HİLÂL-İ AHMER MECMÛʻALARI / CİLT 9

Türkiye Hilâl-i Ahmer Mecmû‘ası Sayı 76 3850 bir şehrin tahrîb edildiği ve binlerce ahâlînin emvâl ü eşyâsı yağma edilerek firâr ve hicrete mecbûr bırakıldığı haberleri vürûd etmekde idi. Cemʻiyetimiz bu müellim haberleri kaydederken, hükûmet vesâtinin bu seyl-i muhâceretin netâyic-i tabîʻiyesinden olan sefâleti izâleye kâfi gelemeyeceğini de en salâhiyetdâr makâmât-ı res- miyenin işʻârından anlıyordu. Binâenaleyh muhâcir ve mültecîlerin en mütekâsif merkezi olan Akhi- sar, Nazilli, Alaşehir, İzmir havâlîsine birer imdâd heyʼeti göndermek zarûreti hâsıl oldu. 22 Haziran 1920 târîhinde Yunanîler tarafından icrâ edilen taʻarruz Akhisar ve Balıkesir'in sükûtuyla netîcelenmiş olduğundan heyʼet-i imdâdiyemiz bir müddet Bursa'da kaldıkdan sonra Es- kişehir'de faʻâliyete geçmişdir. Eskişehir'de mecrûhîne mahsûs teʼsîs edilen 50 yataklı hastahâne bilâhare 100 ve daha sonra- ları 200'e iblâğ edilmiş ve hastahânemiz aynı zamânda sevk-i mecrûhîn istasyonu vazîfesini de îfâ etmişdir. Eskişehir'in vazʻiyet-i askeriyesi tehlikeye düşünce, mevcûd mecrûhîn geriye sevk edilmiş ve tahliyeden sonra vukûʻ bulacak muhârebâtın mecrûhlarıyla gayr-ı kâbil-i nakl olanların tedâvîleri için yüz yataklık bir hastahâne bırakılmış ve Eskişehir'in târîh-i tahliyesi olan 19 Temmuz 1921'e kadar heyʼetimiz etıbbâsı tarafından tedâvî edilmişdir. Bu târîhden sonra heyʼetimizin bir kısmı Ankara tarîkıyla Kırşehir'e hareket etmiş ve orada bir nekâhethâne ve bir hastahâne teʼsîsine meʼmûr edilmişdir. Eskişehir hastahâne binâsının malzemesiyle birlikde Yunanîler tarafından işgâl edilmesi üzeri- ne bi'z-zarûr Mekteb-i Sultânî binâsında yeniden teʼsîsât vücûda getirilmiş, iʻâşe ve edviye levâzımı Yunan teşkîlât-ı sıhhiyesinden, masârıf-ı sâiresi de merkez-i umûmîden gönderilen nakidle iʻâne-i mahalliyeden teʼmîn edilmişdir. Yunan sâha-i işgâlinin garba doğru teveccüh ve tevessüʻü üzerine Aydın ve civârından yan- gınlar ve katller karşısında tevahhuş eden 70.000 kadar çocuk, ihtiyâr ve acezenin ilticâ edebildiği Nazilli ve civârına 13 Ağustos 1919 târîhinde gönderilen heyʼet-i imdâdiyenin mültecîlerin kesîf bulunduğu Balyanbolu, Köşk, Yenipazar, Çine, Koçarlı kasabalarında birer dispanser açmış ve bu bîçârelere 50.000 parça çamaşır, battâniye ve yorgan vermiş ve Muhâcirîn Müdüriyet-i Umûmiye- si'nin İstanbul'da ayrıca ihzâr etdiği küllî mikdârda çamaşır vesâir levâzım-ı iksâiyenin sevk u îsâl ve tevzîʻâtı da derʻuhde ve îfâ edilmişdir. Nazilli'de 250 yataklı hastahâne ve iki dispanser, Koçarlı'da 10 yataklı bir revir ile bir dispan- ser, Yenipazar'da bir dispanser, Köşk nâhiyesinde bir dispanser, Balyanbolu'da bir dispanserle heyʼet vazîfe-i insâniyesini îfâ etmekde iken harekât-ı harbiye netîcesinde cebhe daha geriye alınmış oldu- ğundan mültecîler kafîlesini taʻkîb ederek merkezini Dinar'a nakleylemişdir. Heyʼetin sâlifü'z-zikr dispanserlerinde taht-ı tedâvîye alınan hastaların ade[d]i 90.233'dür.