çorba tevzîʻ etmişdir. Sıhhiye-i Askeriyeye Verilen Eşyâ ve Levâzım Hâricle her tarafdan muvâsalası münkatıʻ bulunduğu sıralarda vâsiʻ harb sâhalarını işgâl eden ordularımız için sıhhî malzemenin tedârükü bittabʻ hayli müşkilâtı mûcib olmakda idi.